Ἄς μή φανεῖ παράξενο, ἀγαπητοί μου ἀκροατές, τό ὃτι ἓνας ἱερομόναχος θά ὁμιλήσει γιά τό θέμα τοῦ γάμου, γιατί κατά τούς ἁγίους Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας, δέν γίνεται δεκτή ἡ παρθενία κάποιου, ἄν προτιμᾶ αὐτόν τόν τρόπο ζωῆς, ἐπειδή βδελύσσεται τόν γάμο.
Ἀκόμη, κατά τινα Κανόνα, ἀνεθαματίζεται ἀπό τήν Ἐκκλησία ὁ μοναχός ἐκεῖνος πού θεωρεῖ τόν ἑαυτό του σέ ἀνώτερο ἐπίπεδο, γιά τήν παρθενία του, τόν δέ ἒγγαμο σέ κατώτερο.
Ὁ Χρυσόστομος πάλι σέ κάποια ὁμιλία ἀπορρίπτει τήν παρθενία τῶν Ἰουδαίων γιά τόν λόγο ὃτι προτιμοῦν αὐτήν ἐπειδή μισοῦν τόν γάμο. Ὃλα αὐτά δείχνουν καθαρά σε πόσο ὑψηλή τιμή ἒχει ἡ Ἐκκλησία μας τόν γάμο.
Ἀπό τήν ἀρχή ὃμως, Μακαριώτατε Πάτερ και Δέσποτα, ἢθελα νά πῶ στόν χῶρο μας, ὃπως σέ πολλά θέματα, ἒτσι καί στό θέμα τοῦ γάμου ἐπεκράτησε ἀπό παλαιά μιά φράγκικη σχολαστική θεολογία, ἐπηρεασμένη ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ ἱεροῦ Αὐγουστίνου, καί μᾶς ἔφερε λανθασμένες ἀντιλήψεις σχετικά μέ τό μελετώμενο θέμα, ὁ γάμος καί ἡ τεκνογονία, διαφορετικές βέβαια ἀντιλήψεις ἀπό τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας.
Κατά τήν διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας ὁ Θεός τόν ἑνοποιημένο ἀρχικά ἄνθρωπο –γιατί ἔχουμε συνδημιουργία καί τῶν δύοφύλων- τόν ἐχώρησε ἔπειτα σέ δύο φύλα καί ἔβαλε μεταξύ αὐτῶν, αὐτό πού ὁ ἅγιος Βασίλειος λέγει,«ἀγαπητικήν δύναμιν» καί ὁ ἄλλος Βασίλειος ὁ Ἀγκύρας λέγει «οἶστρον» (δηλαδή ἀλογόμυγα, μανιῶδες πάθος) καί ἡ εὐχή τοῦ ἀρραβῶνος λέγει «διάθεση γιά σύνδεσμο» («σύνδεσμον διαθέσεως τιθείς ἄρρηκτον»).
Καί ἡ ὁρμή αὐτή τῆς ἕλξεως τῶν δύο φύλων, πού εἶναι ἀπό τόν Θεό βαλμένη, φέρει τήν ἕνωση μεταξύ τους, τόν γάμο τους. Κατά τούς ἁγίους ὅμως Πατέρες ἡ φορά καί ἡ ἕλξη καί ἡ ἀγάπη τοῦ ἑνός φύλου πρός τό ἄλλο εἶναι, πρέπει νά εἶναι εἰκόνα τῆς φορᾶς μας καί τῆς ἀγάπης μας προς τόν Θεό.
Καί ζώντας τό ἀνδρόγυνο τήν μεταξύ τους ἀγάπη ἔχει μιά ζωντανή εἰκόνα γιά τό πόσο πρέπει νά ἀγαποῦν τόν Θεό. Νά τόν ἀγαποῦν ὅσο πρέπει νά εἶναι οἱ δυό τους ἑνωμένοι καί ἀκόμα πιό πολύ.
« Ἔτσι –λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος- ὁ νεαρός ἄνδρας πού ἀγαπᾶ μιά κόρη καί ἐπιθυμεῖ νά τήν περιπτυχθεῖ καί νά τήν κρατήσει στίς ἀγκάλες του, μπορεῖ νά ἐννοήσει κάπως τήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τόν πόθο του νά ἀγκαλιάσει τό πλάσμα του καί νά τό κρατήσει μέσα στούς παντοκρατορικούς κόλπους του».
