Τρεις εσείς, τρεις κι εμείς

Σπάνια απεικόνιση της Αγίας Τριάδoς σε εκκλησία της Καστοριάς

Η σπάνια απεικόνιση της Αγίας Τριάδoς στην Παναγία Κουμπελίδικη της Καστοριάς.

Στην εκκλησία της Παναγίας Κουμπελίδικης στην Καστοριά (περίπου 1260-1280) υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα και σπάνια απεικόνιση της Αγίας Τριάδoς. Η απεικόνιση αυτή καταλαμβάνει το θόλο του εσωνάρθηκα της εκκλησίας και ο εικονογραφικός της τύπος είναι αυτός "της Πατρότητας". Ο Θεός Πατέρας, ολόσωμος, με τη μορφή του Παλαιού των Ημερών, κάθεται σε ένα ουράνιο τόξο κρατώντας στην αγκαλιά του ένα γενειοφόρο Χριστό σε ώριμη ηλικία (το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Υιός). Το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή περιστεριού έχει τοποθετηθεί στα χέρια του Χριστού μέσα σε ένα "μετάλλιο" φωτός. Ο Θεός Πατέρας φέρει φωτοστέφανο σε σχήμα σταυρού. Αυτό το είδος της απεικόνισης, όπου τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος αναπαριστώνται σε κάθετο άξονα είναι σπάνια στη Δυτική και Ανατολική χριστιανική τέχνη πριν από τον 13ο αιώνα.

 

Επιγραφές:

 

ΙΣ ΧΣ Ο ΘΣ ΗΜΩΝ

 

Ο ΠΑΤΗΡ ΥΙΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ

 

πηγή http://leipsanothiki.blogspot.gr/2014/01/214-o.html?spref=bl

Το θέμα είναι εσύ τι αποφασίζεις

Σε παρακαλώ, κάνε μια προσπάθεια να γνωρίσεις το Χριστό.
Δε ξέρεις τι χάνεις!
Και μου λες δε τα γουστάρω αυτά.
Οι παπάδες και το σινάφι τους με απωθούν.
Και σου λέω πιάσε το Χριστό.
Κάνε μια προσπάθεια να τον συναντήσεις εκείνον τον ίδιο.
Στην καρδιά σου να τον νιώσεις, να επικοινωνήσεις.
Όχι απλά ν’ανάψεις ένα κεράκι και να ξαναπάς το Πάσχα.
Είναι σα να μου λες: είμαι τρελά ερωτευμένος με μια γυναίκα, αλλά δε βαριέσαι, θα βγούμε μια φορά και ξανά θα τη δω του χρόνου!!
Όλοι χωράνε μέσα στην εκκλησία, φίλε!
Και οι καλοί παπάδες και οι αγιογδύτες.
Και οι καλοί απλοί άνθρωποι και τα λαμόγια.
Ο Χριστός, φίλε μου, δεν έκανε διακρίσεις.
Ποτέ του.
Και τον Ιούδα μέσα στους μαθητές του τον είχε.
Αλλά και με τον τελώνη έφαγε στο ίδιο σπίτι και με την πόρνη μίλησε.
Και είδες πόσο υπέροχες έγιναν οι ψυχές των τελευταίων μετά!
Μόνο που εδώ στην εκκλησία παίρνεις ό,τι ζητήσεις!
Ουρανό θα ζητήσεις;
Ουρανό θα νιώσεις.
Σκάνδαλα θα ψάξεις;
Σκάνδαλα θα βρεις.
Να σου πω και κάτι που έλεγε ο γέρ.Παΐσιος:
Εδώ στο άγιο Όρος, στον κήπο της Παναγιάς όλα θα τα βρεις!
Και υπέροχα λουλούδια και αγκάθια και τριβόλια.
Σκέψου πως ο Ιούδας έμεινε Ιούδας, ενώ άλλοι (Ζακχαίος, πόρνη, ληστής) έγιναν από σκιές του εαυτού τους σπουδαίοι!
Άρα, φίλε, το θέμα δεν είναι πόσοι εκμεταλλευτές ρασοφόροι υπάρχουν, αλλά το τι κάνεις υπεύθυνα εσύ και η καρδιά σου. Ελευθερία.
Αυτό δίδαξε ο Χριστός. Σε βαθμό άπειρο, ακατανόητο...
Και μη ξεχνάς ότι εσύ κι εγώ δεν είμαστε οι κριτές του καθενός.
Μονάχα του εαυτού μας.
Και ξέρουμε καλά το τι βόθρο έχουμε ακόμη μέσα μας.
Γονάτισες;
Προσευχήθηκες;
Όχι από συνήθεια!
Ούτε από περιέργεια για να δεις αν ο Χριστός θα πραγματοποιήσει σαν μαγικό τζίνι αυτό που θα του ζητήσεις! (τι φτηνή αγοραπωλησία!)
Γιατί να μένουμε τόσο μονοδιάστατοι ώρες-ώρες;
Τρελαίνομαι!
Απορώ.
Και με τον εαυτό μου.
Ένιωσες ποτέ σου το χάδι της Χάρης του μετά από μια ειλικρινή εξομολόγηση;
Κοινώνησες;
Πήρες το Χριστό τον ίδιο στο σώμα και στη ψυχή σου;
Όχι;
Ε, τι περιμένεις, λοιπόν;
Πώς περιμένεις να βρεις αλήθεια όταν το μόνο που επιδιώκεις στη ζωή σου είναι ένα γρήγορο, φτηνό υποκατάστατο σχέσεων;
Έρωτα ψεύτικου;
Χρήματος παράνομου, κλπ κλπ;
Κάνε την κίνηση την έξυπνη, τη σωστή και άσ’τα τ’άλλα.
Κάνε νέο ξεκίνημα, αληθινό βρε αδερφέ!
Το ξεκατίνιασμα υπήρχε, υπάρχει.
Σκάνδαλα υπήρχαν, υπάρχουν.
Και άγιοι επίσης υπήρχαν και υπάρχουν.
Το θέμα είναι απλό:
Εσύ τι αποφασίζεις;
Όχι με το μυαλό τη λογική.
Αλλά δυναμικά και ήρεμα με όλο σου το είναι!

