Κυριακή του Θωμά - Γιατί περίμενε ο Κύριος να περάσουν οκτώ μέρες;

Ο Θωμάς διαβεβαιώνει τους συμμαθητές Του πως δε θα πιστέψει στην Ανάσταση του Κυρίου Του αν δε βάλει το δάχτυλό του στα σημάδια των χεριών Του, «εις τον τύπον των ήλων». Σίγουρα το λέει αυτό επειδή οι φίλοι του είπαν πως ο ίδιος ο Κύριος τους έδειξε τις πληγές στα χέρια και την πλευρά Του. Ας δούμε τώρα πως πείθει ο Κύριος τον άπιστο Θωμά:

Οκτώ μέρες αργότερα, Κυριακή πάλι, οι μαθητές ήταν συναγμένοι. Μαζί τους ήταν και ο Θωμάς. Τότε, κι ενώ οι πόρτες ήταν πάλι κλεισμένες, ο Ιησούς μπήκε μέσα, στάθηκε ανάμεσά τους και είπε: ειρήνη υμίν (Ιωάν. κ’ 26).

Όλα έγιναν όπως και την πρώτη φορά που εμφανίστηκε μπροστά τους. Όλα, μόνο που τώρα ήταν κι ο Θωμάς μαζί τους. Φαίνεται πως ο Κύριος ήθελε να εμφανιστεί στο Θωμά ακριβώς όπως και στους άλλους, για να επιβεβαιώσει στο δύσπιστο μαθητή όλα εκείνα που του διηγήθηκαν οι άλλοι δέκα.

Γιατί περίμενε ο Κύριος να περάσουν οκτώ μέρες; Γιατί δεν εμφανίστηκε νωρίτερα; Πρώτο, για να είναι όλες οι συνθήκες κι οι περιστάσεις ακριβώς ίδιες. Όπως την πρώτη φορά που εμφανίστηκε ήταν Κυριακή, έτσι έπρεπε να εμφανιστεί και τώρα Κυριακή. Δεύτερο, ώστε με την αναμονή να γίνει μεγαλύτερη η απιστία του Θωμά. Τρίτο, για να μάθει στους μαθητές Του την υπομονή και την καρτερία στην προσευχή, προκειμένου να μεταδώσουν στο φίλο τους τη δική τους πίστη, γιατί οι μαθητές σίγουρα θα προσεύχονταν να εμφανιστεί ξανά ο Κύριος για χάρη του Θωμά. Τέταρτο, για να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές την αδυναμία τους να πιστοποιήσουν την Ανάσταση του Κυρίου χωρίς τη δική Του βοήθεια. Και τελευταίο, ίσως επειδή ο αριθμός οκτώ υποδηλώνει τις έσχατες μέρες, την παραμονή της δεύτερης έλευσης του Χριστού, τότε που άνθρωποι σαν το Θωμά θα είναι πολύ αδύναμοι και χλιαροί στην πίστη, θα καθοδηγούνται με βάση τις αισθήσεις τους και θα πιστεύουν μόνο εκείνα που αντιλαμβάνονται μ’ αυτές. Τότε οι άνθρωποι θα λένε, όπως κι ο Θωμάς : Αν δεν ιδώ, δε θα πιστέψω.

Τη δεύτερη φορά που εμφανίστηκε στους αποστόλους ο Κύριος το έκανε μόνο για το Θωμά. Για χάρη ενός ανθρώπου, ενός αμαρτωλού. Εκείνος που περιβάλλεται από αγγελικούς χορούς που τον υμνούν αγαλλόμενοι, ως νικητή του θανάτου, αφήνει τα ουράνια τάγματα και σπεύδει να σώσει το ένα πρόβατο, το απολωλός. Ας το δουν αυτό όλοι οι ένδοξοι κι οι δυνατοί αυτού του κόσμου που ξεχνούν τους αδύνατους και ταπεινούς φίλους τους, που τους αποφεύγουν με ντροπή και περιφρόνηση. Ας το δουν αυτό κι ας ντραπούν από το παράδειγμά Του. Με την αγάπη Του για το ανθρώπινο γένος ο Κύριος δεν ένιωσε ούτε ντροπή ούτε ταπείνωση. Με την αγάπη Του για το ανθρώπινο γένος Εκείνος, ο δοξασμένος και παντοδύναμος, κατέβηκε για δεύτερη φορά σ’ ένα ταπεινό δωμάτιο στα Ιεροσόλυμα. Πόσο ευλογημένο είναι το δωμάτιο αυτό, απ’ όπου προέκυψαν για την ανθρωπότητα περισσότερες ευλογίες, οπ’ όσες θα μπορούσαν να προκύψουν απ’ όλα τα παλάτια των αυτοκρατόρων!