Ἐκεῖ τελικά πρέπει νά καταλήγει ἡ ἀγάπη τῶν συζύγων: Στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ σκοπός τοῦ γάμου εἶναι σωτηριολογικός˙ ὁ ἕνας νά βοηθάει τόν ἄλλον γιά τήν σωτηρία του. Πόσο ὡραῖο εἶναι αὐτό πού ἔλεγε κάποια κυρία στήν προσευχή της μέ τόν σύζυγό της: «Κάνε μας, Χριστέ,ἀγαπώντας ὁ ἕνας τόν ἄλλο νά ἀγαπᾶμε Ἐσένα τόν Ἴδιο»!!!
Κατά τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας πάλι, κάπως διαφορετικόςεἶναι ὁ γάμος τώρα, μετά τήν πτώση, ἀπό ὅ,τι θα ἦταν στόν παράδεισο, πρίν ἀπό τήν πτώση. Ἄν, δηλαδή, δέν ἁμάρταναν οἱ πρωτόπλαστοι, θά ἐπολλαπλασιάζοντο μέν, θά ὑπῆρχε ἕνωση τῶν δύο φύλων, ἀλλά παρθενική, κατά τρόπο που ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ θά ὑπεδείκνυε.
Ἡ διδασκαλία αὐτή, πού λέγεται ἀπό πολλούς ἁγίους Πατέρες, στηρίζεται ἁγιογραφικά στό ὅτι τήν ἀναφορά περί τοῦ γάμου στήν Ἁγία Γραφή, μέ τήν ἔκφραση «Ἀδάμ ἒγνω Εὔαν τήν γυναῖκα αὐτοῦ καί συλλαβοῦσα ἔτεκε Καΐν(4,1), τήν ἔχουμε ἀμέσως μετά τήν πτώση,ἀμέσως μετά τήν ἔξοδο τῶν πρωτοπλάστων ἀπό τόν παράδεισο.
Ὡς ἐν παρόδῳ δέ ἐδῶ,ἄς παρατηρήσουμε ἀπό τό χωρίο αὐτό, ὅτι τήν ἕνωση τῶν συζύγων ἡ Γραφή τήν ἐκφράζει ἀπό τήν ἀρχή μέ τό ρῆμα «γιγνώσκω» («ἔγνω Ἀδάμ Εὔαν τήν γυναῖκα αὐτοῦ»), γιατί δέν τήν θεωρεῖ ὡς σωματική μόνο ἕνωση, ἀλλά ὡς ψυχοσωματική.
Ἐπανερχόμενος λέγω: Τό ὅτι ὁ γάμος μέ τήνσημερινή του ἔννοια ἦλθε μετά τήν πτώση, αὐτό, γιά μᾶς πού ζοῦμε μετά τήν πτώση, σημαίνει ὅτι ὁ γάμος μᾶς εἶναι ἡ φυσική κατάσταση, ἐνῶ ἡ παρθενία μᾶς εἶναι ἡ ὑπερφυσική κατάσταση.
Ὅποιος,λοιπόν, παρθενεύει δέν ἀκολουθεῖ τήν φυσική ὁδό, ἀλλά σημαίνει ὅτι αὐτός ἔχει μιά εἰδική κλήση ἀπό τόν Θεό, πού τοῦ δημιουργεῖ ἕναν ἄλλο ἔρωτα, θεῖο ἔρωτα,ἤ, γιά νά τό πῶ διαφορετικά, αὐτόν πού τόν καλεῖ ὁ Θεός γιά τήν ὁλότελα ἀφιερωμένη σ’ Αὐτόν παρθενική ζωή, τοῦ δίνει καί τήν Χάρη Του, πού τόν ἐνδυναμώνει νά κάνει αὐτό τό ἅλμα εἰς ὕψος καί νά ὐπερπηδήσει τό φράγμα τῆς πτώσεως· νά ὑπερπηδήσει τό φυσικό καί νά πετύχει τό ὑπερφυσικό.