Περί Θεού: Λόγος Αισθήσεως
Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης

Πηγή: http://aoratigonia.blogspot.gr/

Read more: http://alliotikathriskeytika.blogspot.com/#ixzz2uGu34PQy

Το Άγιον Πνεύμα είναι Παράκλητος, παρηγορητής

 

Πολλά ονόματα έχουν δοθεί στο Άγιο Πνεύμα. Ένα από αυτά, που δείχνει και το έργο που επιτελεί στην Εκκλησία, αλλά και στην ζωή των ανθρώπων, είναι και το όνομα «Παράκλητος». Με αυτήν την λέξη ο Ίδιος ο Χριστός χαρακτήρισε το Άγιον Πνεύμα, όταν έλεγε προς του Μαθητάς Του λίγο προ του Πάθους: «εγώ ερωτήσω τον πατέρα και άλλον παράκλητον δώσει υμίν, ίνα μένη μεθ’ υμών εις τον αιώνα, το Πνεύμα της αληθείας» (Ιω. ιδ’, 16-17). Και λίγο πιο κάτω το Άγιον Πνεύμα χαρακτηρίζεται από τον Χριστό, Παράκλητος, που θα διδάξει τους Μαθητάς και θα τους υπενθυμίσει όλα όσα τους είπε ο Ίδιος κατά την διάρκεια της ζωής Του. «Ο δε παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον ο πέμψει ο πατήρ εν τω ονόματί μου, εκείνος υμάς διδάξει πάντα και υπομνήσει υμάς πάντα α είπον υμίν» (Ιω. ιδ’ 25). Έχοντας την βεβαιότητα ότι το Άγιον Πνεύμα είναι Παράκλητος, προσευχόμαστε σε Αυτό: «Βασιλεύ Ουράνιε, Παράκλητε, το πνεύμα της αληθείας».

Ο όρος Παράκλητος ερμηνεύεται παρηγορητής. Έτσι, το Άγιον Πνεύμα παρηγορεί τον άνθρωπο που αγωνίζεται εναντίον της αμαρτίας, προσπαθώντας να τηρήσει τις εντολές του Χριστού στη ζωή του.

Ο αγώνας αυτός είναι σκληρός, γιατί η μάχη είναι εναντίον των πονηρών πνευμάτων. Γι’ αυτό, το Άγιον Πνεύμα είναι παράκλητος, παρηγορητής. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι το Άγιον Πνεύμα ονομάζεται παράκλητος από το «παρακαλείν» τους ανθρώπους, «τουτέστι παραμυθήσαι». Επειδή δε το «παρακαλείν» τους ανθρώπους είναι ίδιο χαρακτηριστικό γνώρισμα του Θεού, γι’ αυτό και με τον όρο αυτό το Άγιον Πνεύμα χαρακτηρίζεται Θεός.

Το Άγιον Πνεύμα χαρακτηρίζεται από τον Χριστό Παράκλητος, αλλά ταυτόχρονα λέγεται ότι είναι ο «άλλος Παράκλητος». Είναι ο άλλος Παράκλητος, γιατί και ο Χριστός είναι Παράκλητος που παρηγορεί τους ανθρώπους. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος, στην καθολική του επιστολή συνιστά στους Χριστιανούς να μην αμαρτάνουν. Στη συνέχεια όμως λέγει ότι και αν αμαρτήσουν δεν πρέπει να απογοητευθούν, γιατί «παράκλητον έχομεν προς τον πατέρα, Ιησούν Χριστόν δίκαιον»(Α’ Ιω. β’, 1-2). Έτσι, ο Χριστός και το Άγιον Πνεύμα είναι οι δύο Παράκλητοι στον κόσμο. Βέβαια, και ο Θεός Πατήρ είναι ο παρακαλών τους ανθρώπους, αφού η παράκληση, η παρηγορία, είναι κοινή ενέργεια του Τριαδικού Θεού.

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Αγίου Βλασίου
πηγή  xristianos.gr

το Άπειρον του Θεού........

Κουρασμένος ο ιερός Αυγουστίνος από τις σκέψεις σχετικά με το Δόγμα της Αγίας Τριάδος, ειδικότερα με το ομοούσιον της Θεότητος του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, περπατούσε κάποτε στην ακρογιαλιά.

Εκεί συνάντησε ένα μικρό παιδάκι, που είχε ανοίξει ένα λάκκο στην άμμο και μ’ ένα κουβαδάκι έπαιρνε από τη θάλασσα νερό και το έριχνε μέσα. Πήγαινε και ερχόταν το παιδάκι...