Μόλις ο Κύριος παρουσιάστηκε μπροστά στο Θωμά, εκείνος αναφώνησε με χαρά: «Ο Κύριος μου και ο Θεός μου!». Με τα λόγια αυτά ο Θωμάς ομολόγησε το Χριστό ως Άνθρωπο και ως Θεό, ως ένα ζωντανό πρόσωπο. Μόνο η επαφή με τον αναστημένο Κύριο ήταν αρκετή να δώσει στο Θωμά την ευλογία του Πνεύματος, την αναγέννηση της ζωής και την εξουσία του «δεσμείν και λύειν», τις αμαρτίες, κάτι, που οκτώ μέρες νωρίτερα είχε δώσει στους άλλους μαθητές με το λόγο και την πνοή Του. Όταν ο Κύριος βρισκόταν ακόμα στο θνητό σώμα Του, προτού αναστηθεί, μπορούσε να θεραπεύσει την αιμορρούσα γυναίκα μόνο με το να της επιτρέψει ν’ αγγίξει το ιμάτιό Του. Πολύ περισσότερο τώρα, με το δοξασμένο κι αναστημένο σώμα Του, μπορούσε να δώσει μόνο με την επαφή στο Θωμά την εξουσία που είχε δώσει με διαφορετικό τρόπο στους άλλους αποστόλους. Δεν ήταν αδύνατο βέβαια να δώσει ο Κύριος και στο Θωμά δύναμη κι εξουσία με τον ίδιο τρόπο που την έδωσε στους άλλους αποστόλους, αν κι αυτό δεν αναφέρεται στα ευαγγέλια. Αλλά είναι γνωστό πως δεν καταγράφηκαν όλα όσα είπε κι έκανε ο Κύριος μετά την ένδοξη Ανάστασή Του, όπως διαβεβαιώνει ο ευαγγελιστής λίγο αργότερα. Το αξιοσημείωτο είναι πως ο Θωμάς, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έλαβε την ίδια δύναμη κι εξουσία, όπως κι οι άλλοι μαθητές. Αυτό είναι σαφές από την αποστολική Του διακονία, από τα θαύματά του και το μαρτυρικό του θάνατο. (Από το βίο του αποστόλου Θωμά μαθαίνουμε πως καταδικάστηκε σε θάνατο επειδή ομολόγησε με θάρρος και παρρησία πως ο Χριστός αναστήθηκε. Πέντε στρατιώτες όρμησαν τότε εναντίον του γενναίου στρατιώτη του Χριστού και τον σκότωσαν με τις λόγχες τους).

Για ν’ αποκαταστήσει και να εδραιώσει την πίστη του Θωμά, ο Κύριος τον επέπληξε ευγενικά: «Εσύ, Θωμά, του είπε, με πίστεψες περισσότερο με τις αισθήσεις σου παρά με το πνεύμα σου. Ήθελες με τα αισθητήρια σου να πειστείς, γι’ αυτό κι εγώ σου έδωσα την ευκαιρία να το κάνεις αυτό. Κι εσύ πείστηκες με το να με δεις και να με αγγίξεις. Όμως, μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες». Μακάριοι κι ευλογημένοι είναι εκείνοι που δεν είδαν με τα μάτια τους, αλλά με το πνεύμα τους και πίστεψαν με την καρδιά τους. Μακάριοι είναι εκείνοι που πιστεύουν στο Χριστό και το ευαγγέλιο Του χωρίς να τον δουν με τα σωματικά τους μάτια, δίχως να τον αγγίξουν με τα χέρια τους. Μακάριο είναι το παιδί που πιστεύει όλα όσα του λέει η μητέρα του, χωρίς να τα αμφισβητήσει και να θελήσει να τα επιβεβαιώσει με τα μάτια ή με τα χέρια του.