Γιατί,πραγματικά, ὅπως εἶναι λογικό, γιά νά νικήσει κανείς τό φυσικό χρειάζεται τήν παρουσία τοῦ ὑπερφυσικοῦ. Ὅπως ὡραῖα τό λέγει ὁ ἄγιος Ἰωάννης τῆς Κίμακος,«ὅπου φύσεως ἧττα γέγονεν, ἐκεῖ τοῦ ὑπέρ φύσιν παρουσία ἐπέγνωσται»!!
Ὄχι ἡ τεκνογονία ἀποκλειστικός σκοπός τοῦ γάμου
Ὅπως φαίνεται ἀπό τά παράνω καί ὅπως τό καταλαβαίνουμε, ἡ ἕνωση τῶν συζύγων, αὐτό, δηλαδή, πού καλοῦμε γάμο, γίνεται ἀπό ἀγαπητική ὁρμή˙ γίνεται γιά νά χαρεῖ ὁ ἕνας τόν ἄλλο, γιά νά φανεῖ ὅτι ὁ ἕνας δἐχεται τόν ἄλλο καί δέ γίνεται ἁπλᾶ μέ τήν σκέψη νά κάνουν παιδιά. Θέλω νά πῶ μέ αὐτό ὅτι δέν ἀποτελεῖ ἡ τεκνογονία τόν ἀποκλειστικό σκοπό τοῦ γάμου. Ἄν ἐρωτήσουμε,γιά παράδειγμα, κάποια, γιατί παντρεύτηκε τόν ἄνδρα της, θά μᾶς ἀπαντήσει ὅτι τόν παντρεύτηκε γιατί τόν ἀγάπησε καί ἤθελε νά ἑνώσει τήν ζωή της μαζί του καί ὄχι γιατί ἤθελε νά κάνει μέ αὐτόν παιδιά.
Ὡς ἀποκλειστικό σκοπό τοῦ γάμου τήν τεκνογονίαν τήνθεωροῦσαν οἱ σύγχρονοι τοῦ προφήτου Μαλαχίου Ἰουδαῖοι, οἱ ὁποῖοι καί γι’αὐτό ἐγκατέλειπαν τήν γυναίκα τους, ὅταν ἀποκτοῦσαν μαζί της παιδιά, ἀφοῦ ἐκπληρώθηκε μέ τήν τενογονία τους ὁ σκοπός τοῦ γάμου, ὅπως ἐσφαλμένα αὐτοί τόν καθόριζαν ὡς ἀποκλειστικό σκοπό.
Ἐναντίον αὐτῆς τῆς ἐσφαλμένης τοποθετήσεως τοῦ γάμου ἐπιτίθεται ὁ προφήτης Μαλαχίας δίδοντας μιά σπουδαία, σπουδαιότατη θεολογική διδασκαλία γιά τό θέμα μας, τόν γάμο καί τήν τεκνογονία. Στούς Ἰουδαίους πού καθόριζαν ὡς σκοπό τοῦ γάμου τήν τεκνογονία –καί γιά αὐτό ἐγκατέλειπαν τήν γυναίκα τους μετά τήν ἀπόκτηση παιδιῶν- ὁ προφήτης ἐπεμβαίνει καί λέγει:
2,14 « Ὁ Γιαχβέ ὑπῆρξε μάρτυρας, μεταξύ σοῦ καί τῆς γυναίκας τῆς νεότητός σου, πρός τήν ὁποία ἐσύ ἐφέρθηκες ἄπιστα, ἐνῶ αὐτή εἶναικοινωνός (σύντροφος) σου καί γυναίκα τῆς διαθήκης σου15 Δέν ἔπλασε διαφορετικός (Θεός) τήν γυναίκα, ἀλλά αὐτή ἔγινε μέ τό ὑπόλοιπο τοῦ ἐμφυσήματος(τοῦ Θεοῦ).Ἐσεῖς ὅμως λέγετε: Τί ἄλλο ζητάει ὁ Θεός παρά σπέρμα;»
Ἄς σχολιάσουμε γιά λίγο τήν περικοπή αὐτή γιά νά δοῦμε τήν περί γάμου ὡραία διδασκαλία τοῦ προφήτου Μαλαχίου, πού μᾶς ἔρχεται ἀπό μακρυα, ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων, αἰώνων βάθη:
Ὁ ἄνδρας δέν πρέπει νά διαπληκτίζεται καί πολύ περισσότερο δέν πρέπει νά χωρίζει ἀπό τή γυναίκα του,γιατί αὐτή εἶναι α) «γυναίκα τῆς νεότητός σου»(στιχ. 14).