Το παρακολουθούσε λοιπόν έτσι, ποιος ξέρει πόση ώρα ο ιερός Αυγουστίνος. Στο τέλος το πλησίασε και του είπε:

 

-  Τι κάνεις, βρε παιδάκι μου, εδώ πέρα;
-  Να, προσπαθώ να αδειάσω τη θάλασσα
μέσα στη λακκούβα.
-  Καλά, βρε αγόρι μου, του λέει, όλη αυτή τη
θάλασσα αδειάζει μέσα εδώ; Χωράει; Αυτό
είναι αδύνατον!
  -  Αν δεν χωράει η θάλασσα μέσα σε αυτόν
το λάκκο και αν αυτό είναι ακατόρθωτο και αδύνατον, έτσι, και ασυγκρίτως περισσότερο, το Άπειρον του Θεού, το Άπειρον της Αγίας Τριάδος, τα Μυστήρια του Θεού..., δεν μπορούν να χωρέσουν στο περιορισμένο μυαλουδάκι σου.. του είπε το παιδί και εξαφανίστηκε.

• 
  ᵻ Αυγουστίνου Καντιώτου, Μητρ. Φλωρίνης «Εις την Θείαν Λειτουργίαν», τεύχος Α, σελ. 39
• πηγή http://o-tiron.blogspot.gr/
  

...πρόσωπο μὲ πρόσωπο

 

Συχνὰ ἡ ποιητικὴ γραφίδα κατορθώνει νὰ προσεγγίσει, χάρη στὴν εὐαισθησία τοῦ ποιητῆ, σημαντικὰ θέματα ποὺ σὲ ἄλλη περίπτωση θὰ ἀπαιτοῦσαν πολλὲς πυκνογραμμένες σελίδες γιὰ νὰ ἐπιτευχθεῖ τὸ ίδιο ἀποτέλεσμα. Στὴ συλλογὴ ποιημάτων τοῦ Νικηφόρου Βρεττάκου μὲ τὸν τίτλο «Ἡλιακὸς Λύχνος», ἡ ὁποία ἐκδόθηκε τὸ 1984, ὑπάρχει τὸ ἀκόλουθο ποίημα μὲ τὸν τίτλο «Πρόσωπο μὲ Πρόσωπο»:

Βλεπόμαστε πρόσωπο μὲ πρόσωπο,

Κύριε· τόσο εἶσαι κοντά μου.

Ὅταν ἀνοίγω τὸ παράθυρο ὅποια

ὥρα κι ἂν εἶναι, βλεπόμαστε.

Ἔχω τὰ μάτια μου κι ἔχεις κι ἐσὺ

ὅλου τοῦ γύρω μας κόσμου

τὰ μάτια. Τὰ λουλούδια μὲ βλέπουν. 

Κάθε ποὺ ἀγκαλιάζω ἕναν

ἄνθρωπο, Κύριε, θαρρῶ

πὼς κρεμιέμαι ἀπὸ τὸ λαιμό σου.

Σὲ αὐτὸ τὸ σύντομο κείμενο μποροῦμε, μέσα ἀπὸ μία διαφορετικὴ γλώσσα, νὰ διακρίνουμε ὅλα τὰ κύρια χαρακτηριστικὰ τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας τοῦ προσώπου:

1. Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ σὲ κάθε πλήρη σχέση λειτουργεῖ τὸ μυστήριο τῶν ὀφθαλμῶν. Κοιτάζοντας τὸν ἄλλο στὰ μάτια βλέπουμε στὴν ψυχή του. Αὐτὸ ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν ἐπικοινωνία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ Θεοῦ. Ὁ πρῶτος στίχος δηλώνει τὴν δυνατότητα τῆς ἄμεσης ἐπικοινωνίας ἀνάμεσα στὸν ἄνθρωπο καὶ στὸ Θεό, ἡ ὁποία γίνεται ἀπρόσκοπτα καὶ φανερώνει τὴν ἐγγύτητα τῶν συμμετεχόντων σὲ αὐτή. Μέσο γι’ αὐτὴ δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὴν προσευχή, ἡ ὁποία ἔχει τὸ χάρισμα νὰ καταργεῖ τὶς ἀποστάσεις καὶ νὰ ἑνώνει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὸ Δημιουργό του.

2. Ὁ Θεὸς εἶναι διαθέσιμος σὲ κάθε στιγμὴ γιὰ νὰ δεχθεῖ τὴν προσευχή μας. Ὅποια ὥρα, κυριολεκτικὰ καὶ μεταφορικά, καὶ ἂν στραφοῦμε πρὸς Αὐτὸν τείνει εὐήκοον οὔς καὶ ἀποδέχεται τὸ αἴτημά μας γιὰ ἐπαφή, τὴν ἐπιθυμία μας νὰ τὸν γνωρίσουμε καλύτερα.

3. Ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὸ Θεὸ περνᾶ μέσα ἀπὸ τὴν ἐπικοινωνία μὲ τὸ συνάνθρωπο. Ἂν δὲν ἀγαπήσω τὸν ἀδελφό μου, εἶναι μάταιο νὰ ὑποστηρίζω ὅτι ἀγαπῶ τὸν Θεό μου. Ἡ ἀποκατάσταση τῶν σχέσεων μὲ τὸ Θεὸ δηλώνεται, ἐφαρμόζεται στὸν καθημερινὸ ἀγώνα γιὰ ἀποκατάσταση τῶν σχέσεων μὲ τὸν ἔτερο, τὸν ἀδελφό μου. Στὸν Παράδεισο διακόπηκε ἡ σχέση μὲ τὸ Θεό, ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ μὲ τὸν ἑαυτό μας, τὸ συνάνθρωπο καὶ τὴν λοιπὴ κτίση. Ἀπὸ τὸ σημεῖο αὐτὸ καὶ ἔπειτα ὁ καθένας θέτει ὑπεράνω τὸν ἄλλων τὸν ἑαυτό του καὶ ἀπὸ τὴ διαστροφὴ αὐτὴ πηγάζουν τὰ προβλήματα.