Ο Κύριος το είχε πει πολλές φορές νωρίτερα πως θ’ αναστηθεί κι έπρεπε να τον πιστέψουν. Για να πειστούν οι άπιστοι όμως και να εδραιωθούν στην πίστη οι ολιγόπιστοι, ο Κύριος δεν περιορίστηκε μόνο σε όσα προείπε για την εκ νεκρών ανάστασή Του, αλλά έκανε και πολλές εμφανίσεις μετά απ’ αυτήν. Ήταν πολύ σπουδαίο για Εκείνον ώστε οι απόστολοι κι απ’ αυτούς οι πιστοί, ν’ αποκτήσουν δυνατή πίστη στην Ανάστασή Του. Αυτή είναι η βάση της πίστης κι ή ευφροσύνη του χριστιανού. Γι’ αυτό κι ο πάνσοφος Κύριος έκανε τα πάντα για να ικανοποιήσει το πνεύμα αλλά και τις αισθήσεις των αποστόλων, ώστε κανενός η πίστη να μην κλονιστεί, να μην αμφιβάλει πως ο Κύριος είναι αναστημένος και ζωντανός. Αν και «το πνεύμα έστι το ζωοποιούν, η σαρξ ουκ ωφελεί ουδέν» (Ιωάν. στ’ 63) και μ’ όλο που οι αισθήσεις μπορούν να εξαπατήσουν τον άνθρωπο πιό γρήγορα από το πνεύμα, ο γλυκύς Κύριος συγκατένευσε στην ανθρώπινη αδυναμία και έκανε ό,τι ήταν δυνατό για να ικανοποιήσει και την αισθητή αντίληψη και λογική του ανθρώπου. Γι’ αυτό κι η Ανάσταση του Χριστού παραμένει ως σήμερα το πλέον αναμφισβήτητο γεγονός στην ανθρώπινη ιστορία. Ποιό άλλο γεγονός, ξεκινώντας από το απώτατο παρελθόν, παραμένει τόσο φανερά και προσεχτικά τεκμηριωμένο όσο αυτό;

Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
«Αναστάσεως ημέρα»
fdathanasiou.wordpress.com

Απιστία και θεία συγκατάβαση

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

α) Η θεία συγκατάβαση ως συνέχεια του μυστηρίου της θείας κένωσης δεν περιορίζεται στον Σταυρό και την ταφή. Συνεχίζεται και μετά την Ανάσταση.