Εἶναι γυναίκα πού ἀγάπησε ἀπό τήν νεότητά του μέ σφοδρή ἀγάπη, πού τήν ἐξέλεξε γιά σύζυγό του καί ἔζησε μέ αὐτήν πολύ. Εἶναι β) «κοινωνός» του (στιχ. 14), σύντροφός του.
Εἶναι γυναίκα μέ τήν ὁποία ὁ ἄνδρας ἔζησε μαζί της χαρές καί λύπες τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς. Εἶναι γ) «γυναίκα διαθήκης» (στιχ. 14), ἡ γυναίκα, δηλαδή, μέ τήν ὁποία ὁ ἄνδρας συνῆψε διαθήκη καί ἱερό συμβόλαιο, τό συμβόλαιο τῆς πιστότητος τοῦ γάμου.
Καί δέν πρέπει, τέλος, τό ἀνδρόγυνο νά χωρίζει, γιατί δ) «δέν ἐδημιούργησε ἄλλος» Θεός (στιχ.15) τόν ἄνδρα Ἀδάμ καί ἄλλος τήν γυναίκα Εὔα.Ἀφοῦ, λοιπόν, ἔχουν τόν ἴδιο δημιουργό Θεό, πρέπει γι’ αὐτό νά εἶναι καί περισσότερο ἀγαπημένοι. Καί μάλιστα νά σκεφθεῖ κανείς, ὅτι ἡ γυναίκα εἶναι«ὑπόλειμμα τοῦ ἐμφυσήματος» τοῦ Θεοῦ, ὅπως λέγει στήν συνέχεια ὁ στίχος μας.
Δηλαδή, ὅπως τό διαβάζουμε στό Γεν. 2,7, ὁ Θεός μέ τό φύσημά του ἔδωσε ψυχή στόν ἄνθρωπο Ἀδάμ. Κατά τόν στίχο μας ἐδῶ, μέ τό φύσημα ἔγινε ὁ ἄνδρας καί μέ τό «ὑπόλειμμα τοῦ ἐμφυσήματος» τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἡ γυναίκα. Ἔτσι τονίζεται ἔντονα ἡ στενή σχέση τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας στόν γάμο.
Ἀλλά ἄς ἔρθουμε στό θέμα μας: Στά ἰσχυρά αὐτά λόγια τοῦ προφήτου Μαλαχίου οἱ σύγχρονοι του Ἰουδαῖοι, πού χωρίζουν τίς γυναῖκες τους, ἀπαντοῦσαν ὠμά:
«Τί ἄλλο, παρά σπέρμα ζητάει ὁ Θεός;»(στιχ. 15)
Αὐτοί σάν σκοπό τοῦ γάμου τοποθετοῦσαν τήν τεκνογονία μόνο κι ἔτσι ἐγκατέλειπαν τήν γυναίκα τους, ἀφοῦ ἐξεπλήρωναν μέ αὐτή τόν μοναδικό σκοπό τοῦ γάμου, τήν τεκνογονία. «Σπέρμα μόνο», φώναζαν, παιδιά δηλαδή ζητάει ὁ Θεός. Καί ὅπως ἑρμηνεύει ὁ Θεοδώρητος, «πολυπαιδίας κήδεσθαι τόν Θεόν», ἔλεγαν.
Στήν Καινή Διαθήκη ἐρχόμενος, γιά νά ὑποστηρίξω ὅτι δέν εἶναι ἡ τεκνογονία ὁ μοναδικός σκοπός τοῦ γάμου, θά ἀναφερθῶ στόν Ἀπόστολο Παῦλο, ὁ ὁποῖος συνιστᾶ τόν γάμο καί στήν «ὑπέρακμο», στήν γυναίκα, δηλαδή, πού ἔχει περάσει τά χρόνια τῆς γονιμότητας καί ἄρα δέν μπορεῖ νά τεκνοποιήσει (βλ.Α΄ Κορ. 7,36).
