ευχές

 Εύχομαι σε όλους τους φίλους και επισκέπτες του ιστολογίου η νέα χρονιά 2014
να είναι ευλογημένη ,δημιουργική και ελπιδοφόρα .

Υπάρχει τελικά ο Αη Βασίλης ;

Υπάρχει τελικά ο αη Βασίλης ; from desphan

ευχαριστώ την αδελφή μου και συνάδελφο Ελένη .Χ. που μου έστειλε την παρουσίασή της.

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓ. ΒΑΣΙΛΗ

Καλέ μου Αγιε Βασίλη,

Μη σε παραπλανά η ηλικία μου: στην πραγματικότητα παραμένω το ίδιο παιδί που σου έστελνε τα ανορθόγραφα γράμματα για να ζητήσει κάποιο παιχνίδι από το μαγικό σου εργαστήρι και να φιξάρει το ραντεβού σας κάθε Πρωτοχρονιά. Είμαι το ίδιο παιδί που πίστευε ότι υπάρχεις ό,τι κι αν έλεγαν οι «ψιλιασμένοι» συμμαθητές της: Στον δικό μου κόσμο υπάρχεις, όσο υπάρχουν άνθρωποι που έχουν την ανάγκη μιας αγκαλιάς, μιας ευγενικής χειρονομίας, ή ενός χαμόγελου. Υπάρχεις κι ας προσπαθούν οι μεγάλοι να σε απομυθοποιήσουν στα μάτια των παιδιών. Πιστεύω μάλιστα ότι όλη αυτή η κρίση «αλήθειας» δεν είναι παρά βουτιά στην απανθρωπιά και στο ψέμα του εδώ και του τώρα: Πράγματι, δεν υπάρχεις για τον άνθρωπο που ζει χωρίς φιλοσοφική διάθεση, που διακρίνει την προσφορά μόνο σ’ ένα καλοτυλιγμένο μεγάλο κουτί με κόκκινους φιόγκους και που δεν έχει διάθεση να δώσει παρά μόνο εκεί όπου φτάνει το χρέος ή – χειρότερα- το συμφέρον του. Δεν υπάρχεις για τον άνθρωπο που δεν κάνει όνειρα, που δεν έχει οράματα που ταΐζει το σώμα του μα αφήνει την ψυχή και το πνεύμα του ατάιστα και κακοποιημένα. Δεν υπάρχεις για τον κακομοίρη μεμψίμοιρο απαισιόδοξο και γκρινιάρη άνθρωπο του 21ου αιώνα, για εκείνον που δεν θέλει να δώσει στο συνάνθρωπό του, όχι ένα ποτήρι νερό, μα ούτε ένα χαμόγελο καλημέρας.

Νομίζω ότι καταλαβαίνεις καλύτερα από μένα το λόγο για τον οποίον διαψεύδεται η ύπαρξη σου στις μέρες μας: Ένας άγιος που δίνει, ένας άγιος που δεν κρατά για τον εαυτό του τίποτα, που μοιράστηκε την περιουσία του με τους συνανθρώπους του και που αφιερώνει τη νύχτα της πρωτοχρονιάς στο ρεβεγιόν της καρδιάς και της αγάπης, είναι επικίνδυνο σύμβολο σ’ έναν κόσμο αρπακτικών. Εάν πασχίζω όλο το χρόνο να εξαπατήσω το διπλανό μου για να πάρω τη θέση του στο ταμείο, στο πάρκιν ακόμα και στην εκκλησία (!) σε ποιον άγιο Βασίλη πιστεύω; Αν έχω διαρκώς παράπονα από τους ανθρώπους, γιατί δε μ’ αγαπούν, γιατί είναι αμαθείς, αστοιχείωτοι, μπανάλ, ηλίθιοι και βαρετοί, αν τους πλησιάζω μόνο όταν θέλω να ζητήσω κάτι και τσαντίζομαι και βρίζω Θεό και δαίμονες όταν δε μου δίνουν όσα τους ζητήσω, για ποιον Άγιο Βασίλη θα μιλήσω στο παιδί μου; Προφανώς για έναν Άγιο Βασίλη που δεν υπάρχει γιατί στ’ αλήθεια δεν υπάρχει τέτοιος Άγιος – προστάτης της αρπαγής και της ρεμούλας, της γκρίνιας, και της αλαζονικής κακομοιριάς.

Δεν ξέρω καλέ μου Άγιε Βασίλη αν υπάρχει άλλος Άγιος τόσο ταπεινωμένος, όσο εσύ, θυσιασμένος στο βωμό της Λουκούλιας υπερκατανάλωσης. Ο άνθρωπος που αγάπησε τη μόρφωση με όλο του το είναι, δε μοιράζεις πια βιβλία, ούτε γνώση στα μπουχτισμένα από παιχνίδια παιδιά , γιατί «το βιβλίο είναι φτηνό και βαρετό πρωτοχρονιάτικο δώρο». (Γουρλώνουν τα ματάκια τους από έκπληξη και δυσπιστία τα παιδιά όταν ακούνε ότι είσαι εσύ ο ίδιος Μέγας Βασίλειος , ο ένας από τους τρεις Ιεράρχες). Ο άνθρωπος της εγκράτειας και της προσφοράς εμφανίζεσαι πια σαν ευτραφές θύμα των γήινων εδεσμάτων, βουτηγμένος στη χοληστερίνη, γίνεσαι cartoon, πίνεις συγκεκριμένα αναψυκτικά και κρεμιέσαι από τα μπαλκόνια σα πρωτάρης διαρρήκτης .

Θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη για το βιασμό της υστεροφημίας σου, αλλά τώρα που το ξανασκέφτομαι, δε βιάζουμε τη δική σου υστεροφημία αλλά τη δική μας. Απλά το όνομά σου δανειστήκαμε, μα αφού δεν πιστεύουμε ότι υπάρχεις, αυτός ο χοντρούλης τύπος με την κόκκινη πρησμένη μύτη που εμφανίζεται κάθε Χριστούγεννα δεν είσαι εσύ, αλλά όλοι εμείς. Τις κοιλιές μας αγιοποιήσαμε, τα πάθη μας ντύσαμε με κόκκινη στολή κι αφήσαμε την αμάθεια και τη ρηχότητά μας να οδηγεί το έλκηθρο.

Γι’ αυτό δεν υπάρχεις Άγιε Βασίλη μου, γι΄ αυτό βιάζονται οι μεγάλοι να σε βγάλουν από τη ζωή και τα όνειρα των παιδιών τους: γιατί αν σε γνώριζαν οι αθώες παιδικές ψυχές, αν γνώριζαν το μεγαλείο και την ομορφιά σου, τη μόρφωση και την καλοσύνη σου, την εγκράτεια και τη σταθερότητά σου, θα έκριναν αυστηρότερα τους γονείς, τους παππούδες, τους δασκάλους, τους ιερείς, τους γείτονες, τον κόσμο των υπερφίαλων ενηλίκων και την υποκρισία τους. Επειδή λοιπόν καλέ μου, μια τέτοια κριτική θα ήταν επώδυνη για κάθε πληγωμένο εγωισμό, προτιμούμε να διδάσκουμε τα παιδιά μας ότι ο Άγιος δεν υπάρχει κι ότι τα δώρα τα φέρνουν οι γονείς, γιατί στο κάτω – κάτω δώρο για όλους μας είναι μόνο ό,τι έχει τιμή. Τα ανεκτίμητα οι φαύλοι δεν τα θεωρούν δώρα, αλλά σκουπίδια!

Για φέτος καλέ μου Άγιε Βασίλη, δε θα ζητήσω το ακριβό, αλλά το ανεκτίμητο , γιατί κουράστηκα να είναι φαύλη: Σου ζητώ λοιπόν φέτος, να πλησιάσεις στο κρεβατάκι κάθε νηπίου και να ψιθυρίσεις την αλήθεια σου στο αυτί του, πριν προλάβει η ενήλικη φαυλότητα να το αγγίξει. Αν το παρόν μοιάζει χαμένο, ψέλλισε τα ανεκτίμητα στην αθωότητα του μέλλοντος. Έτσι η Αγιότητά σου δε θα πάει χαμένη, ούτε οι επόμενες γενιές…

Με σεβασμό

Μάρω Σιδέρη

πηγή http://istologio.org/?p=225

ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ - NEW YEAR'S CAROLS OF CYPRUS

Παραδοσιακά κάλαντα Πρωτοχρονιάς Κύπρου: Χρήστος Σίκκης - Traditional New Year's Carols of Cyprus : Christos Sikkis

Πάλι ακούσετε άρκοντες
τζι' ήρταμεν να σας πούμεν
πως αύριον είναι γιορτή
τζιαί πρε... τζιαί πρέπει να χαρούμεν

Αύριον εν Αρχιχρονιά
πρώτη Ιανουαρίου
όπου γιορτάζεται παντού
τ ' Αγί... τ ' Αγίου Βασιλείου

Ζητώ χάρην που τον Θεόν
τα λόγια μου να δέσω
τον Άγιον Βασίλειον
να σας... να σας τον επαινέσω

Που τον αφέντην τον Θεόν
ήτανε φωτισμένος
τζι στων γραμμάτων την σπουδήν
σοφί... σοφίαν πλουμισμένος

Γέννημαν της Καισσάρειας
βλαστός Καππαδοκίας
τζιαί ποιητής θεόπνευστος
της θει... της θείας λειτουργίας

Πρωτομηνιά, Πρωτoχρονιά
τζιαί πάλ ' αρχή του Λόγου
τζιαί ' μεις καλός σας ήβραμεν
να ζιεί... να ζιείτε τζιαί του χρόνου

εις πολλά τα έτη

Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα από τη Xίο

Παραδοσιακά πρωτοχρονιάτικα παινέματα Χίου, από το Παντέλη Θαλασσινό

Καλησπερίζω φέρνοντας αγέρα μυρωμένο
απ' τ' αφρισμένα κύματα χιλιοτραγουδισμένο.

Σ' αυτό το σπίτι που 'ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.

Άγιε μου Βασιλάκη μου και Άγιε μου Νικόλα
προστάτευε τους ναυτικούς την ώρα του κυκλώνα.

Χρόνια πολλά,να 'στε καλά κι εσείς και οι δικοί σας
να 'ρθούνε τα ξενάκια σας κι όλοι οι ναυτικοί σας.

Σε όλους σας ευχόμαστε αγάπη,ειρήνη υγεία
καλή καρδιά,χαμόγελο και Θεία ευλογία.

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψιλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή κι αρχή του Γεναρίου του μεγά- του μεγάλου Βασιλείου.

Βασίλη μ' από που 'ρχεσαι,κι από κι από πού κατεβαίνεις
και βαστάς,και βαστάς ρόδα και ραίνεις
κάτσε να φας,κάτσε να πιεις,κάτσε τον πόνο σου να πεις
κάτσε,κάτσε να τραγουδήσεις και να μας καλώς ορίσεις
κι έβγα,κι έβγα να μας κεράσεις,που να ζεις,που να ζεις και να γεράσεις.