Ο αναστάς Κύριος δεν ήλθε να επιβάλει βιαίως το χαρμόσυνο μήνυμα της Αναστάσεως στους ανθρώπους. Ούτε τους υποχρέ-σε να το ασπασθούν απροϋπόθετα. Αποδέχεται και ως δοξασμένος Κύριος να γίνει αντικείμενο έρευνας. Αναγνωρίζει στον Θωμά τη λογική αδυναμία να πιστέψει και συγκαταβαίνει για μια ακόμη φορά στην ανθρώπινη αμφισβήτηση.
β) Ας δούμε όμως συνοπτικά το περιεχόμενο του σημερινού ευαγγε-λί-ου, όπως περιγράφεται από τον ευαγγελιστή Ιωάννη (Ιωάν. 20.19-29). Μετά τη σταύρωση και την ταφή του Ιησού οι μαθητές σκορπίστηκαν και φόβος κατέλαβε τις ψυχές τους. Ο διδάσκαλός τους είχε θανατωθεί με ατιμωτικό θάνατο. Και οι ίδιοι κινδύ-νευαν από τη μήνη των γραμματέων και Φαρισαίων. Συγχρόνως με δυσπιστία άκουγαν τις διαβεβαιώσεις των μυροφόρων γυναικών, ότι είδαν τον αναστημένο Κύριο.
γ) Κι ενώ οι μαθητές το εσπέρας της Κυριακής ήταν συναγμένοι στο υπερώο «διά τον φόβον των Ιουδαίων», και παρότι οι πόρτες ήταν κλειστές, παρουσιάστηκε ο Κύριος και τους λέγει: «Η ειρήνη να είναι μαζί σας». Ταυτόχρονα τους έδειξε τα χέρια και την πλευρά του. Οι μαθητές χάρηκαν που είδαν τον Κύριο. Στη συνέχεια φύ-ση-ξε στα πρόσωπά τους λέγοντας: «Λάβετε Πνεύμα άγιον, εάν συγχωρήσετε τις αμαρτίες κάποιου του είναι συγχωρημένες· αν δεν τις συγχωρήσετε, θα μείνουν ασυγχώρητες». Ο Θωμάς δεν ήταν μαζί τους όταν ήλθε ο Ιησούς. Του είπαν οι άλλοι μαθητές: «Είδαμε τον Κύριο». Εκείνος απαντά: «Εάν δεν δω στα χέρια του το σημάδι από τα καρφιά και δεν βάλω το δάκτυλό μου σε αυτά και δεν βάλω το χέρι μου στην πλευρά του, δεν θα πιστέψω».
δ) Ύστερα από οκτώ ημέρες ήταν πάλι οι μαθητές συναγμένοι στο σπίτι και ο Θωμάς μαζί τους. Έρχεται ο Χριστός, κι ενώ οι πόρτες ήταν κλειστές, στάθηκε στο μέσον και τους είπε: «Η ειρήνη να είναι μαζί σας». Έπειτα λέγει στον Θωμά: «Φέρε το δάκτυλό σου εδώ και κοίταξε τα χέρια μου και φέρε το χέρι σου και βάλε το στην πλευρά μου και μη γίνου άπιστος αλλά πιστός». Ο Θωμάς αποκρίθηκε: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου».
ε) Το πρώτο μέρος του ευαγγελίου, που αναφέρεται στην εμφάνιση στους μαθητές εκτός του Θωμά, αναγινώσκεται σε διάφορες γλώσσες στον εσπερινό της Αγάπης του Πάσχα. Όταν κάποιος ζει το μυστήριο της ορθοδόξου πίστεως και η καρδιά του γεύεται τη σταυροαναστάσιμη εμπειρία αισθάνεται την ανάγκη να την εκφράσει και προς τους έξω. Έτσι το φως της λαμπρής εκχέεται και σε άλλους λαούς, φυλές και γλώσσες. Τηρείται, έστω συμβολικά με τον τρόπο αυτό, η εντολή του Χριστού προς τους μαθητές να κηρύξουν την Ανάσταση «εις πάντα τα έθνη». Η βεβαιότητα για την αλήθεια καθιστά αναγκαία τη μαρτυρία της προς κάθε άνθρωπο καλής προαίρεσης. Στα λειτουργικά βιβλία περιλαμβάνεται το σημερινό ευαγγέλιο και στα τουρκικά και απαγγέλλονταν εμμελώς στα μέρη της Μ. Ασίας, όπου προφανώς έρχονταν και το άκουγαν Τούρκοι αλλά και κρυπτοχριστιανοί.
στ) Ο απόστολος Θωμάς αποτέλεσε στο διάβα των αιώνων το σύμβολο του «απίστου». Όμως, ο Θωμάς δεν ήταν άπιστος. Ήταν ειλικρινής αναζητητής της αλήθειας. Η αμφισβήτησή του ήταν γνήσια. Δεν είχε ιδεολογικό υπόβαθρο και αντιχριστιανικό πνεύμα. Γι’ αυτό και ο Χριστός ανταποκρίνεται και διαλύει τις αμφιβολίες του. Φανερώνεται και δεν αρνείται να ψηλαφηθεί από τον «άπιστο» μα-θη-τή του. Τα λειτουργικά κείμενα κάνουν λόγο για «καλή απιστία» του Θωμά, διότι αυτή γέννησε τη βέβαιη πίστη. Στο τέλος του ευαγγελίου φαίνεται ο Κύριος να επιτιμά τον Θωμά. «Επειδή με είδες, πίστεψες», του λέει. «Μακάριοι εκείνοι που δεν με είδαν και όμως πίστεψαν». Έτσι μακαρίζονται οι χριστιανοί όλων των αιώνων, που αποδέχονται και βιώ-νουν το κήρυγμα της Αναστάσεως.
ζ) Ίσως κάποιος αναρωτηθεί: Γιατί ο αναστημένος Χριστός επέλεξε να εμφα-νι-σθεί στους μαθητές, τον Θωμά και τις μυροφόρες και δεν παρουσιάσθηκε κα-τευ–θείαν στους σταυρωτές του, για να πιστέψουν και εκείνοι; Στο ερώτημα αυτό απαντά ο ιερός Χρυσόστομος: «Αν υπήρχε ελπίδα να τους ελκύσει στην πίστη, δεν θα αμελούσε να φανερωθεί σε όλους. Κι αυτό το απέδειξε η ανάσταση του Λαζάρου, που ήταν τέσσερις μέρες νεκρός και τον ανέστησε μπροστά στα μάτια όλων. Παρά ταύτα, όχι μόνο δεν ελκύσθηκαν στην πίστη, μα εξαγριώθηκαν εναντίον του Χριστού, ώστε ήθελαν να σκοτώσουν και αυτόν και τον Λάζαρο». Τέλος, το γεγονός ότι ο «άπιστος» μαθητής θυσίασε μαρτυρικά τη ζωή του, για να μεταφέρει το ελπιδοφόρο αναστάσιμο μήνυμα στα βάθη της Ανατολής, αποτελεί μια ακόμη μαρτυρία της Ανάστασης και δικαιώνει τη θεία συγκατάβαση.
Posted by kantonopou