Πραγματικά, ἄν ἡ τεκνογονία ἀποτελοῦσε τόν κύριο σκοπό τοῦ γάμου, ἂν, δηλαδή, ὁ γάμος γίνεται μόνο γιά τήν τεκνογονία, τότε, γιατί νά προχωρήσει ἡ Ἐκκλησία στήν τέλεσητοῦ ἱεροῦ μυστηρίου γιά ἕνα ζεῦγος, θά ἔπρεπε νά εἶναι βεβαία ἰατρικῶς ἐκ τῶν προτέρων ὅτι δύναται τό ζεῦγος αὐτό νά γεννήσει παιδιά. Δέν συμβαίνει ὅμως αὐτό. Πατερικές μαρτυρίες γιά τό θέμα μας ὑπάρχουν πολλές. Λόγῳ ἐλλείψεως χρόνου παραθέτω σέ μετάφραση αὐτή μόνο τήν περικοπή τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Λέγει ὁ ἅγιος πατέρας:
«Ὁ γάμος ὁρίστηκε καί γιά τήν τεκνογονία,ἀλλά πολύ περισσότερο ὁρίστηκε γιά νά ἱκανοποιήσει τήν σαρκική ἐπιθυμία. Καί σ’αὐτό ἐπικαλοῦμαι γιά μάρτυρα τόν Ἀπόστολο Παῦλο, πού λέγει: Γιά νά ἀποφεύγεται τήν πορνεία κάθε ἄνδρας ἄς ἔχει τήν δική του γυναίκα καί κάθε γυναίκα ἄς ἔχει τόν δικό του ἄνδρα».(Α΄ Κορ. 7,2)
Συνιστᾶ τόν γάμο γιά νά ἀποφεύγεται ἡ πορνεία, καί δέν τόν συνιστᾶ γιά τήν τεκνογονία. Καί ἀκόμη ὁ Ἀπόστολος συνιστᾶ νά σμίγουν τά ἀνδρόγυνα ὄχι γιά νά γίνουν πατέρες πολλῶν παιδιῶν, ἀλλά γιατί; «Γιά νά μήν πέφτουν σέ πειρασμούς τοῦ σατανά»(Α΄Κορ. 7,5). Καί πιό κάτω δέν λέγει «ἄν ἐπιθυμοῦν τά παιδιά» ἀλλά τί; «Ἄν δέν μποροῦν νά μείνουν ἐγκρατεῖς, ἄς πανδρευτοῦν»(Α΄Κορ. 7,9)».
Ἡ περικοπή αὐτή τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου εἶναι πολύ σαφής καί δέν δέχεται παρερμηνεῖες. Σαφέστατα ὁ ἅγιος πατέρας δέν καθορίζει τήν τεκνογονία ὡς κύριο σκοπό τοῦ γάμου.
Ἐπιθυμῶ νά ἀναφέρω καί μία ὡραία σχετική περικοπή τοῦ Καθηγητοῦ κ. Γεωργίου Μαντζαρίδου ἀπό τό ὑπέροχο σύγγραμά του, Χριστιανική Ἠθική, τό γραμμένο μέ πνεῦμα αὐστηρά ὀρθόδοξο:
«Τά πλαίσια γιά τήν κανονική ἐκδήλωση τοῦ φυσικοῦ ἔρωτα τοῦ ἀνθρώπου προσφέρει ὁ γάμος. Σύμφωνα μέ τήν χριστιανική διδασκαλία ὁ γάμος ἀποτελεῖ κοινωνία προσώπων, πού ἔχει ὡς κύριο σκοπό τήν ἀμοιβαία συμπλήρωση καί τελείωσή τους. Ἡ θέση αὐτή εἶναι βασική. Γι’αὐτό καί ἀπό τήν ἀποδοχή ἤ τήν ἀπόρριψή της προσδιορίζονται καί οἱ ἀπαντήσεις πού δίδονται σέ ἐπί μέρους ζητήματα τοῦ γάμου καί τῆς ἔγγαμης ζωῆς.
Ἔτσι π.χ.ἄν δεχθεῖ κανείς ὅτι ὁ κύριος σκοπός τοῦ γάμου δέν εἶναι ἡ προσωπική τελείωση,ἀλλά ἠ τεκνογονία, πρέπει νά θεωρήσει καί ὡς ἀνυπόστατο κάθε γάμο πού δέν ἔχει ὡς συνέπεια τήν γέννηση παιδιῶν ἀπό ἐνδεχόμενη στειρότητα τῶν συζύγων.