Και του χρόνου!



 

Κερκυραϊκά κάλαντα πρωτοχρονιάς

Ο δικός μας Άγιος Βασίλης

Μια όμορφη ιστορία για τους μικρούς μας φίλους.

Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Ο δικός μας Άγιος Βασίλης
Εικονογράφηση Νικόλας Ανδρικόπουλος
Αφήγηση Αργυρή Βασιλάκη

Η μικρή πόλη της Βηθλεέμ

 

του Νίκου Αποστόλου

Αυτό το σύντομο βίντεο, που δημιουργήθηκε πέρσι τα Χριστούγεννα, αφηγείται την ιστορία του Ιησού όπως τη διηγούνται οι ίδιοι οι κάτοικοι της Βηθλεέμ. Για το βίντεο υπεύθυνη είναι η Εκκλησία του Αγίου Παύλου, από το Όκλαντ της Νέας Ζηλανδίας, που θέλησε να δείξει πώς είναι στην πραγματικότητα το τείχος, καθώς οι κάτοικοι της Βηθλεέμ μιλούν για τις καταστρεπτικές του επιπτώσεις στην καθημερινή τους ζωή.
 

 

-πηγή: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.kosmos&id=1653#sthash.rGkQne7G.dpuf

Αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτόν ~ Το μήνυμα της αγάπης

                    Ο Θεός και ο πλησίον - Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, Ιερόθεος

Κάθε κοινωνία στηρίζεται σε μερικές αρχές, γιατί διαφορετικά δεν θα υπάρχη ισορροπία και κοινωνική συνοχή. Μιά βασική αρχή που επικρατούσε πάντοτε στην παράδοσή μας ήταν ότι η κοινωνία για να ισορροπή πρέπει να στηρίζεται σε δύο βασικά θεμέλια που είναι ο Θεός και ο άνθρωπος.

Πρόκειται για την εντολή που υπήρχε στην Παλαιά Διαθήκη και την επανέλαβε ο Χριστός: «αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου και εν όλη τη ψυχή σου και εν όλη τη διανοία σου... αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (Ματθ. κβ', 37-39).

Πρόκειται για την κατακόρυφη και την οριζόντια διάσταση κάθε ανθρώπου και της κοινωνίας...

Η κατακόρυφη διάσταση είναι η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Από την αρχαία Ελλάδα ο Θεός ήταν η βάση της κοινωνίας και του πολιτισμού. Είναι γνωστή η φράση: «από Θεού άρχεσθαι». Πράγματι δεν υπήρχε καμμία εκδήλωση που δεν συνδεόταν με την επίκληση των θεών. 
Ακόμη και οι Ολυμπιακοί Αγώνες άρχιζαν με την θυσία στους θεούς. Παράλληλη έκφραση είναι το «αφ' Εστίας άρχου». Η Εστία ήταν μυθολογική θεότητα, η οποία ζήτησε να λάβη το προνόμιο από τον Δία να αποδίδωνται σε αυτήν οι απαρχές των θυσιών. Επίσης, σε ένα από τα διασωθέντα αποσπάσματα «ελεγείων» του καταγομένου από την Χίο έλληνος ποιητού Ίωνος (5ος αι. π.Χ.) συναντάμε τον στίχο: «εκ Διός αρχόμενοι πίνωμεν».
Ο Ξενοφών έχει γράψει την άποψη του Σωκράτη, σύμφωνα με την οποία «πειράσθαι σύν τοίς θεοίς άρχεσθαι παντός έργου». Δηλαδή, θα πρέπει να προσπαθούμε να κάνουμε την αρχή κάθε έργου με την βοήθεια του Θεού. 
Η οριζόντια διάσταση είναι η σχέση του ανθρώπου με τον συνάνθρωπό του, αυτό που ονομάζουμε πλησίον. Στην Παλαιά Διαθήκη πλησίον λεγόταν αυτός που είναι κοντά στον άνθρωπο, δηλαδή το πρόσωπο που βλέπουμε, που αισθανόμαστε που μπορούμε να αγγίξουμε.Η λέξη πλησίον δηλώνει αυτόν που πλησιάζουμε ή μας πλησιάζει, οπότε το ρήμα συνδέεται και με το ουσιαστικό: πλησιάζω, πλησίον. 
Για τον Εβραίο πλησίον ήταν ο ομοεθνής του, ο οποίος πίστευε στον ίδιο Θεό.
Για τον Χριστιανισμό τα πράγματα έχουν αλλάξει, διότι πλησίον είναι ο κάθε άνθρωπος που ζή στο πιο απομονωμένο μέρος της γής, ανεξάρτητα από θρησκεία, εθνικότητα, φύλο, επάγγελμα κλπ. 
Θα πρέπει να υπενθυμίσω στο σημείο αυτό την παραβολή του Καλού Σαμα­ρείτη. Κάποιος πλησίασε τον Χριστό ζητώντας να μάθη τί πρέπει να κάνη για να σωθή. Στην απάντηση του Χριστού ότι πρέπει να αγαπήση τον Θεό και τον πλησίον εκείνος ερώτησε:
«καί τις εστί μου πλησίον;» (Λουκ. ι', 29). 
Δηλαδή, ζητούσε να μάθη ποιός είναι ο πλησίον στον οποίο πρέπει να δείξη αγάπη.
Απαντώντας ο Χριστός σε αυτήν την ερώτηση είπε την περίφημη παραβολή του Καλού Σαμαρείτου, σύμφωνα με την οποία πέρασε ο Ιερεύς και ο Λευίτης δίπλα από τον τραυμα­τισμένο άνθρωπο, χωρίς να δείξουν αγάπη, πράγμα το οποίο έκανε ο Σαμαρείτης που δεν ήταν Ιουδαίος.
Έτσι, εκείνη την στιγμή «πλησίον» για τον τραυματισμένο άνθρωπο δεν ήταν ο ομοεθνής του και ομόθρησκός του, αλλά ο αλλόθρησκος, ο οποίος έδειξε ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα (Λουκ. ι', 30-37). 
Άν προσέξουμε ιδιαιτέρως θα δούμε την αλλαγή την οποία έκανε ο Χριστός ως προς την έννοια του πλησίον. Η πρώτη αλλαγή είναι ότι επεξέτεινε την έννοια αυτή, οπότε πλησίον δεν είναι αυτός που λατρεύει τον ίδιο Θεό, ο ομόθρησκος και ο ομοεθνής, όπως ερμηνευόταν στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά ο κάθε άνθρωπος, έστω και αν είναι αλλοεθνής. Η δεύτερη ουσιαστική και κυρία αλλαγή είναι ότι άλλαξε ουσιαστικά το ερώτημα. Το ερώτημα ήταν, όπως προαναφέρθηκε, «τίς εστί μου πλησίον», «ποιός είναι για μένα ο πλησίον;».