4. Ἡ διαπίστωση τοῦ ποιητῆ ὅτι ἀκόμη καὶ τὰ λουλούδια τὸν βλέπουν δηλώνει τὴν ἀποκατάσταση τῶν διασπασμένων σχέσεων. Γιὰ τὸν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ ὁ φυσικὸς κόσμος παύει νὰ ἀποτελεῖ κίνδυνο καὶ ἀπειλή. Ἀντιστοίχως, ὁ ἄνθρωπος ποὺ βρίσκεται στὴν ὁδὸ τῆς θεώσεως, ἀντιμετωπίζει μὲ ἀπόλυτο σεβασμὸ τὸ φυσικὸ περιβάλλον. Στὴν ἐπανασύνδεση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸ Θεὸ ἐντοπίζεται ἡ πλήρης καὶ ριζικὴ ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος τῆς καταστροφῆς τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ τὸ ἐπιτύχει μόνο ὅποιος γίνει «πρόσωπο», ὅποιος μάθει νὰ ἀγαπάει.

5. Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἀποτελεῖ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Κάθε φορὰ ποὺ ἐκδηλώνεται ἡ ἀγάπη μας πρὸς κάποιον συνάνθρωπό μας τὴν ἐκδηλώνουμε πρὸς τὸν Θεό μας. Ἡ σχέση αὐτὴ δὲν ἐξαντλεῖται σὲ μία εὐγενικὴ ἀνοχὴ πρὸς τὸν ἄλλο, ἀλλὰ ἑστιάζεται στὴν προσπάθεια νὰ ἀγαπήσουμε τὸν ἀδελφό μας ὅπως τὸν ἑαυτό μας.

Ὅλα αὐτὰ τὰ σημαντικότατα δηλώνονται μὲ ἰδιαίτερα λιτό, ἄμεσο καὶ καθημερινὸ τρόπο ἀπὸ τὸ Νικηφόρο Βρεττάκο, ὁ ὁποῖος ἀξιοποιώντας τὸ ποιητικό του χάρισμα, λέει πολλὰ μὲ λίγα λόγια παρουσιάζοντας τὴν ἔννοια τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν ἕτερο σὲ ὅσο τὸ δυνατὸ περισσότερες διαστάσεις της.

Ἡ θεϊκὴ μορφὴ ποὺ ἀναδύεται ἀπὸ τὸ κείμενό του εἶναι ὁ προσωπικὸς Θεὸς τῆς ἀγάπης, ὅπως φανερώθηκε ἤδη ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ὅπως κηρύχθηκε ἀπὸ τὸ Σαρκωμένο Λόγο, ὅπως ἀποκαλύπτεται μέσα ἀπὸ τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καὶ γνωρίζεται στοὺς βίους τῶν ἁγίων τῆς πίστεώς μας.

Εἶναι ὁ Θεὸς ὁ ὁποῖος καλύπτει τὴν ἐπιθυμία τοῦ ἀνθρώπου νὰ γνωρίσει καὶ νὰ ἀγαπήσει τὸν πλησίον, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι ἡ κόλαση, ὁ ἐχθρός, ὁ ἀντίπαλος, ὅπως κατὰ καιροὺς ὑποστηρίζουν κάποιοι, ἀλλὰ ἡ δυνατότητα καὶ ἡ ἀφορμὴ τῆς σωτηρίας.

Δρ. θεολογίας Αθανάσιος Μουστάκης

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/

Ο ΑΝΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΦΩΤΙΑ.

Υπάρχει μια μυστική και κρυμένη ιδιότητα στο Άγιο Πνεύμα που μας δυσκολεύει να μιλήσουμε ή να γράψουμε γι' αυτό. Όπως το λέει ο Άγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος:

Παίρνει τ' ονομά του από την ύλη όπου αναπαύεται,
Γιατί δεν έχει διακριτικό όνομα ανάμεσα στους ανθρώπους.

Αλλού ο Άγ. Συμεών γράφει (στην πραγματικότητα, όχι με ειδική αναφορά στο Πνεύμα, αλλά τα λόγια του εφαρμόζονται πολύ καλά στο τρίτο πρόσωπο της αγ. Τριάδος):

Είναι αόρατο και κανένα χέρι δεν μπορεί να το πιάσει·
Αψηλάφητο, κι όμως νιώθεται παντού...
Τι είναι αυτό; Ω θαύμα! Τι δεν είναι. Γιατί δεν έχει όνομα.
Μέσα στην τρέλλα μου προσπάθησα να το αρπάξω,
Κι' έκλεισα το χέρι μου, νομίζοντας ότι το κρατώ σφιχτά·
Αλλά ξέφυγε και δεν μπορούσα
να το κρατήσω στα δάχτυλά μου.
Γεμάτος λύπη, ξέσφιξα την παλάμη μου
και το είδα άλλη μια φορά μέσα στο χέρι μου.
Ω άφατο θαύμα! Ω παράξενο μυστήριο!
Γιατί μάταια ταλαιπωρούμαστε; Γιατί όλοι πλανιόμαστε;