Οὔτε ὅμως ἡ Ἐκκλησία οὔτε ὁ κοινός νοῦς δέχεται κάτι τέτοιο.
Ἄλλωστε ἡ θεώρηση τῆς τεκνογονίας ὡς κυρίου σκοποῦ τοῦ γάμου σημαίνει οὐσιαστικά περιορισμό τοῦ νοήματός του μέσα στά πλαίσια τῶν σαρκικῶν σχέσεων τῶν συζύγων, πράγμα πού δέν συμβιβάζεται μέ τήν χριστιανική ἀντίληψη γιά τόν γάμο.
Ἡ ἄποψη ὅτι ὁ σκοπός τοῦ γάμου ταυτίζεται μέ τήν τεκνογονία θά μποροῦσε νά θεωρηθεῖ ἀνάλογη μέ τήν ἄποψη ὅτι ὁ σκοπός τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου ταυτίζεται μέ τήν παραγωγή ἀγαθῶν.
Καί εἶναι βέβαια ἀναμφισβήτητο ὅτι ὅλα αὐτά καταξιώνουν τόν ἄνθρωπο καί κάνουν περισσότερο αἰσθητή καί καρποφόρο τήν παρουσία τουμέσα στόν κόσμο, δέν ἐξαντλοῦν ὄμως καί τόν σκοπό τῆς ὑπάρξεώς».
Δέν εἶναι, λοιπόν, ἡ τεκνογονία ὁ ἀποκλειστικός σκοπός τοῦ γάμου, εἶναι ὅμως ὁ γλυκός καί θαυμαστός καρπός του, ὅπου ὁ Θεός τόν παρέχει, διότι ὁ Θεός δίδει τήν κύηση ( Α. Βασ. 1, 19. 27. Ρούθ 4,13).
Πρέπει δέ τά ἀνδρόγυνα νά γνωρίζουν τόν θεολογικό λόγο καί τήν πνευματική ἀξία τῆς τεκνογονίας, γιά νά κάνουν συνειδητά καί ὄχι ἀσυνείδητα τό θεῖο αὐτό ἔργο τους.
Νά γνωρίζουν, δηλαδή, ὅτι γεννώντας παιδιά φέρνουν εἰκόνες τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο∙
ὅτι μέ τήν τεκνογονία τους αὐξάνεται ἡ Ἐκκλησία, γιατί τά γεννώμενα παιδιά τους γίνονται πολίτες τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Γιά νά γίνει ὅμως αὐτό, πρέπει οἱ γονεῖς νά δίνουν καλή παιδεία καί ἀνατροφή στά παιδιά τους.
Γιατί ἄν δέν γίνει αὐτό δέν ὠφελεῖ σέ τίποτα ἡ τεκνογονία τους. Δέν εἶπε ὁ Χριστός γιά τόν Ἰούδα καλύτερα νά μήν εἶχε γεννηθεῖ; Βλ. Ματθ, 26, 24.
Καί ὁ πλούσιος ἐκεῖνος τῆς παραβολῆς ἦταν παιδί πολύτεκνης οἰκογένειας˙ἕξι παιδιά εἶχε ὁ πατέρας τους, ἀλλά ὅλα κατέληξαν στόν τόπο τῆς βασάνου (βλ. Λουκ. 16, 28).
Πραγματικά, δέν ἔχει νόημα ἡ τεκνογονία καί ἡ πολυτεκνία, ἄν δέν ὑπάρχει εὐτεκνία καί καλλιτεκνία. Εἶναι πολύ ὡραῖος καί δυνατός αὐτός ὁ χρυσοστομικός λόγος: «Οὐ τό σπεῖραι ποιεῖ πατέρα μόνον, ἀλλά τό παιδεῦσαι καλῶς˙οὐδέ τό κυῆσαι μητέρα ἐργάζεται,ἀλλά τό θρέψαι καλῶς».