        Ο Χριστός δεν απάντησε στο ποιός είναι ο πλησίον του, αλλά ότι αυτός πρέπει να γίνη πλησίον σε κάθε άλλον:
«τις ουν τούτων των τριών πλησίον δοκεί σοι γεγονέναι του εμπεσόντος εις τους λῃστάς; ο δε είπεν· ο ποιήσας το έλεος μετ᾿ αυτού. είπεν ουν αυτώ ο Ιησους· πορεύου και συ ποίει ομοίως» (Λουκ. ι΄, 36-37)

Αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι δείχνει ότι δεν πρέπει να αρκούμαστε στο ποιός είναι ο πλησίον μας, γιατί αυτό κρύβει μια εγωϊστική νοοτροπία, αλλά στο ότι εμείς πρέπει να κινηθούμε προς τον άλλο και να γίνουμε εμείς πλησίον του άλλου και να τον βοηθήσουμε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει.
Επομένως, ο Θεός και ο πλησίον είναι η βάση κάθε κοινωνικής ζωής, και η κατακόρυφη και οριζόντια διάσταση δείχνει την ωριμότητα κάθε ανθρώπου.
Σήμερα, όμως, οι άνθρω­ποι, κυρίως στις μεγαλουπόλεις, δεν αισθάνονται δίπλα τους άλλους ανθρώπους, ζουν μόνοι τους, αισθάνονται μια μοναξιά, αισθάνονται τον πλησίον τους ως απειλή της ύπαρξής τους.  
Σε αυτήν την δύσκολη εποχή έχουμε ανάγκη από τον Θεό, αλλά και από τον πλησίον.

Το Θεό πρέπει να τον αισθανθούμε μέσα στην καρδιά μας ως αγάπη, και μέσα στην Εκκλησία ως Πατέρα, κ' τον συνάνθρώπό μας πρέπει να τον αισθανθούμε ως αδελφό μας.
Εμείς πρέπει να πορευόμαστε προς τον Θεό, καθώς επίσης να κινούμαστε και προς τον συνάνθρωπο, να γινόμαστε πλησίον του κάθε ανθρώπου που υποφέρει και πονά.
Επομένως, υπάρχει μεγάλη ανάγκη της ανιδιοτελούς αγάπης και προς τον Θεό και προς τον άνθρωπο. Γι' αυτό και πρέπει να τιμούμε κάθε εθελούσια προσφορά και κάθε κενωτική-θυσιαστική αγάπη.

Ο Θεος και ο πλησίον - Ναυπάκτου και Αγιου Βλασίου, Ιερόθεος.

kosmaser.blogspot.gr

 

πηγή  http://pneumatoskoinwnia.blogspot.gr/2013/12/blog-post_2457.html?spref=bl

web-theologos: Με χρώματα και σχήματα... η θεολογία της Γεννήσεως...

Ένα καταπληκτικό βίντεο από το πανέμορφο ιστολόγιο optiko.net μια ακόμη πολυδιάστατη ομιλία του π. Νικόδημου Καβαρνού

για το γεγονός της Θείας Ενανθρωπήσεως!!!

Κάθε εικόνα είναι σαν ένα ολόκληρο βιβλίο, που μας διδάσκει. «Βιβλία των αγραμμάτων» ονομάζει τις εικόνες ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, γιατί αποτυπώνονται εκεί παραστατικά η διδασκαλία της Εκκλησίας μας.

Ο πατήρ Νικόδημος Καβαρνός στο optiko.net μας περιγράφει την θεολογία της Γεννήσεως του Χριστού μέσα από το πρίσμα της Ορθόδοξης Αγιογραφίας και υμνολογίας. Πώς μέσα σε μια συμφωνία χρωμάτων, διαστάσεων, θεμάτων και μορφών, όλος ο Θεός είναι παρών στην εικόνα και ταυτόχρονα όλος ο άνθρωπος, σε μια τέλεια ισορροπία.

Προσκυνώντας την εικόνα της Γεννήσεως ανταποκρίνεται στο κέλευσμα της ψαλμωδίας «δεύτε ίδωμεν πιστοί» και «βλέπει» με τα μάτια του την θεολογία της σαρκώσεως αισθανόμενος την ευφροσύνη της θείας συγκαταβάσεως.