Αυτό το ξεγλίστρημα είναι φανερό στα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στη Γραφή για ν' απεικονήσουν το πνεύμα. Είναι σαν «βίαια πνοή» (Πραξ. 2,2)· ο ίδιος ο τίτλος του στα ελληνικά πνεύμα υποδηλώνει τον άνεμο ή την πνοή. Όπως λέει ο Ιησούς στο Νικόδημο: «το πνεύμα όπου θέλει πνει, και την φωνήν αυτού ακούεις, αλλ' ουκ οίδας πόθεν έρχεται και πού υπάγει» (Ιω, 3,8). Ξέρουμε ότι ο άνεμος είναι εκεί· τον ακούμε μέσα στα δέντρα, καθώς ξαγρυπνούμε τη νύχτα, τον αισθανόμαστε στα πρόσωπά μας καθώς περπατάμε στους λόφους. Αλλ' αν προσπαθήσουμε να τον πιάσουμε και να τον κρατήσουμε μέσα στα χέρια μας χάθηκε. Έτσι συμβαίνει και με το πνεύμα του Θεού. Δεν μπορούμε να ζυγίσουμε κασί να μετρήσουμε το Πνεύμα ή να το φυλάξουμε μέσα σ' ένα κουτί με κλειδαριά και κλειδί. Σ' ένα από τα ποιήματά του ο Gerard Manley Hopkins παρομοιάζει την Παρθένο Μαρία με τον αέρα που αναπνέουμε· η ίδια αναλογία μπορεί να εφαρμοστεί το ίδιο και για το πνεύμα. Σαν τον αέρα, το Πνεύμα είναι πηγή ζωής· «πανταχού παρών και τα πάντα πληρών»· πάντοτε γύρω μας, πάντοτε μέσα μας. Όπως ακριβώς ο αέρας παραμένει ο ίδιος αθέατος σε μας αλλά δρα σαν το μέσο με το οποίο βλέπουμε και ακούμε άλλα πράγματα, έτσι το Πνεύμα δεν μας αποκαλύπτει το αληθινό του πρόσωπο, αλλά μας δείχνει πάντα το πρόσωπο του Χριστού.

Στη Βίβλο το Άγιο Πνεύμα παρομοιάζεται επίσης με τη φωτιά. Όταν ο Παράκλητος κατέρχεται στους πρώτους Χριστιανούς την ημέρα της Πεντηκοστής είναι «διαμεριζόμεναι γλώσσαι ωσεί πυρός» (Πραξ. 2,3). Σαν τον άνεμο, κι η φωτιά είναι άπιαστη· ζωντανή, ελεύθερη, αεικίνητη, δεν μπορεί να μετρηθεί, δεν μπορεί ζυγιστεί ή να περιοριστεί σε στενά όρια. Νιώθουμε τη ζέστη από τις φλόγες αλλά δεν μπορούμε να τις κλείσουμε και να τις κρατήσουμε στα χέρια μας.

Τέτοια είναι η σχέση μας με το Πνεύμα. Έχουμε συνείδηση της παρουσίας του, ξέρουμε τη δύναμή του, αλλά δεν μπορούμε ν' απεικονίσουμε εύκολα το πρόσωπό του. Το δεύτερο πρόσωπο της Τριάδος ενσαρκώθηκε, ζώντας σαν άνθρωπος πάνω στη γη· τα Ευαγγέλια μας λένε για τα λόγια του και τις πράξεις του, το πρόσωπό του μας κοιτάζει από τις άγιες εικόνες κι έτσι δεν είναι δύσκολο να το απεικονίσουμε μέσα στις καρδιές μας. Αλλά το Πνεύμα δεν ενσαρκώθηκε· το θείο του πρόσωπο δεν μας αποκαλύφθηκε μ' ανθρώπινη μορφή. Στην περίπτωση του δεύτερου προσώπου της Τριάδος, ο όρος «γενεά» ή «γεννάται», που χρησιμοποιείται για να δείξει την αιώνια προέλευσή του από τον Πατέρα, φέρνει στο νου μας μια συγκεκριμένη ιδέα, ένα ορισμένο σχήμα αν και αντιλαμβανόμαστε ότι αυτή η έννοια δεν ερμηνεύεται κυριολεκτικά. Ο όρος όμως που χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την αιώνια σχέση του Πνεύματος προς τον Πατέρα, -«εκπόρευση»- δεν δίνει σαφή και συγκεκριμένη ιδέα. Είναι σαν ιερό ιερογλυφικό που δείχνει κάποιο μυστήριο που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί τελείως. Ο όρος δείχνει ότι η σχέση ανάμεσα στο Πνεύμα και στον Πατέρα δεν είναι η ίδια όπως αυτή ανάμεσα στον Υιό και στον Πατέρα· αλλά τι μπορεί να είναι η ακριβής φύση της διαφοράς δεν μας έχει ειπωθεί. Αυτό είναι αναπόφευκτο γιατί η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος δεν μπορεί να οριστεί με λόγια. Πρέπει να βιωθεί ως εμπειρία άμεσα.

Όμως, παρ' όλη αυτή τη μυστική ιδιότητα στο Άγιο Πνεύμα, η Ορθόδοξη παράδοση διδάσκει σταθερά δυο πράγματα γι' αυτό. Πρώτο, το Πνεύμα είναι ένα πρόσωπο. Δεν είναι μόνο μια «θεία ριπή» (όπως άκουσα κάποτε κάποιον να το περιγράφει), δεν είναι μόνο μία αναίσθητη δύναμη, αλλά ένα από τα τρία αιώνια πρόσωπα της Τριάδος· κι έτσι, παρ' όλη τη φαινομενική αδυναμία σύλληψής του, μπορούμε και μπαίνουμε σε μια προσωπική «Εγώ-Συ» σχέση μαζί του. Δεύτερο, το Πνεύμα σαν το τρίτο μέλος της Αγίας Τριάδος είναι ισότιμο και συναΐδιο με τ' άλλα δύο· δεν είναι απλώς μια λειτουργία που εξαρτάται απ' αυτά ή ένας μεσάζοντας που χρησιμοποιούν. Μία από τις κύριες αιτίες, για την οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία απορρίπτει τη Λατινική προσθήκη του Filioque στο «Πιστεύω», όπως επίσης τη Δυτική διδασκαλία για τη «διπλή εκπόρευση» του Πνεύματος που βρίσκεται πίσω απ' αυτή την προσθήκη, είναι ακριβώς ο φόβος μας ότι μια τέτοια διδασκαλία ίσως οδηγήσει τους ανθρώπους ν' αποπροσωποποιήσουν και να υποβιβάσουν το Άγιο Πνεύμα.

Κάλλιστος Γουέαρ, Επίσκοπος Διοκλείας

Ο Ορθόδοξος Δρόμος

 

http://www.myriobiblos.gr/

Γιατί το Αγιο Πνεύμα εμφανίσθηκε με τη μορφή πύρινης γλώσσας;

Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Γιατί το Αγιο Πνεύμα εμφανίσθηκε με τη μορφή πύρινης γλώσσας;

Όταν ο Κύριος βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη το Αγιο Πνεύμα εμφανίσθηκε εν είδει περιστεράς. Εμφανίσθηκε όχι για να προσθέσει κάτι στον Χριστό, αλλά συμβολικά, έτσι ώστε να δείξει αυτό που υπάρχει μέσα στον Χριστό: την ακακία, την καθαρότητα και την ταπεινότητα.

Αυτό συμβολίζει το περιστέρι. Όταν οι απόστολοι συγκεντρώθηκαν την πεντηκοστή ημέρα από την ήμερα της Ανάστασης, το Άγιο Πνεύμα εμφανίσθηκε με τη μορφή πύρινων γλωσσών. Εμφανίσθηκε ως πύρινη γλώσσα για να τους αφαιρέσει κάτι και να τους προσθέσει κάτι. Δηλαδή, να αφαιρέσει από αυτούς κάθε αμαρτία, κάθε αδυναμία, φόβο και ακαθαρσία της ψυχής και να τους δωρίσει τη δύναμη, το φως και τη ζεστασιά. Οι πύρινες γλώσσες επισημαίνουν συμβολικά αυτά τα τρία: τη δύναμη, το φως και τη ζεστασιά.

Γνωρίζεις ότι το πυρ είναι δυνατό, γνωρίζεις πως φωτίζει και ζεσταίνει. Αλλά όταν μιλάς για το Άγιο Πνεύμα πρόσεξε να μην σκέπτεσαι υλικά αλλά πνευματικά. Γίνεται λόγος λοιπόν, για την πνευματική δύναμη, για το πνευματικό φώς και για την πνευματική ζεστασιά. Και αυτά είναι: η δυνατή θέληση, ο φωτισμένος νους και η ζέση της αγάπης. Μ΄ αυτά τα τρία πνευματικά όπλα εξόπλισε το Άγιο Πνεύμα τους στρατιώτες του Χριστού για να αντιμετωπίσουν τον κόσμο. Ο Διδάσκαλος τους είχε απαγορεύσει ακόμα και ράβδο να φέρουν από τα επίγεια όπλα.

Γιατί το πυρ εμφανίζεται με τη μορφή γλωσσών πάνω άπό τα κεφάλια τους; Επειδή οι απόστολοι έπρεπε μέσω της γλώσσας να κηρύξουν στους λαούς το χαρμόσυνο νέο, την ευαγγελική αλήθεια και ζωή, την επιστήμη της μετάνοιας και της συγχώρεσης. Με τον λόγο έπρεπε να διδάξουν, με τον λόγο να θεραπεύουν, με τον λόγο να παρηγορούν, με τον λόγο να αγιάζουν και να καθοδηγούν, με τον λόγο να φροντίζουν την Εκκλησία. Επίσης, με τον λόγο να αμύνονται, αφού τους είπε ό Οδηγός να μην φοβούνται τους διώκτες και να μην υπερασπίζονται εαυτούς στα δικαστήρια κατά το δοκούν, επειδή είναι απλοί άνθρωποι, και τους βεβαίωσε: «Ου γαρ υμείς έστε οι λαλούντες αλλά το Πνεύμα του πατρός υμών το λαλούν εν υμίν» (Ματθ. 10,20). Θα μπορούσαν άραγε να μιλούν τη συνηθισμένη γλώσσα των ανθρώπων για το μέγιστο χαρμόσυνο νέο το όποιο έφθασε ποτέ στα αυτιά των ανθρώπων, ότι ο Θεός εμφανίσθηκε στη γη και άνοιξε στους ανθρώπους τις πύλες της αθάνατης ζωής; Θα μπορούσε άραγε ο άνθρωπος με τη θνητή ανθρώπινη φύση να διαδώσει αυτό το ζωοποιό βάλσαμο μέσα από τη δυσωδία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μάλιστα έως την άκρη του κόσμου; Με τίποτα και ποτέ. Μόνο το πύρινο Πνεύμα του Θεού μπορούσε να το κάνει, το οποίο διά στόματος αποστόλων σκόρπισε ουράνιες σπίθες στο επίγειο σκοτάδι.

Αλλά, άνθρωπε, δεν αισθάνθηκες ποτέ το Πνεύμα του Θεού μέσα σου; Δες, και εσύ είσαι βαπτισμένος με Πνεύμα· με νερό και Πνεύμα. Άραγε ποτέ δεν σε ξάφνιασε μέσα σου κάποια μεγάλη και φωτεινή σκέψη, σιωπηρός λόγος του Αγίου Πνεύματος; Ποτέ δεν σε ξάφνιασε σαν άνεμος και δεν φούντωσε μέσα στην καρδιά σου η αγάπη για τον Δημιουργό σου φέρνοντας σου δάκρυα στα μάτια;

Παραδώσου στην θέληση του Θεού και φύλαξε αυτό που δονεί την ψυχή· θα γνωρίσεις το θαύμα της Πεντηκοστής, που στάθηκε πάνω από τους αποστόλους.

Ειρήνη και χαρά από το Άγιο Πνεύμα.

"Η τραγωδία της Πίστεως"

Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Αναρτήθηκε απόΓραφείο Τύπου Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας,Ναούσης και Καμπανίας

Οἱ συνέπειες τοῦ δόγματος τῆς ἁγίας Τριάδος στὴ ζωή μας

.......................................
Ὑπάρχουν ἄραγε καὶ ποιές εἶναι οἱ συνέπειες τοῦ δόγματος τῆς ἁγίας Τριάδος στὴ ζωή μας; Ποιά εἶναι ἡ πρακτικὴ συνέπεια τῆς πίστης στὴν Ἁγία Τριάδα γιὰ τὴν καθημερινότητά μας.*
 

Τὸ γνώρισμα ποὺ χαρακτηρίζει τὶς σχέσεις τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅπως ὁμολογεῖται καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ Χριστό μας, εἶναι ἡ μεταξύ τους ἀγάπη, τέτοια ποὺ καταφέρνει νὰ συντηρεῖ τὴν πραγματικὴ ἑνότητα τῆς οὐσίας καὶ ταυτόχρονα νὰ μὴν καταργεῖ τὰ Πρόσωπα. Οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε πλασμένοι κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωση Θεοῦ, καὶ αὐτὸς ὁ Θεὸς εἶναι Τριαδικὸς μὲ τὰ χαρακτηριστικὰ ποὺ προαναφέραμε. Ἑπομένως μόνο στὸ φῶς τοῦ τριαδικοῦ δόγματος μποροῦμε νὰ καταλάβουμε ποιοὶ εἴμαστε καὶ πῶς ὁ Θεὸς θέλει νὰ εἴμαστε. Τόσο οἱ προδιαγραφές μας, ὅσο καὶ ὁ τελικὸς σκοπὸς τῆς ζωῆς μας μέσα στὴν Ἐκκλησία εἶναι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι νὰ γίνουμε μέρος αὐτῆς τῆς τριαδικῆς πραγματικότητας, συνεπαρμένοι μέσα στὸν κύκλο τῆς ἀγάπης ποὺ ὑπάρχει μέσα στὸ Θεό. Καλούμαστε νὰ ἀναπαράγουμε στὴ γῆ τὸ μυστήριο τῆς ἀμοιβαίας ἀγάπης ποὺ ἡ Τριάδα βιώνει στὸν οὐρανό. Τέτοια ἀγάπη ποὺ νὰ συντελεῖ στὴν οὐσιαστικὴ ἑνότητα ὅλων, χωρὶς νὰ καταργεῖ τὸ πρόσωπο κανενός. Τέτοια ἀγάπη ποὺ νὰ συντελεῖ στὴν ἀνάδειξη τοῦ κάθε προσώπου, χωρὶς νὰ καταργεῖ τὴν ἑνότητά μας. Ἔτσι προσευχήθηκε ὁ Χριστὸς στὸν Πατέρα του τὴ νύχτα πρὶν ἀπὸ τὴ σταύρωσή του: «ἵνα πάντες ἓν ὦσιν, καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν», προσεύχομαι, λέει ὁ Χριστός «ὥστε νὰ εἶναι ὅλοι ἕνα, ὅπως ἐσὺ Πατέρα εἶσαι ἑνωμένος μ’ ἐμένα κι ἐγὼ μὲ σένα, ἔτσι κι αὐτοὶ νὰ εἶναι ἑνωμένοι μὲ μᾶς» (Ἰω. 17:21).