Ἐπίσης πρέπει νά κατανοοῦμε τά ἀνδρόγυνα ὅταν μᾶς λέγουν ὅτι ἡ ἀπόκτηση ἑνός ἐπί πλέον παιδιοῦ θά τούς ἐπιδεινώσει κάποια ὑπάρχοντα προβλήματά τους. Τήν τεκνογονία θά πρέπει νά τήν ἀποφασίσει ἐλεύθερα μόνο του τό ἀνδρόγυνο μέ ὑπολογισμό καί τῆς καταστάσεώς του καί τῶν προβλημάτων του. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος λέγει κάπου: «Τά μέν ἄνω (στόν οὐρανό) μόνον τοῦ Θεοῦ, τά δέ κάτω ( τά ἐπίγεια) καί ἡμῶν».Πρέπει, δηλαδή ὁ ἄνθρωπος νά προϋπολογίζει ὅσο καλύτερα μπορεῖ τίς πράξεις του, γιατί διαφορετικά θά ἐμπλακεῖ σέ ποικίλους πειρασμούς. Ὁ χριστιανός ὑπακούει στόν λόγο τοῦ ἁγίου Ἰσιδώρου τοῦ Πηλωσιώτου: «Μή πέραν τῆς φύσεως, μηδ΄ ἔξω τοῦ μέτρου».
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, λέγει καθαρά ὅτι «ἡ γυνή σωθήσεται διά τῆς τεκνογονίας»( Α΄ Τιμ. 1,15).
Ἀλλά ἄν πραγματικά ὁ λόγος αὐτός τοῦ Ἀποστόλου ὁμιλεῖ γιά τεκνογονία καί πολυτεκνία, τότε θά τόν ἐρωτήσουμε μαζί μέ τόν ἅγιο Νικόδημο τόν ἀγιορείτη:
«Τί δέ ἔχουν νά γένουν οἱ ἀνύπανδρες καί παρθένες γυναῖκες, ὦ μακάριε Παῦλε; Τί δέ νά κάνουν οἱ στεῖρες,ὅπου δέν γεννοῦν τέκνα; Ἆραγε ἠμποροῦν νά σωθοῦν καί αὐτές, ἀλλά εἶναι ἀπωλεσμένες, γιατί δέν ἔχουν τέκνα;»
Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἴδιος ἑρμηνευτής, ἁγιορείτης πατήρ καί ὅπως πραγματικά ἔτσι φαίνεται ἀπό τήν συνάφεια τοῦ κειμένου, τό «διά τῆς τεκνογονίας» ἑρμηνεύεται «διά τῆς τεκνοτροφίας» καί ὄχι «διά τῆς πολυτεκνίας». Προηγουμένως (εἰς Α΄ Τιμ. 1,12) ὁ Ἀπόστολος ἀπηγόρευσε στήν γυναίκα νά διδάσκει στήν Ἐκκλησία, ἀλλά «παρηγορεῖ τώρα αὐτήν γιά τό ἐμπόδιο αὐτό», ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Νικόδημος, καί τῆς λέγει ὅτι ἔχει τέτοιο διδακτικό ἔργο νά κάνει, ἀναγκαῖο γι΄ αὐτήν, ἔργο πού θά τήν σώσει:
Νά διδάσκει τά παιδιά της.
«Σωθήσεται διά τῆς τεκνογονίας»! Θά εἶναι ὅμως καλύτερα νά ἑρμηνεύσουμε τόν λόγο αὐτόν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἀναφέροντάς τον στήν Παναγία.
Προηγουμένως ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μιλοῦσε γιά τήν κατωτέρα θέση τῆς γυναίκας ἀπό τόν ἄνδρα. Ἀλλά τώρα μέ τήν τεκνογονία τῆς Παρθένου Μαρίας τό γένος τῶν γυναικῶν ἔλαβε τήν ἰσοτιμία του πρός τό ἀνδρῶο γένος. Παλαιός ἑρμηνευτής λέγει ἐπί τοῦ λόγου τοῦ Ἀποστόλου«ἡ δέ γυνή σωθήσεται διά τῆς τεκνογονίας»: «Σώζεται τό γυναικεῖο γένος καί πᾶσα δέ ἡ τῶν ἀνθρώπων φύσις , διά τοῦ ἐκ τῆς Θεοτόκου κατά σάρκα τικτομένου Χριστοῦ».
Τοῦ ἀρχιμ. Ἰερεμία Φούντα
Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν
νῦν Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλουπόλεως
