Προσκλητήρια.και ......Προσκλητήριο.

       Γ’ Κυριακή των Νηστειών – Της Σταυροπροσκυνήσεως. «ΟΣΤΙΣ ΘΕΛΕΙ ΟΠΙΣΩ ΜΟΥ ΕΛΘΕΙΝ » Αρχιμανδρίτης Σπυρίδων Πετεινάτος

ΠΡΟΣΚΛΗΤΗΡΙΑ καί Προσκλητήριο.

Προσκλητήρια πολλά, ποικίλα, από διαφόρους αρχηγούς και ηγέτες ακούσθηκαν στο διάβα των αιώνων ακούγονται και σήμερα.

Πάνω όμως απ΄όλα αυτά τα ανθρώπινα προσκλητήρια, που καλούσαν και καλούν τους ανθρώπους σε υλικές απολαύσεις και υλιστικά επιτεύγματα, το Προσκλητήριο, το μοναδικό, το υπέροχο, το θείο ακούγεται είκοσι αιώνες τώρα και επαναλαμβάνεται και στην εποχή μας, απευθυνόμενο σε μικρούς και μεγάλους, σοφούς και αγραμμάτους, σε φτωχούς και πλουσίους.

«Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού ».

Το θείο αυτό Προσκλητήριο έχει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που είναι ευκαιρία να μελετήσουμε.

Δεν είναι άνθρωπος αυτός που καλεί. Είναι ο Δυνατός κυρίαρχος και εξουσιαστής του σύμπαντος.

Και όμως η πρόσκλησή του δεν έχει τίποτε το διστακτικό, τίποτε το πιεστικό.

Ο τραχύς τόνος ταιριάζει στα χείλη των ανθρώπων με το μικρό κύρος και την περιορισμένη δύναμη.

Ο μεγάλος όμως Ηγέτης, ο Κύριος και Θεός, που ήρθε στην γη « μορφήν δούλου λαβών », δεν αναγκάζει κανέναν να καταταγεί στον στρατό του. Μολονότι ο άνθρωπος είναι το πλάσμα του,είναι το δημιούργημα των χειρών του, στέκεται με λεπτότητα και σεβασμό εμπρός στην προσωπικότητά του.

Ο Κύριος δεν στρατολογεί. Προσκαλεί ο γλυκύς Ιησούς. Διότι θέλει η παράταξή του να αποτελείται όχι από ανελεύθερα ανδράποδα, αλλά από εθελοντές σταυροφόρους. Θέλει αυτοί που συνειδητά θα φέρουν το τιμημένο όνομα του χριστιανού, να νοιώθουν τον χριστιανισμό, όχι σαν αλυσόδεμα, αλλά σαν δύναμη που εμπνέει την καρδιά και ατσαλώνει την θέληση.

Γι΄ αυτό, λἐει, όποιος θέλει μπορεί να με ακολουθήσει, ν΄ακολουθήσει τον δρόμο που πρώτος βάδισα:

τον δρόμο της αρετής και της απαρνήσεως του, κάθε τι που υποβιβάζει τον άνθρωπο.

Αυτό είναι το πρώτο χαρακτηριστικό της θείας αυτής Προσκλήσεως :

Ο σεβασμός της ανθρώπινης ελευθερίας.

« Ου βιάζει, ουκ αναγκάζει, αλλ΄έκαστον κύριον της εαυτού προαιρέσεως ποιεί ».

Το δεύτερο χαρακτηριστικό της θείας Προσκλήσεως είναι η ειλικρίνεια του μεγάλου Ηγέτου.

Από την πρώτη στιγμή που καλεί τους οπαδούς του δεν τους κρύβει την αλήθεια, ούτε προσπαθεί να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα ψευδαισθήσεων και απατηλών ονείρων, όπως συχνά κάνουν όσοι ζητούν να παρασύρουν με το μέρος τους τις μάζες και μάλιστα τους νέους.

Αυτοί όταν μιλούν στα πλήθη χρησιμοποιούν τις πιο εύηχες λέξεις, τα πιο φαντακτερά συνθήματα.

Τους μιλούν για την δήθεν δικαιοσύνη, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά μουφλαρισμένη αδικία.

Τους πιπιλίζουν το μυαλό με την δήθεν ελεύθερη ζωή, που οδηγεί όμως στην υποδούλωση την πνευματική. Τους προτείνουν ανατροπές θεσμών και αξιών.

Αυτό έκαναν και κάνουν πολλοί δήθεν οδηγοί και ηγέτες.

Αλλ΄ ο Θεάνθρωπος Κύριος κάνει το εντελώς αντίθετο. Απευθύνεται στον εσωτερικό άνθρωπο, όπου βρίσκεται η ρίζα του κακού. Μιλάει στα πλάσματά του με απόλυτη ειλικρίνεια.

Αποκαλύπτει από την πρώτη στιγμή ότι ο δρόμος στον οποίο τους καλεί είναι ένας δρόμος ανηφορικός.

Αν αποφασίσετε συνειδητά να με ακολουθήσετε, λέει, πρέπει από την πρώτη στιγμή να πάρετε την απόφαση να αγωνισθείτε, να πολεμήσετε τον κατώτερο εαυτό σας. Όλα εκείνα, που σαν πάθη, σαν κακίες έχουν φωλιάσει μέσα σας, να τα ξεριζώσετε και να βάλετε στην θέση τους την αγάπη, την τιμιότητα, την ειλικρίνεια.

Αυτά λέει ο Αρχηγός και τελειωτής Κύριος με σαφήνεια, καθαρότητα, χωρίς τίποτα ν΄αποκρύψει.

Και ακόμη ζητάει απ΄όσους ελεύθερα θα τον ακολουθήσουν να σηκώσουν με πίστη, ελπίδα και χαρά τον σταυρό τους. Κάθε δυσκολία που θα συναντήσουν, κάθε εμπόδιο για το καλό, να το υπερνικήσουν αγωνιζόμενοι με δύναμη και θάρρος. Κάθε άνθρωπος έχει τον Σταυρό του, μεγαλύτερο ή μικρότερο σταυρό, αυτόν πρέπει να σηκώσει με υπομονή.

Δυστυχώς, όμως μυριάδες είναι εκείνοι οι άνθρωποι που κλείνουν τα αυτιά τους στην πρόσκληση αυτή και ακούνε με προσοχή διαφόρους άλλες προσκλήσεις, που υπόσχονται ελευθερία, ευτυχία, δόξα και μεγαλεία. Και καταντούν ψυχικά ράκη, νοιώθοντας σαν φυλακισμένοι.

Ποιος θ΄αραδιάσει τα ναυάγια; Ποιος θα μετρήσει τους ναυαγούς; Και ποιος θα βοηθήσει τους συγχρόνους ανθρώπους ν΄ ακούσουν την θεία πρόσκληση, που καλεί σε ανώτερη ζωή

Πηγή: http://kirigmata.blogspot.com/2013/04/blog-post_5.html#ixzz2wWMnk4mP

Έθιμα της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως στη Λήμνο

Η Γ΄ Κυριακή των Νηστειών αποκαλείται Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως αλλά και Μεσοσαράκοστο, γιατί βρισκόμαστε στο μέσο της Μεγάλης και Αγίας Σαρακοστής.

Την ημέρα αυτή προβάλλεται[1], τιμάται και προσκυνείται ο Σταυρός του Κυρίου προς ενίσχυση των πιστών και ψάλλεται :

«Σώσον Κύριε τον λαόν σου, και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, νίκας τοις βασιλεύσι, κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων, δια του Σταυρού σου πολίτευμα».

Ο ιερέας μοιράζει κλαδάκια δενδρολίβανου στους πιστούς για ευλογία.

Στη Λήμνο, τα παλαιότερα χρόνια, χρησιμοποιούσαν τα σταυρολούλουδα,[2] για να λιβανίζουν τα σπίτια και τα ξωκλήσια του νησιού.

Μετά τη θεία λειτουργία της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως, τοποθετούσαν τα κλαδάκια δενδρολίβανου στο εικονοστάσι του σπιτιού και κάθε φορά που ήθελαν να λιβανίζουν, έκαιγαν λίγα φυλλαράκια δενδρολίβανου.

Θεωρούσαν, ότι τα κλαδάκια δενδρολίβανου που τους είχε προσφέρει ο ιερέας, είχαν θεραπευτικές ιδιότητες. Για αυτό το λόγο, όταν κάποιος τύχαινε να αρρωστήσει, βουτούσαν ένα κλαδάκι σταυρολούλουδα μέσα σε αγιασμό και με αυτό ράντιζαν τον ασθενή.

Οι κεχαγιάδες της Λήμνου ράντιζαν με τα σταυρολούλουδα που είχαν βουτήξει σε αγιασμό,τα ζώα τους για να είναι γερά.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Στην αγρυπνία αυτής της ημέρας ο Σταυρός μεταφέρεται στο κέντρο του ναού και παραμένει εκεί όλη την υπόλοιπη εβδομάδα για να τον προσκυνήσουν οι πιστοί. Σύμφωνα με το συναξαριστή, επειδή κατά τη διάρκεια της νηστείας των σαράντα ημερών ο πιστός ταλαιπωρείται ,υψώνεται ο Σταυρός για να στηρίξει τον πιστό και για να του θυμίσει τα θεία πάθη αλλά και να τον παρηγορήσει με την προσμονή της Ανάστασης. Στο τέλος κάθε ακολουθίας γίνεται προσκύνηση του Σταυρού.

[2] Σταυρολούλουδα αποκαλούσαν τα λουλούδια που τους είχε δώσει ο ιερέας στη θεία λειτουργία της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως και κυρίως ήταν κλαδάκια δενδρολίβανου κι άνθη.

 

πηγή http://kokkinovraxos.blogspot.gr/2012/03/blog-post_13.html?spref=bl

Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων Δώρων

Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων Δώρων from Ενορία Αγίου Νικολάου

Το δια κολλύβων Θαύμα του αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος

 

Χρόνια πολλά Θοδωρή !

 

Όταν έγινε βασιλιάς ο Ιουλιανός ο Παραβάτης (361-363) έκανε πολλά και διάφορα εναντίον των Χριστιανών καί προσπάθησε να αναστήσει την παλαιά ειδωλολατρική θρησκεία των Ελλήνων. Στην εποχή του είχαν ουσιαστικά ξαναρχίσει οι διωγμοί των Χριστιανών καί τα βασανιστήρια…

Ο Ιουλιανός, γνώριζε πολύ καλά τα ήθη των Χριστιανών καί ότι την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής τηρούν αυστηρή νηστεία καί εξαγνίζονται μ” αυτή καί τη θερμή προσευχή. Θέλησε, λοιπόν, να τους μιάνει με τις ειδωλολατρικές θυσίες. Γι” αυτό καί κάλεσε τον έπαρχο της πόλεως καί του ανέθεσε να επιβλέψει στην εκτέλεση της εξής εντολής του: Να σηκωθούν από την αγορά όλα τα τρόφιμα καί να μην υπάρχουν σ” αυτήν παρά μόνον εκείνα πού θα ήταν ραντισμένα με το αίμα των θυσιών πού έγιναν στα είδωλα. Με τον τρόπο αυτό αναγκαστικά, ή θα αγόραζαν όλοι να φάνε καί έτσι να γευθούν από τη θυσία προς τους θεούς, ή αν δεν υπακούσουν, να πεθάνουν από την πείνα.

Ο έπαρχος έθεσε αμέσως σε εφαρμογή τη διαταγή του Ιουλιανού καί αποσύρθηκαν από την αγορά τα τρόφιμα. Αντικαταστάθηκαν βέβαια από τα μιασμένα από τις θυσίες τρόφιμα. Φάνηκε έτσι προς στιγμήν ότι κέρδιζε ο διάβολος, ο υποκινητής καί εμπνευστής καί Πατέρας του Ιουλιανού. Ο Θεός όμως είναι καί Παντοδύναμος καί Πάνσοφος. Δεν άφησε ούτε εγκατέλειψε το λαό Του. Για τη σωτηρία του από τις μεθοδείες του διαβόλου έστειλε το Μεγαλομάρτυρά Του Θεόδωρο, πραγματικά ως δώρο Θεού για να Τον δοξάσει με ένα θαύμα.

Καί παρουσιάζεται ο Άγιος στον Πατριάρχη Ευδόξιο (360-369) καί του φανερώνει το σχέδιο του Ιουλιανού με τα έξης λόγια:

- «Σήκω γρήγορα, Πατριάρχη, συγκέντρωσε το Χριστεπώννμο πλήρωμα, καί διαφύλαξε το από τον μολυσμό των ειδώλων, παραγγέλοντάς το να μην αγοράσει κανείς από τα τρόφιμα που υπάρχουν στην αγορά».

Ο Πατριάρχης απορώντας είπε προς τον Άγιο:

- «Πώς είναι δυνατόν, Κύριε μου, να γίνει αυτό; Διότι, οι μεν πλούσιοι μπορεί να το εφαρμόσουν γιατί έχουν τρόφιμα στις αποθήκες τους, οι φτωχοί όμως, που δεν θα έχουν ούτε μιας ημέρας τρόφιμα, τί θα κάνετε μπροστά σ” αυτή την ανάγκη»;

Καί ο Άγιος του είπε:

- Να τους προσφέρεις κόλλυβα, για να καλύψεις την ανάγκη τους».

Και επειδή ο Πατριάρχης άκουγε για πρώτη φορά το λόγο για τα κόλλυβα, τον ρώτησε με απορία:

- «Τί είναι αυτά τα κόλλυβα δεν το γνωρίζω». Ο Μάρτυρας τότε του αποκρίθηκε:

- «Είναι σιτάρι. Να το βράσεις καί να το μοιράσεις στους Χριστιανούς».

Καί για να δείξει ο Άγιος από που ήλθε, πρόσθεσε:

- «Γι” αυτό το βρασμένο σιτάρι στα Ευχάϊτα συνηθίζουμε να το λέμε κόλλυβα. Κάνε, λοιπόν, έτσι καί σώσε το ποίμνιο του Χριστού από το μιασμό».

Λέει ο Πατριάρχης προς τον Άγιο:

- «Ποιος είσαι εσύ Κύριε μου, πού φροντίζεις με αγάπη καί ευσπλαχνία για τη σωτηρία μας»;

Καί ο Άγιος του αποκρίθηκε:

- «Εγώ είμαι ο Μάρτυρας του Χριστού Θεόδωρος, καί με έστειλε για τη σωτηρία καί βοήθειά σας».

Ο Άγιος έγινε άφαντος καί ο Πατριάρχης σηκώθηκε με θαυμασμό καί χαρά καί συγκέντρωσε το λαό του Χριστού καί του φανέρωσε την παρουσία καί βοήθεια του Μάρτυρα. Συγχρόνως έκανε σύμφωνα με το λόγο του. Δηλαδή έβρασε σιτάρι καί μοίρασε στο λαό καί διαφυλάχθηκε έτσι το ποίμνιο του Χριστού. Στην αγορά, αν καί τελείωνε η εβδομάδα, η μηχανορραφία του Ιουλιανού έμεινε ανενέργητη, γιατί κανένας Χριστιανός δεν αγόρασε από τα μιασμένα τρόφιμα. Κι” αφού ο Ιουλιανός νικήθηκε ολοφάνερα απέσυρε από την αγορά τα μιασμένα τρόφιμα καί επανέφερε τα συνηθισμένα.

Οι Χριστιανοί ύμνησαν καί δοξολόγησαν το Θεό καί το Μάρτυρά Του Θεόδωρο καί για χάρη του έκαναν λαμπρή γιορτή.

Έτσι καθιερώθηκε από τότε καί το Σάββατο της πρώτης Εβδομάδος των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να γιορτάζεται στην Εκκλησία μας το θαύμα το δια κολλύβων του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.

Από το βιβλίο: «Οι Άγιοι Μεγαλομάρτυρες Θεόδωρος ο Στρατηλάτης και Θεόδωρος ο Τήρων» του Αρχιμ. Γεωργίου Μαραγκού Ηγουμένου Ι.Μ. Αγίων Θεοδώρων Αροανίας Καλαβρύτων

http://stratisandriotis.blogspot.com/2012/03/blog-post_3806.html

http://blogs.sch.gr/kantonopou/2012/03/03

Ποια είναι η αληθινή νηστεία;

Ποια είναι η πραγματική νηστεία; Η νηστεία, η οποία είναι ευπρόσδεκτη και ευάρεστη στο Θεό;Την απάντηση μας την δίνει το υπέροχο τροπάριο των αποστίχων της Καθαράς Δευτέρας.

“Νηστεύσωμεν νηστεία δεκτήν, ευάρεστον τω Κυρίω, αληθής νηστεία, η των κακών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους και επιορκίας. Η τούτων ένδεια, νηστεία εστιν αληθής και ευπρόσδεκτος”.

πηγή http://imverias.blogspot.gr/2014/03/blog-post_4.html?spref=bl

ΠΕΡΑΣΑΝ ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ & ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΑΓΙΑ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ.

.

Τα παραδοσιακά τραγούδια που ακούγονται είναι από το cd «ΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΑΤΙΚΑ» της Δόμνας Σαμίου.

Περάσαν οι Αποκριές-Μέγαρα Αττικής

Πeράσαν οι Aποκριές, πάνε κι οι Tυρινάδες
μας ήρθε η, αμάν, αμάν, μας ήρθε η Σαρακοστή,
μας ήρθε η Σαρακοστή με τις εφτά βδομάδες.

Έλα μ’ εδώ, δεν έρχομαι
είμαι μικρό και ντρέπομαι.

Kαλώς τη τη Σαρακοστή με σκόρδα με μαρούλια,
καλώς τη και την Άνοιξη με τα πολλά λελούδια.

Σένα τα λέω κι άκου τα,
πάρε χαρτί και γράφε τα.

Oι Aποκριές περάσανε, τι άλλο καρτερούμε,
περικαλέστε το Θεό καλή Λαμπρή να δούμε.

Έλα να πάμ’ εκεί που λες,
που κάνουν τα πουλιά φωλιές.

Έλα μ’ εδώ μικρούλα μου
να γιάνεις την καρδούλα μου.

 

Τώρα ν άγια Σαρακοστή Μικρά Ασία.

 

Tώρα ’ν’ αγιά Σαρακοστή, τώρα ’ν’ άγιες ημέρες,
που λειτουργούν οι εκκλησιές και ψέλνουν οι παπάδες
και λένε τ’ άγιος ο Θεός και τ’ άγιο Eυαγγέλιο.
Όποιος το λέει σώνεται κι όποιος τ’ ακούει αγιάζει
κι όποιος το καλοφουγκραστεί παράδεισο θα λάβει.

 

 

Κύριε των Δυνάμεων

Κύριε τῶν Δυνάμεων, μεθ᾿ ἡμῶν γενοῦ, ἄλλον γὰρ ἐκτός Σου βοηθὸν, ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν. Κύριε τῶν Δυνάμεων, ἐλέησον ἡμᾶς.
-Αἰνεῖτε τόν Θεόν ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ. Αἰνεῖτε Αὐτόν ἐν στερεώματι τῆς δυνάμεως Αὐτοῦ.
Κύριε τῶν Δυνάμεων, ...........
-Αἰνεῖτε Αὐτόν ἐν ἤχῳ σάλπιγγος. Αἰνεῖτε Αὐτόν ἐν ψαλτηρίῳ καί κιθᾶρᾳ.
Κύριε τῶν Δυνάμεων, ...........
-Αἰνεῖτε Αὐτόν ἐν τυμπάνῳ καί χορῷ. Αἰνεῖτε Αὐτόν ἐν χορδαῖς καί ὀργάνων.
Κύριε τῶν Δυνάμεων, ..............

0 Lord of hosts be with us; for we have no help but Thee in troubles. 0 Lord of hosts have mercy on us.
-Praise him for his mighty acts; praise him according to the greatness of his majesty.
0 Lord of hosts .............
-Praise him with the sound of the trumpet; praise him with lute and harp.
0 Lord of hosts ..............
-Praise him with timbrel and dance; praise him with strings and pipe.
0 Lord of hosts ...............

Μεθ ημών ο Θεός

Στη διάρκεια του Μεγάλου Αποδείπνου ψάλλουμε : Μεθ ημών ο Θεός γνώτε έθνη και ηττάσθε ότι μεθ ημών ο Θεός, προέρχεται από την ωδή του Ησαΐα, που βρίσκεται στο 9ο κεφάλαιο της Παλαιάς Διαθήκης.
Η ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου
Κάθε απόγευμα των ημερών Δευτέρας, Τρίτης, Τετάρτης και Πέμπτης, ολόκληρης της Τεσσαρακοστής μέχρι και την Μεγάλη Τρίτη, τελείται στους Ιερούς Ναούς η Ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου. Λέγεται Απόδειπνο, διότι είναι ακολουθία που γίνεται (κανονικά) μετά το δείπνο, δηλ. είναι ή βραδινή προσευχή του Χριστιανού και Μέγα, λόγω της εκτάσεως του και για να διακρίνεται από το Μικρό Απόδειπνο.

11 πίνακες διάσημων ζωγράφων με θέμα το χαρταετό

Χαρταετός - Henri Lebasque

Πορτρέτο δύο αγοριών με ένα χαρταετό - George Romney

Τρία παιδιά του Richard Arkwright με χαρταετό -Joseph Wright of Derby - 1791

Σκυλιά κυνηγούν χαρταετό - Carl Reichert

Πετώντας Χαρταετούς - John George Brown - 1867

πέταγμα χαρταετών στη Montmartre - William James Glackens - 1906

Πετώντας τον χαρταετό -Robert Gemmell Hutchison R.S.A. R.S.W. - 1907

αγόρι πετάει χαρταετό Frederick McCubbin - 1909

Ο χαρταετός -Ignacio Pinazo Camarlench

Ο χαρταετός - Francisco Jose de Goya y Lucientes - 1777-1778

πηγή http://antikleidi.com/

Η δύναμη της νηστείας

Α. Το να μιλάς για νηστεία και για Σαρακοστή σήμερα, θεωρείται οπισθοδρομικό… Δεν είναι της μόδας… Οι μοντέρνοι άνθρωποι δε νηστεύουν.

Β. Η νηστεία όμως είναι θεόσδοτη εντολή. Βγαλμένη μέσα από τον Παράδεισο. Και η δύναμή της είναι τεράστια. Ιδιαίτερα, μάλιστα, αν είναι συνδυασμένη με την προσευχή. Για το σκοπό αυτό, ας θυμηθούμε μερικά παραδείγματα:

Ο ίδιος ο Χριστός νήστεψε σαράντα μέρες και νίκησε το διάβολο.

Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής με τη νηστεία αγιάστηκε από μικρό παιδί.

Ο προφήτης Δανιήλ και οι τρεις Παίδες με τη νηστεία ήταν ομορφότεροι από τους Βαβυλώνιους που καλοπερνούσαν. Και επιπλέον, «έφραξαν στόματα λεόντων και έσβεσαν δύναμιν πυρός».

Ο Μωυσής με τη νηστεία είδε το Θεό στο όρος Σινά και οι Εβραίοι πήραν τις Δέκα Εντολές.

Το ίδιο και ο Ηλίας είδε το Θεό στο όρος Χωρήβ. «Τη νηστεία καθαρθείς εν τω όρει τω Χωρήβ είδε Θεόν Ηλίας», λέει το τροπάριο.

Η νηστεία είναι απαραίτητη στη μάχη μας με το διάβολο. «Τούτο το γένος ουκ εκπορεύεται, ειμή εν προσευχή και νηστεία», είπε ο ίδιος Χριστός.

Κάποτε ένας ασκητής εξορκίζοντας κάποιον δαιμονισμένο άκουσε έκπληκτος το δαιμόνιο να του λέει ότι δέχεται να φύγει από τον δαιμονισμένο άνθρωπο και να μπει στον ασκητή. Ο ασκητής από αγάπη για τον άνθρωπο που βασανιζόταν, δέχτηκε να φύγει το δαιμόνιο από τον άνθρωπο και να μπει μέσα του. Ύστερα από δώδεκα χρόνια το δαιμόνιο έφυγε τελικά από τον ασκητή, λέγοντάς του: «Φεύγω διότι με διώχνει η νηστεία σου»!

Η νηστεία είναι μίμηση της ζωής των αγίων αγγέλων. Είναι αγγελική ζωή.

Γ. Με τη νηστεία στοχεύουμε:

Να ταπεινώσουμε το σώμα μας. Να το οδηγούμε εμείς, και όχι αυτό εμάς. Το κάνουμε και στα ζώα πολλές φορές: Τα αφήνουμε λίγο νηστικά, για να γίνουν πειθήνια (π.χ. τα άλογα).

Να κατανοήσουμε ότι η αληθινή ζωή βρίσκεται στην άσκηση. Δε ζούμε για να τρώμε, αλλά τρώμε για να ζούμε. Δεν πρέπει να είναι σκοπός μας το φαγητό και το πιοτό.

Να βοηθηθούμε στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε την αμαρτία. «Η της νηστείας ημέρα αποχή αμαρτίας γενέσθω σοι, ψυχή, όπως φύγης κακίας τα βάραθρα», «Ελήλυθεν η νηστεία, η μήτηρ της σωφροσύνης, η κατήγορος της αμαρτίας και συνήγορος της μετανοίας», λένε τα τροπάρια τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

Δ. Σαν χριστιανοί που είμαστε, όλοι μας ζούμε σε εμπόλεμη κατάσταση με τον διάβολο! Δεν μπορεί όμως ο στρατιώτης να πάει στον πόλεμο χωρίς όπλα, χωρίς πολεμοφόδια. Έχουμε πάλη με το σατανά! Δεν μπορούμε, λοιπόν, κι εμείς να παραταχθούμε απέναντί του χωρίς όπλα. Δεν μπορούμε να τον νικήσουμε χωρίς πολεμοφόδια. Ας πάρουμε, λοιπόν, το όπλο της νηστείας! Μ’ αυτό νίκησαν οι άγιοι. Μ’ αυτό έζησαν οι όσιοι πατέρες της Εκκλησίας μας. Αυτό χρησιμοποίησε και ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, δίνοντάς μας παράδειγμα για μίμηση.

Σήμερα ο διάβολος κάνει γενική επίθεση. Κοιτάξτε γύρω μας: Αδικία, ψέμα, απάτη, μίσος, πλεονεξία, φιλοχρηματία, ανηθικότητα, εγωισμός. Τόσα κακά και, δυστυχώς, αυξάνονται. Είναι το γένος του Σατανά, και αυτό «ουκ εκπορεύεται, ειμή εν προσευχή και νηστεία».

πηγή http://enorion.blogspot.gr/2012/05/blog-post_03.html?spref=bl

Έθιμα της Αποκριάς στη Λήμνο

 

Τριώδιο αποκαλείται η περίοδος του έτους προ του εορτασμού της Αναστάσεως. Η κινητή[1] περίοδος του Τριωδίου αρχίζει την Κυριακή του Τελώνη & Φαρισαίου και τελειώνει το Μέγα Σάββατο.

Ονομάστηκε Τριώδιο από το λειτουργικό εκκλησιαστικό βιβλίο που χρησιμοποιείται τις ημέρες αυτές.

Η περίοδος του Τριωδίου περιλαμβάνει δέκα Κυριακές.

Οι τρεις πρώτες Κυριακές αποτελούν τα προπύλαια της Μεγάλης Σαρακοστής.

Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, Κυριακή του Ασώτου και Κυριακή της Απόκρεω.

Οι περίοδος των Αποκριών ήταν περίοδος ευθυμίας και διασκέδασης. Πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή^[2] οι Λημνιοί ήθελαν να διασκεδάσουν και να προετοιμαστούν για την μεγάλη νηστεία που θα ακολουθούσε.

Τα παλαιότερα χρόνια στο νησί αποκαλούσαν την πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου, «Προφωνή»[3]. Επειδή ένας ντελάλης συνήθιζε να ενημερώνει τους κατοίκους ότι εισέρχονταν στην περίοδο της Αποκριάς.

Τη δεύτερη βδομάδα, οι Λήμνιοι την αποκαλούσαν «Ολόκριγια ή Κρεατινή» επειδή δεν νήστευαν από κρέας (κρίγια) Τετάρτη και Παρασκευή[4].

Την τρίτη εβδομάδα την αποκαλούσαν «Τυρινή». Την Τυρινή κατανάλωναν κυρίως τυροκομικά προϊόντα για να ενδυναμώσουν και να είναι έτοιμοι για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής που θα ακολουθούσε.

Το πρώτο Ψυχοσάββατο ήταν αφιερωμένο τους αγαπημένους τους ανθρώπους, αυτούς που είχαν φύγει από τη ζωή.

Έπρεπε λοιπόν οι νοικοκυρές να ετοιμάσουν τα κόλλυβα αλλά και το κολλυβόζουμο[5], να τα πάνε στην εκκλησία μαζί μ’ ένα πρόσφορο που είχαν ζυμώσει και ψήσει και αφού τα διάβαζε ο ιερέας να τα μοιράσουν «για να σ’χωρεθούν τα πεθαμένα».

Παλαιότερα έπρεπε να κάνουν κόλλυβα για τους νεκρούς και τα τρία Ψυχοσάββατα.Με την πάροδο του χρόνου όμως το έθιμο περιορίστηκε μόνο στο πρώτο Ψυχοσάββατο.

Πίστευαν ότι τα τρία Ψυχοσάββατα[6](το Κρεατινό, το Τυρινό και το πρώτο της Μεγάλης Σαρακοστής) δεν έπρεπε να λουστούν αλλά ούτε και να ασχοληθούν με τον αργαλειό.

Την Τσικνοπέμπτη, οι λήμνιες νοικοκυρές έφτιαχναν σπιτίσια μακαρόνια τις «Βαλάνες».(Γ.Μέγας)

Έσφαζαν συνήθως και μια κότα με την οποία τσίκνιζαν ή έψηναν παστό χοιρινό. Συνήθιζαν να μαζεύονταν παρέες στα σπίτια και να διασκέδαζουν.

Τα νυχτέρια της περιόδου της Αποκριάς άλλαζαν χαρακτήρα και μεταμορφώνονταν σε βεγγέρες.

Τις Αποκριές, οι Λημνιές κρατούσαν σειρά για το ποια θα πρωτοψήσει στο φούρνο της γειτονιάς. Μοσχομύριζαν οι μαχαλάδες από τις τυρόπιτες, τις γαλατόπιτες και τις κολοκυθόπιτες.

Τα εδέσματα γενικότερα στα τραπέζια ήταν πλούσια και το κρασί άφθονο.

Κατά τις βεγγέρες οι Λημνιοί συνάζονταν στα σπίτια φίλων και συγγενών κι έπαιζαν διάφορα παιχνίδια όπως ήταν η κολοκυθιά, η μπερλίνα, τα τυφλοπάνια, το άλογο, η παπαδιά, η αμπάρα, η γουρτζάλλα, το ξύλο το γαμάρ’.(Γ.Μέγας,1950) αλλά και η μπουκάλα.

Ένα άλλο παιχνίδι των ημερών ήταν κι ο « ξομολόγος». Συνήθως η ποινή ήταν το «μουτζούρωμα», με την κάπνα από το τηγάνι.

Στη Σκανδάλη, «την Αποκριά έζευαν τους σκύλους με μικρό αλέτρι, το φκιάναν με ξύλα, είδος αλέτρι μικρό, ζευγήτες μικρές, να βαστούν το κεφάλι του σκύλου.

Ένας τους τραβούσε και κατόπιν τους λαλούσε. Ένας άλλος από μπροστά μ’ένα τροβά στην πλάτη έσπερνεν αντίς για σπόρο στάχτη. Η στάχτη πήγαινε στα μάτια του κόσμου, γελούσαν, γινόταν χάβρα[7]».

Την Αποκριά μεταμφιεζόντουσαν, μασκαρεύονταν.

Στόχος να μην αναγνωριστούν αλλά και να προκαλέσουν το γέλιο. Φορούσαν ότι ρούχα έβρισκαν. Τα φορούσαν ανάποδα. Παλιά και φαρδιά ρούχα ενώ κάλυπταν το πρόσωπο για να μην τους αναγνωρίζουν.

Κάλυπταν το πρόσωπο με μουτζούρες, μαντήλια. Φορούσαν προβιές ζώων, κουδούνια, κρατούσαν ξύλα , μπαστούνια, μαγκούρες κι έκαναν με παντομίμα αστείες κινήσεις προκαλώντας τους άλλους να μαντέψουν την ταυτότητα τους.

Όταν αποκαλύπτονταν η ταυτότητα των μασκαράδων άρχιζε το τραγούδι και ο χορός.

Την Κυριακή της Τυρινής φρόντιζαν να πάει όλη η οικογένεια στον Εσπερινό για να συγχωρεθούν. Στη συνέχεια ακολουθούσε γλέντι.

Εκείνο το βράδυ στο τραπέζι η οικογένεια έπαιζε και το «παιχνίδι με το αυγό».

Επειδή έπρεπε «με αυγό να κλείσει το στόμα το βράδυ της Αποκριάς και με αυγό να ανοίξει πάλι το βράδυ της Ανάστασης».

Σύμφωνα με το έθιμο όλη η οικογένεια καθόταν γύρω από το τραπέζι και ο μεγαλύτερος, συνήθως ο πατέρας, είχε δέσει σε μια κλωστή που κρεμόταν από το ταβάνι, ένα βραστό αυγό.

Τα μέλη της οικογένειας προσπαθούσαν με το στόμα χωρίς να χρησιμοποιήσουν καθόλου τα χέρια τους, να πιάσουν και να δαγκώσουν το αυγό.

Όποιος τα κατάφερνε το θεωρούσαν τυχερό. Η όλη διαδικασία προκαλούσε τα γέλια και τα πειράγματα.

Ακόμα «στη Φυσίνη της Λήμνου, την Απόκρια (και την Καθαρή Δευτέρα) μερικοί μουτζουρώνονται και ζεύονται στ’ αλέτρι κ’ ένας άλλος με τη βουκέντρα τους λαλεί. Μπροστά ένας άλλος σπέρνει δήθεν σπόρο - ρίχνει στάχτη, χώμα»[8].

Την Καθαρά Δευτέρα γιόρταζαν στην εξοχή τα κούλουμα, με σαρακοστιανά, αλάδωτα και προετοιμάζονταν για τα Θεία Πάθη που θα ακολουθούσαν.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Η περίοδος του Τριωδίου είναι κινητή γιατί συνδέεται με το Πάσχα που είναι κινητή εορτή.

[2] Την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής δεν γίνονταν γάμοι, χοροί, πανηγύρια. Οι γυναίκες απέφευγαν ακόμα και να στολιστούν.

[3] «Προφωνούμαι σοι, πτωχέ, το σακίν σου πώλησον, την εορτή διάβασον», δηλαδή σύμφωνα με τη βυζαντινή παροιμία παραγγέλλεται στο φτωχό να πουλήσει ακόμα και το σακάκι του για να εξοικονομήσει τα απαραίτητα για τις Αποκριές.

[4] «Γιατί δε νηστεύουμ’ Τετάρτη και Παρασκευή αυτή τη βδομάδα».

[5] Το κολλυβόζουμο το έκαναν για να γλυκάνουν τις ψυχές των πεθαμένων. Πίστευαν ότι αυτοί την περίοδο του έτους οι ψυχές είχαν ανέβει στον επάνω κόσμο και ήθελαν να τις φροντίσουν.

[6] "Ανάθεμα που δούλευε τα τρία τα Σαββάτα,

το Κρεατινό, το Τυρινό, τ' αγίου Θεοδώρου!"

[7] Γ.Μέγας(1950)

[8] Γ.Μέγας(1950)

πηγή http://kokkinovraxos.blogspot.gr/2012/02/blog-post_6761.html?spref=bl

Η ΚΥΡΑ - ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

 Όταν ήμουν μικρό παιδί και έφτανε αυτή η λεγόμενη Καθαρή Εβδομάδα, στο σχολείο μας μιλούσαν για μια παράξενη γυναίκα με 7 πόδια! Τη γυναίκα αυτή τη λέγαμε Κυρα -Σαρακοστή! Μας έβαζαν και τη ζωγραφίζαμε και κάθε βδομάδα της σβήναμε από ένα πόδι! Έτσι περνούσαμε το διάστημα αυτό με την αναμονή του Πάσχα, όταν θα σβήναμε και το τελευταίο πόδι της. Θυμάμαι με πόση χαρά περιμέναμε αυτό το διάστημα και για τα κούλουμα και για τα Σαρακοστιανά, την αλλαγή του φαγητού! Βέβαια, κάπου μας πείραζε το γεγονός ότι δεν μπορούσαμε να φάμε τα σχολικά εδέσματα, από την τυρόπιτα μέχρι τη σοκολάτα, και περιοριζόμασταν στο απλό και ταπεινό κουλουράκι, όμως κανένας από μας δεν έλεγε να υποκύψει στον πειρασμό και εφόσον η μητέρα μας δεν ήταν μπροστά να κάνουμε μια μικροπαράβαση του της νηστείας κανόνα! Αντίθετα, ήμασταν περήφανοι που νηστεύαμε και χαιρόμασταν φοβερά τη πασχαλιάτικη μαγειρίτσα που έρχονταν μετά από μια υπέρβαση του συνηθισμένου για τη θρησκεία ζήλου!
Και σήμερα πολλοί άνθρωποι νηστεύουν, όχι μόνο τη Σαρακοστή, αλλά και στις άλλες νηστείες της Εκκλησίας, όπως είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή! Όμως η νηστεία της κυρα-Σαρακοστής παραμένει η πιο σπουδαία νηστεία του χρόνου γιατί συνδυάζεται με κάποια άλλα στοιχεία πολύτιμα και για το σύγχρονο άνθρωπο. Να πούμε ότι 40 είναι οι ημέρες της νηστείας γιατί τόσες μέρες νήστεψε ο Χριστός στην έρημο, μετά τη Βάπτισή Του, ενώ οι 40 ημέρες είναι περίπου το 1/10 του χρόνου, κι αυτό το 1/10 ο άνθρωπος το αφιερώνει στο Θεό;!
Δυστυχώς, όπως όλα τα θρησκευτικά στοιχεία, έτσι κι η Σαρακοστή έχει απολέσει το βαθύτερο νόημά της σήμερα, ίσως με ευθύνη και των εκκλησιαστικών ταγών. Κι αυτό γιατί έχει τονιστεί υπέρ το δέον το θέμα της σωματικής νηστείας και καθόλου δεν τονίζονται τα συμπαρομαρτούντα της, τα οποία προσδίδουν και την ουσία της. Γιατί η Σαρακοστή είναι η αφορμή για τον άνθρωπο του 21ου αιώνα να επαναδιατυπώσει μέσα του το νόημα της ζωής.
Σαρακοστή σημαίνει πρώτα απ όλα νηστεία από την αμαρτία, από ό,τι δηλαδή μας ασχημίζει εσωτερικά. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει πολλά πάθη και αδυναμίες, τα οποία δυστυχώς τα ωραιοποιεί και τα θεωρεί φυσικά. Το πρώτο και κυριότερο πάθος του ανθρώπου είναι ο εγωισμός, από το οποίο πάσχουμε όλοι ανεξαιρέτως. Η σωματική νηστεία μας βοηθά να περιορίσουμε το να θέλουμε διαρκώς, κάνοντας εγκράτεια στα φαγητά ταυτόχρονα κάνουμε εγκράτεια στη διαρκή ικανοποίηση των επιθυμιών μας! Σκεφτείτε τι πρόταση ζωής προβάλλει η Εκκλησία μας, στην καταναλωτική αδηφαγία και εγωιστική αυτάρκεια του ανθρώπου μιλά για τον περιορισμό των αναγκών και την ταπείνωση και του σώματος και της ψυχής!
Σαρακοστή ακόμα σημαίνει επαναβίωση του λατρευτικού στοιχείου της Εκκλησίας. Η κατάνυξη στις προηγιασμένες λειτουργίες, η προσευχή στην Παναγιά μας με τους Χαιρετισμούς της, εκείνες οι ωραιότατες λειτουργίες του Μ. Βασιλείου κάθε Κυριακή, το Μεγάλο Απόδειπνο και ο θρηνητικός Μεγάλος Κανόνας, ποιητικά κείμενα ύψιστης αξίας, αλλά και παρουσίασης ενός τρόπου ζωής που απεικονίζει τη Βασιλεία του Θεού. Στον σύγχρονο κόσμο της κραυγής, του φτηνού εντυπωσιασμού, των δυνατών ήχων και της χειρίστης ποιότητας μουσικής, η εκκλησιαστική λατρεία μιλά στην ψυχή του ανθρώπου μυστικά, με τους κατανυκτικούς βυζαντινούς ψαλμούς της, το ιλαρόν φως των κεριών, με τη μετοχή του ανθρώπου στο Σώμα και το Αίμα του Χριστού, με την ελπίδα στο πρόσωπο της Παναγίας, με την μετοχή στο χρόνο του ουρανού και την αποφυγή του άγχους της γης! Στον κόσμο που προβάλλει ως ιδανικό του την τάση του ανθρώπου να τα προλαβαίνει όλα και την παντοκρατορία της Τεχνολογίας και των νέων όπλων, η Εκκλησία προβάλλει την προσευχή ως έκφραση αγάπης προς το Θεό και το συνάνθρωπο, την ευχαριστία προς το Θεό για το αγαθό της ζωής και την εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του για μας! Η φράση των Πατέρων «Κύριε όπως ξέρεις και όπως θέλεις, ελέησέ με» είναι η επανάσταση της Εκκλησίας στον ακτιβισμό του κόσμου!
Αλλά υπάρχει κι ένα τρίτο στοιχείο στη Σαρακοστή που της προσδίδει ουσία. Είναι το στοιχείο της χαρμολύπης! Αυτό σημαίνει ότι για την Εκκλησία μας αυτή η περίοδος είναι η αποτύπωση της πραγματικής ιστορίας του καθενός ανθρώπου. Λύπη για την εξορία μας από τον Παράδεισο που για μας δεν είναι τίποτε άλλο από την αγάπη και την κοινωνία με το Θεό, λύπη και μετάνοια για τις αμαρτίες μας, λύπη για τα επικείμενα πάθη του Χριστού, αλλά και για ό,τι μας βασανίζει στη ζωή μας, αλλά ταυτόχρονα και χαρά για την παρουσία του Θεού στη ζωή μας, χαρά για την ξαναγεννημένη επιθυμία για το Θεό, ειρήνη για την επιστροφή μας στο σπίτι Του που είναι η Εκκλησία, είναι η χαρά της επικείμενης Ανάστασης που δεσπόζει ακόμα και στις πένθιμα κατανυκτικές Ακολουθίες της κυρα-Σαρακοστής!
«Πάντα τη Μεγάλη Παρασκευή, να ‘σαι μόνος σαν το Χριστό προσμένοντας το τελευταίο καρφί, το ξύδι, τη λόγχη. Τις ζαριές ν’ ακούς ατάραχα στο μοίρασμα των υπαρχόντων σου, τις βλαστήμιες, τις προκλήσεις, την αδιαφορία. Πριν την Παρασκευή δεν έρχεται η Κυριακή, τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων της Μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας. Μην ξαφνιαστείς, μη φοβηθείς στ’ απρόσμενο σουρούπωμα. Οι μπόρες του ουρανού δε στερεύουν. Η ξαστεριά θα ’ρθεί το Σαββατόβραδο. Τότε λησμονάς τα μαρτύρια των δρόμων της μεγάλης Παρασκευής της ζωής μας»(Μοναχός Μωϋσής). Είναι όμορφη η κυρα-Σαρακοστή. Γιατί μας φέρνει κοντά στην Ανάσταση. Κι όταν αυτή θα έρθει θα λησμονήσουμε τους κόπους και το δάκρυ. Και θα γευτούμε τη χαρά και το φως της καινούριας ζωής! Στη βουή του κόσμου, στα πάθη των ανθρώπων, στο χάος του τίποτα ένα νόημα ζωής, ένας κόσμος βασισμένος στην αγάπη, την προσευχή, την κάθαρση ανατέλλει μπροστά μας. Ας τον γευτούμε κι ας τον περπατήσουμε! Τον έχουμε ανάγκη! Καλή Σαρακοστή!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Κείμενο γραμμένο στις 26 Φεβρουαρίου 1998

πηγή http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr/2012/02/blog-post_26.html?spref=bl