Ἕνας φωτισμένος ἐπίσκοπος καὶ θεολόγος τῆς σύγχρονης Ἐκκλησίας, καθηγητὴς στὴν Ὀξφόρδη, ὁ Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Ware, στὶς πρακτικὲς προεκτάσεις τοῦ δόγματος, συσχετίζει τὴν προσευχή μὲ τὸ Τριαδικὸ δόγμα. Ἐπισημαίνει ὅτι ἡ Τριαδικὴ πίστη ἐμποτίζει ὅλη τὴν προσευχή μας. Εἶναι ἐκπληκτικὸ νὰ δοῦμε πόσες φορὲς στὴν προσευχή μας ὁμολογοῦμε τὴν Ἁγία Τριάδα. Ξεκινάμε «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος» συνεχίζουμε μὲ τὸ «ἅγιος ὁ Θεὸς, ἅγιος ἰσχυρός, ἅγιος ἀθάνατος…», «Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ ἀγίῷ Πνεύματι…» «Παναγία Τριάς ἐλέησον ἡμᾶς…» κ.ο.κ. Ὅλες οἱ προσευχὲς ἔχουν ἕνα ἀπαράβατο τριαδικὸ πνεῦμα. Ἡ θεία λειτουργία εἶναι ὅλη μιὰ ἀναφορὰ στὴν Τριάδα. Ἡ προσευχὴ ὅμως, λέει, δὲν εἶναι μόνο λόγια, ἀλλὰ εἶναι κυρίως δράση, καὶ σύμφωνα μὲ ἕνα ἀπόφθεγμα τῶν πατέρων τῆς ἐρήμου «Καθαρὴ προσευχὴ εἶναι ἡ προσευχὴ ποὺ εἶναι σύντομη σὲ λόγια ἀλλὰ πλούσια σὲ πράξεις. Γιατὶ ἂν οἱ πράξεις σου δὲν ξεπερνοῦν τὶς ἱκεσίες σου, τότε οἱ προσευχές σου εἶναι ἁπλὲς λέξεις καὶ ὁ σπόρος τῶν χεριῶν δὲν ὑπάρχει μέσα τους». Ἂν λοιπόν, ἡ προσευχὴ πρόκειται νὰ μεταβληθεῖ σὲ πράξη, τότε ἡ Τριαδικὴ πίστη ποὺ ἐμποτίζει ὅλη τὴν προσευχή μας πρέπει νὰ διακηρύσσεται ἔμπρακτα στὴν καθημερινή μας ζωή. Νὰ ἀκολουθοῦμε δηλαδὴ τὸ παράδειγμα τῆς Τριάδος καὶ νὰ δείχνουμε ἀμοιβαία ἀγάπη μεταξύ μας. Ὑπάρχει μία ἀναπόσπαστη σχέση ἀνάμεσα στὴν πίστη μας στὴν ἁγία Τριάδα καὶ στὴν ἀγάπη μεταξύ μας. Ὅταν ἀγαπᾶμε πραγματικὰ ὁ ἕνας τὸν ἄλλο μποροῦμε νὰ βιώσουμε τὸ μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος καὶ ὅταν Πιστεύουμε στὴν Ἁγία Τριάδα ἐμπνεόμαστε γιὰ νὰ δείχνουμε πραγματικὴ ἀγάπη στοὺς ἀδελφούς μας.

Ὁ Ρῶσος λόγιος Fyodorov ἔγραφε πὼς τὸ δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδας εἶναι τὸ κοινωνικό μας πρόγραμμα. Ἑπομένως τὸ Τριαδικὸ δόγμα, ἀντὶ νὰ τὸ παραμελοῦμε καὶ νὰ τὸ ἀντιμετωπίζουμε σὰν ἕνα θέμα δυσνόητης θεολογικῆς σκέψης ποὺ ἐνδιαφέρει μόνο τοὺς εἰδικούς, πρέπει νὰ τὸ βάλλουμε στὴ ζωή μας ἔτσι ὥστε νὰ ἔχει μία ἐπίδραση ἐπαναστατική. Διαθέτει ζωντανή, πρακτικὴ σημασία γιὰ τὸν κάθε χριστιανό. Κάθε κοινωνικὴ μονάδα, -ἡ οἰκογένεια, τὸ σχολεῖο, ἡ δουλειά, ἡ ἐνορία, ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία- πρέπει νὰ γίνει μιὰ εἰκόνα τῆς Τριάδος. Ἐπειδὴ ξέρουμε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι τρεῖς σὲ ἕνα, ὁ καθένας μας εἶναι ταγμένος νὰ ζεῖ μὲ θυσία μέσα στὸν ἄλλο καὶ γιὰ τὸν ἄλλο, μιὰ ζωὴ ποὺ θὰ ἔχει ἀφετηρία καὶ τέρμα τὴν διακονία καὶ τὴν συμπάθεια τοῦ ἄλλου, σεβόμενη τὴν ἰδιαιτερότητα τοῦ προσώπου.

Ἀκόμη ἡ πίστη μας στὴν Τριάδα μᾶς ὑποχρεώνει σὲ κάθε ἐπίπεδο, ἀπὸ τὸ αὐστηρὰ προσωπικὸ ὥς τὸ καλύτερα ὀργανωμένο, νὰ παλεύουμε ἀντίθετα σὲ ὅλες τὶς μορφὲς καταπίεσης, ἀδικίας καὶ ἐκμετάλλευσης. Ἡ ζωή μας, οἱ προσωπικές μας σχέσεις καὶ ὅλα μας τὰ σχέδια γιὰ τὸν σχηματισμὸ μιᾶς χριστιανικῆς κοινωνίας ἐξαρτῶνται ἀπὸ μία σωστὴ Τριαδικὴ θεολογία. Κατὰ τὸν μεγάλο θεολόγο Vladimir Lossky «Δὲν ὑπάρχει ἄλλη ἐπιλογὴ παρὰ μόνο μεταξὺ τῆς ἁγίας Τριάδος καὶ τῆς Κόλασης».

Τελειώνω μὲ τὸν πάντοτε διαπεραστικὸ λόγο τοῦ μεγάλου θεολόγου καὶ ποιμένος ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου: «Ὁ πιὸ τέλειος κανόνας τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὁ ἀκριβὴς ὁρισμός του, ἡ πιὸ ψηλὴ κορφή, εἶναι αὐτή: νὰ ψάχνουμε ὅ,τι εἶναι γιὰ τὸ καλὸ ὅλων. Δὲν μπορῶ νὰ πιστέψω ὅτι εἶναι δυνατὸ γιὰ ἕναν ἄνθρωπο νὰ σωθεῖ, ἂν δὲν κοπιάσει γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ διπλανοῦ του».

Αὐτὲς εἶναι, ἀδελφοί μου, οἱ πρακτικὲς ὑποδείξεις τοῦ Τριαδικοῦ δόγματος. Αὐτὸ σημαίνει νὰ ζεῖς τὴν Τριάδα.

απόσπασμα από Ὁμιλία τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Δημητρίου Κεσκίνη

http://www.imalex.gr/