Αναδημοσίευση: http://talantoblog.blogspot.gr/2013/12/video_25.html
το βρήκαμε εδώ http://nzals.blogspot.gr/2013/12/blog-post_6575.html?spref=bl

Ο Χριστός γεννιέται για όλες και όλους μας...

 

πηγή http://e-theologia.blogspot.gr/

Γεννήθηκε η ευσπλαχνία...

Γεννήθηκε η ευσπλαχνία...

Ένα άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα.
Χτύπησα την πόρτα και μπήκα.
Μου' δειξε πάνω στο κομοδίνο ένα μικρό ξύλινο σταυρό.
"Είδες – μου λέει – γεννήθηκε η ευσπλαχνία".
Έσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ.
Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες
Και δε θα' χαμε να πούμε τίποτα ωραιότερο απ' αυτό.

Τάσος Λειβαδίτης

 

πηγή http://lllazaros.blogspot.gr/2013/12/blog-post_3074.html?spref=bl

 

Ευλογημένα Χριστούγεννα!

Βγήκα κι εγώ για κάλαντα

Από τον Δημήτρη Καραβασίλη

Πρωί πρωί πήρα τους δρόμους από το ένα χέρι και από το άλλο το καμπανάκι μου. Γυρόφερα την πόλη δυο τρεις φορές. Μπήκα σε καταστήματα, χτύπησα πόρτες σπιτιών και ξανά στους δρόμους.
Δεν χόρταινε η ψυχή μου να μοιράζεται τούτα τα θαυμάσια νέα. Είναι από κείνα τα νέα που λες πως τα κάλαντα έγιναν μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν τέτοια νέα.
«Να τα πούμε;» ρωτούσαν οι μικροί καλαντιστές
Είδα πως δεν πήγαιναν πουθενά να τα επιβάλλουν. Ρωτούσαν. Σου λέει μπορεί κάποιος να μην ήθελε να ακούσει. Δικαίωμα στην μιζέρια και την κατάθλιψη έχουν όλοι.
Σαν έπαιρναν την άδεια τότε ξεκινούσε τραγουδιστά το μεγαλείο της είδησης.
Μα το μεγαλείο αυτό μονάχα σε υπέροχους ανθρώπους ταιριάζει.
«Καλην ημέραν άρχοντες» τραγουδούσαμε μικροί και μεγάλοι . Ακούς; «Άρχοντες!»
Την είδηση αυτή μονάχα άρχοντες την ακούν. Το πιο υπέροχο βέβαια είναι πως όλοι ήταν άρχοντες. Όσοι μας έδωσαν την άδεια να μοιραστούμε την χαρά μαζί τους, ήταν όλοι άρχοντες. Ούτε φτωχοί, ούτε πλούσιοι. Ήταν όλοι άρχοντες. Και ο ορισμός τους ήταν να μπούμε στον αρχοντικό τους και να τους κάνουμε την καρδιά περιβόλι.
«Ο Χριστός γεννιέται σήμερα» τους είπαμε. Δεν γεννήθηκε χθες, κάποτε, και εμείς έτσι το θυμόμαστε σαν παραμύθι που δεν νοιάζει κανέναν. Σήμερον γεννάται!
Οι καλαντιστές έτσι όπως ξεχύθηκαν στην πόλη μας είναι οι αντάρτες της θλίψης και της απελπισίας. Αυτές οι φωνές όσο βαστά τούτη η επανάσταση, θα ποτίζουν το δένδρο της ελπίδας.
Οι πόρτες των σπιτιών μας τούτο το πρωί από ταφόπλακες μοναξιάς, γίνανε παράθυρα ολάνοιχτα στον ήλιο. Οι κλειδαριές έσπασαν μαζί με το κατσούφικο προσωπείο.
Το όραμα μας είναι μια μέρα να μην έχει μείνει καμιά πόρτα κλειστή, κανένας φόβος να θολώνει το μυαλό και την καρδιά. Όλη η πόλη μας να τραγουδά την είδηση πως ο Χριστός γεννιέται σήμερα. Να συναντηθούμε επιτέλους όλοι πρόσωπο με πρόσωπο, να αγκαλιαστούμε και να ξαναγνωρίσουμε ο ένας τον άλλον όπως είμαστε πραγματικά. Άνθρωποι.

αναδημοσίευση http://alliotikathriskeytika.blogspot.gr/
 

Τι είναι Χριστούγεννα...

 

(Φωτό: Η μοναξιά του Χριστουγεννιάτικου δέντρου....)

Μέρες  Χριστουγέννων... περπατώνας στην πολύβουη και πολύχρωμη αγορά,
καθώς αισθάνομαι σαν γρανάζι στο μηχανισμό του καταναλωτικού συρφετού,
θέλω να δώσω νοερά το λόγο στα πρόσωπα που με προσπερνούν βιαστικά στο πεζοδρόμιο...
Σε εκείνους που διαγκωνιζόμαστε στα ταμεία των καταστημάτων,
που με κοιτούν με απορία απο το τζάμι του διπλανού αυτοκινήτου, όταν μποτιλιαριζόμαστε στους ασφυκτικά εορταστικούς δρόμους της πόλης μας...
Τείνω σ'αυτούς το μικρόφωνο της εγκλωβισμένης σκέψης μου
για ένα αναπάντητο... παιδιάστικο ερώτημα:
"Τι είναι Χριστούγεννα για σένα;..."
Η κυρία με το γούνινο, που τρύπωσε στη φωταγωγημένη Boutique, δεν έχει καν χρονο για να σκεφτεί την απάντηση...
Ο νεαρός που αφηνιάζει πάνω στη σέλα της μηχανής του, πιστεύει ότι εξουσιάζει το χρόνο, άρα δεν έχει λόγο να ασχοληθεί με το παρελθόν...
Το αγόρι με το βρώμικο μουτράκι στα φανάρια, μετρά την αξία των Χριστουγέννων με τα κέρματα στη μικρή του παλάμη...
Η γιαγιά, που ψάχνει κάποιον να την περάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο, αναπολεί τις εποχές που οι ψυχές μας μάθαιναν να συλλαβίζουν την αγάπη και την ευγένεια τέτοιες μέρες...
Ο πολυάσχολος πατέρας, που μοχθεί να διαχειριστεί τα οικογενειακά βάρη, νιώθει ανυπεράσπιστος από τον καταιγισμό των υλικών υποχρεώσεων που προκύπτουν...
Το παλικάρι, το ξεχασμένο στο παγωμένο παγκάκι του πάρκου, ζητιανεύει λίγη ελπίδα μόνο, εμφιαλωμένη σε λίγα λεπτά ναρκωτικής ευφορίας...
Η ζαλισμένη μαθήτρια του Λυκείου γυρεύει απεγνωσμένα λίγες ανάσες ελευθερίας από το βραχνά των πνιγηρών σχολικών σελίδων, που πρέπει να αποστηθίσει...
Και η εργαζόμενη μητέρα θυμώνει, γιατί πάλι δε θά 'χει το χρόνο να εκπληρώσει την παράκληση των παιδιών της για μια ζεστή οικογενειακή ατμόσφαιρα...
Δακρύζω... Τα μάτια μου ανοίγουν και βλέπω φώτα, χρώματα, κόσμο, ευχές.
Τα μάτια μου κλείνουν και ακούω παράπονα, φόβους, άγχη, ενοχές...
Χριστούγεννα τελικά ΔΕΝ είναι τα φώτα που σκηνοθετούν τις γήινες επιθυμίες μας, αλλά το ΦΩΣ που εκπέμπει η ψυχή μας για όσους ξεστρατίζουν στη νύχτα...
Ένα ΦΩΣ που κατεβαίνει από τον Ουρανό, αυτές τις μέρες, για να γεννηθεί μέσα μας!
Λ.Κ.
πηγή http://loukfil-louk.blogspot.gr/2011/01/blog-post.html

Σήμερον γενvάται ......

Σήμερον γεννᾶται ἐκ Παρθένου ὁ δρακί τήν πᾶσαν ἔχων κτίσιν. Ράκει καθάπερ βροτός σπαργανοῦται ὁ τῆ οὐσίᾳ ἀναφής. Θεός ἐν φάτνη ἀνακλίνεται, στερεώσας τούς οὐρανούς πάλαι κατ’ ἀρχάς. Ἐκ μαζῶν γάλα τρέφεται ὁ ἐν τῆ ἐρήμῳ μάννα ὀμβρίσας τῶ λαῶ. Μάγους προσκαλεῖται ὁ Νυμφίος τῆς Ἐκκλησίας. Δῶρα τούτων αἴρει ὁ Υἱός τῆς Παρθένου. Προσκυνοῦμεν Σου τήν Γένναν Χριστέ, Δεῖξον ἡμῖν καί τά θεῖα Σου Θεοφάνεια.

 

Σήμερα γεννιέται από την Παρθένο Θεοτόκο Εκείνος, που στη χούφτα Του κρατάει ολόκληρη την κτίση. Με κουρέλια, σαν άνθρωπος θνητός, περιτυλίγεται, Εκείνος, που, κατά την ουσία Του, είναι αψηλάφητος και απροσέγγιστος. Στη φάτνη αποθέτουν Εκείνον, που παλιά από τη στιγμή κιόλας της Δημιουργίας, έκανε το ουράνιο στερέωμα. Από μαστούς τρέφεται με γάλα Εκείνος, που στην έρημο έθρεψε με μάννα το λαό Του. Σοφούς της Ανατολής καλεί κοντά Του ο Νυμφίος τής Εκκλησίας. Δώρα από αυτούς δέχεται ο Υιός της Παρθένου. Προσκυνούμε τη Γέννα Σου Χριστέ, Δείξε μας τώρα και τα άγιά Σου Θεοφάνεια.

Η Παρθένος Σήμερον - Κοντάκιον

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ: ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ: ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ: ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ from ΠΕ 01
 

Το Άστρο της Βηθλεέμ.... ήταν ένα φυσικό φαινόμενο...

Κατά την παράδοση οι Μάγοι, που ήταν σοφοί ιερείς και αστρολόγοι, είχαν δει ένα αστέρι με ασυνήθιστη λάμψη και το είχαν ερμηνεύσει σαν ένδειξη χαρμόσυνης είδησης της γέννησης κάποιου... πανίσχυρου νέου ηγεμόνα.
Τους προκάλεσε τόση εντύπωση ώστε ξεκίνησαν από τα βάθη της Ανατολής για να προσφέρουν τα δώρα τους και να προσκυνήσουν το ξεχωριστό βρέφος.
Από την γέννηση του Ιησού έχουν περάσει περίπου 2000 χρόνια και το φωτεινό εκείνο αστέρι που οδήγησε τους Μάγους στην Βηθλεέμ παραμένει μυστήριο.
Επρόκειτο για θαύμα ή φυσικό φαινόμενο;
Η θεολογική ερμηνεία για το άστρο της Βηθλεέμ
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ο οποίος ασχολήθηκε με το φαινόμενο του άστρου γράφει:
Διότι βεβαίως δεν ήταν αυτό ένα από τα πολλά άστρα, μάλλον δεν ήταν καν άστρο, όπως εγώ τουλάχιστον νομίζω, αλλά κάποια αόρατη δύναμη που πήρε αυτή την μορφή.
Έδινε την εντύπωση αυτή, (ότι ήταν υπερφυσικό φαινόμενο) πρώτον, από την πορεία του.
Όλα τα άστρα, τα βλέπουμε να ακολουθούν πορεία από τα ανατολικά προς τα δυτικά· αυτό όμως κατευθυνόταν από βορρά προς νότο· διότι αυτή είναι η θέση της Παλαιστίνης σε σχέση με την Περσική χώρα.
Δεύτερον, αυτό είναι δυνατόν να το αντιληφθεί κανείς και από το χρονικό διάστημα (της εμφάνισής του).
Δηλαδή δεν φαινόταν κατά την νύκτα, αλλά μέρα-μεσημέρι, ενώ έλαμπε ο Ήλιος πράγμα το οποίο δεν είναι χαρακτηριστικό της δύναμης ενός άστρου, αλλά ούτε και της Σελήνης.
Τρίτον, από το γεγονός ότι εμφανιζόταν και κρυβόταν ξανά.
Διότι στον δρόμο προς την Παλαιστίνη φαινόταν ότι τους καθοδηγούσε· όταν όμως έφθασαν στα Ιεροσόλυμα, κρύφθηκε· έπειτα πάλι όταν άφησαν τον Ηρώδη, αφού του εξήγησαν τον λόγο για τον οποίον ήρθαν και επρόκειτο να φύγουν, εμφανίστηκε ξανά· γεγονός το οποίο δεν έχει να κάνει με την κίνηση των άστρων, αλλά με κάποια έλλογη δύναμη.
Τέταρτον, από τον τρόπο που έδειχνε θα μπορούσε να το αντιληφθεί κανείς αυτό ξεκάθαρα.
Διότι δεν έδειχνε τον τόπο μένοντας επάνω· ούτε βέβαια ήταν δυνατόν σ’ αυτούς (Μάγους) έτσι να το αντιληφθούν· αλλά το έκανε αυτό κατεβαίνοντας κάτω.
Πως λοιπόν το άστρο, πες μου, έδειχνε τόπο τόσο στενό της φάτνης και της καλύβας, εάν δεν κατέβαινε κάτω, αφήνοντας το ύψος εκείνο, και δεν στεκόταν πάνω από το κεφάλι του παιδιού;
Αυτό βεβαίως υπονοώντας και ο ευαγγελιστής έλεγε: "ιδού, το άστρο οδήγησε αυτούς, μέχρις ότου ήλθε και στάθηκε πάνω από το σημείο όπου ήταν το παιδί".
Την άποψη του Ιωάννου του Χρυσοστόμου υποστήριξε το σύνολο των πατέρων της εκκλησίας.
Το άστρο της Βηθλεέμ ήταν ένα φυσικό φαινόμενο
Το συγκεκριμένο φαινόμενο απασχόλησε εκτός από θεολόγους και αστρολόγους, αστρονόμους, ιστορικούς, αρχαιολόγους, από την αρχαιότητα έως και σήμερα.
Ο Ωριγένης (185-254 μ.Χ.) υποστήριξε πως επρόκειτο για λαμπρό κομήτη όπως επίσης ο αστρονόμος Α. Στέντζελ το 1913 και άλλοι.
Όμως εκείνη την εποχή θεωρούσαν τους κομήτες κακούς οιωνούς και συνδέονταν συνήθως από τον πολύ κόσμο με λυπηρά και δυσάρεστα γεγονότα .
Οι Μάγοι που ήταν αστρολόγοι δεν θα τον θεωρούσαν ως σημείο που εξαγγέλλει την έλευση του Σωτήρα.
Aρκετοί αστρονόμοι υποστηρίζουν ότι το "Άστρο της Βηθλεέμ" σχετίζεται με διπλή ή τριπλή σύνοδο πλανητών.
Ο μεγάλος Γερμανός αστρονόμος Ι. Κέπλερ υποστήριξε πως ήταν ένας συνδυασμός πλανητικής συνόδου με καινοφανή αστέρα, ο οποίος προανήγγειλε τη γέννηση του Μεσσία, ενώ ο Έλληνας αστρονόμος Κωνσταντίνος Χασάπης υποστήριξε ότι το λαμπρό «άστρο» της Βηθλεέμ προκλήθηκε από μία μεγάλη σύνοδο των επτά τότε θεωρουμένων πλανητών. Διακεκριμένοι Άγγλοι ερευνητές εκτιμούν πως
"Το άστρο της Βηθλεέμ έμοιαζε πολύ περισσότερο με ένα λαμπρό νόβα πού περιγράφεται από τους Κινέζους, ότι εμφανίστηκε την άνοιξη του 5 π.Χ".
Αξίζει να σημειωθεί πως οι πληροφορίες για το άστρο της Βηθλεέμ προέρχονται μόνο από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.
Με βάση αυτές τις πληροφορίες παραμένει ανεξήγητο επιστημονικά γεγονός γιατί οι μελέτες που έχουν γίνει δεν έχουν καταλήξει σε αδιαμφισβήτητα συμπεράσματα
Ο Έλληνας αστρονόμος Στ. Πλακίδης στην ερευνά του για το Άστρο της Βηθλεέμ καταλήγει Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι οποιαδήποτε φυσική ερμηνεία είναι αδύνατο να επαληθεύει απ’ άκρο σ’ άκρο το θαυμαστό ιστόρημα του ευαγγελιστή Ματθαίου, οποιαδήποτε όμως ερμηνεία και αν δεχθούμε, βασιζομένη στα παραπάνω αστρονομικά δεδομένα, δεν επιτρέπεται καμία αμφιβολία για το ότι όντως συνέβη εξαιρετικό αστρονομικό φαινόμενο κατά την Γέννηση, όπως και κατά την Σταύρωση του Χριστού.
Η εξιστόρηση του γεγονότος αυτού δεν είναι απλή ποιητική επινόηση ή μυθική πλοκή, που έχει σα μόνο σκοπό την παρουσίαση των συνθηκών της ενανθρώπισης του Σωτήρα, αλλά αναμφισβήτητη ιστορική αφήγηση της πραγματικότητας, την οποία κανείς δεν μπορεί να αρνηθει αυθαίρετα και χωρίς να έχει την ικανότητα της απόδειξης του αντιθέτου στη βάσει επιχειρημάτων απτών και ακλόνητων.

 

πηγή http://lllazaros.blogspot.gr/2013/12/blog-post_6061.html?spref=bl

Θα έρθουν άραγε τα Χριστούγεννα;

Μα τι ερώτηση είναι αυτή; Και βέβαια θα έρθουν τα Χριστούγεννα! Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία! Κάθε χρόνο δεν έρχονται; Κόντρα στο ημερολόγιο θα πάμε; Ακούς εκεί! Όλοι το ξέρουνε ότι θα έρθουν τα Χριστούγεννα.

Και το πιο μικρό παιδί ξέρει ότι στις 25 Δεκεμβρίου, κάθε χρόνο, έχουμε Χριστούγεννα. Θα στολίσουμε το σπίτι. Θα φτιάξουμε δέντρο. Θα μας κάνουν δώρα συγγενείς και φίλοι.

Και οι μαθητές ξέρουν ότι έχουμε Χριστούγεννα. Αποτελεί το ορόσημο ότι πέρασε η μισή χρονιά. Από το Σεπτέμβριο τα περιμένουν οι μαθητές τα Χριστούγεννα. Θα στολίσουμε το σπίτι. Θα φτιάξουμε δέντρο. Θα μας βάλουν καθηγητές και δάσκαλοι εργασίες και διάβασμα. Θα προλάβουμε να ξεκουραστούμε και λίγο...

Και οι φοιτητές το ξέρουν ότι έχουμε Χριστούγεννα. Θα γυρίσουμε σπίτι μας. Θα στολίσουμε το σπίτι. Θα φτιάξουμε δέντρο. Θα μας περιποιηθεί η οικογένειά μας, που της λείψαμε πολύ. Θα πρέπει να δούμε τόσους γνωστούς και φίλους. Και ίσως να διαβάσουμε και λίγο, εξεταστική έρχεται.

Και οι νοικοκυρές το ξέρουν ότι έχουμε Χριστούγεννα. Τόσες δουλειές τις περιμένουν. Να καθαρίσουν, να μαγειρέψουν... Να χορτάσουν τα παιδιά τους στο σπίτι. Να δουν τα ξενιτεμένα τους φοιτητόπουλα.

Και οι εργαζόμενοι το ξέρουν ότι έχουμε Χριστούγεννα. Θα πάρουν το δώρο τους, θα πάρουν την άδειά τους, θα ξεκουραστούν, θα ταξιδέψουν, θα ξενοιάσουν.

Και οι κοσμικοί το ξέρουν ότι έχουμε Χριστούγεννα. Πρέπει να προλάβουν να κλείσουν τραπέζι για τα ρεβεγιόν, να ψωνίσουν, να βγουν, να σχολιάσουν.

Και να μη θέλεις, θα το καταλάβεις ότι ήρθαν τα Χριστούγεννα. Όπως κάθε χρόνο. Δεν είναι δυνατόν φέτος να μην έρθουν τα Χριστούγεννα. Θα το καταλάβεις από την ένταση γύρω σου. Πολύ τρέξιμο έχουν πια αυτά τα Χριστούγεννα. Τα Χριστούγεννα που κάνουμε κάθε χρόνο. Γιατί κάθε χρόνο έχουμε Χριστούγεννα.

Μέσα όμως σ' όλο αυτό το τρέξιμο, σ' όλη αυτήν την ένταση και τη σιγουριά, είναι πολύ σημαντικό να σταθούμε λίγο. Να σταματήσουμε να τρέχουμε για όλα. Ακόμα και κάνοντας τη βόλτα μας και τα ψώνια μας στην Ερμού, να σταθούμε και να μπούμε λίγο μέσα στον 'Αγιο Νικόλαο. Και σε όποια εκκλησία βρεθεί μπροστά μας. Γιατί κάτι μας φωνάζει. Κι αν δε σταθούμε να αφουγκραστούμε, δεν πρόκειται να το ακούσουμε. Μέσα στα γέλια και τις φωνές, μέσα στο θόρυβο των βημάτων μας, μέσα στα κάλαντα και τα τραγούδια, θα πνιγεί, θα τη χάσουμε. Πρέπει να σταθούμε λίγο, να ακούσουμε και να σκεφτούμε.

Χριστός γεννάται...
Εξαιρετικό!
Επανάσταση!

Η θεϊκή, και τόσο ανθρώπινη, και τόσο ασύλληπτη, και τόσο σωτήρια, στιγμή της ενανθρώπισης!

Κι αν τα καταφέρεις και σταθείς, και σκεφτείς, και το συλλάβεις αυτό το νόημα... μετά θα αρχίσεις να τρέχεις χειρότερα από πριν! Και πώς να τρέξεις; Το έδαφος χάνεται κάτω από τα πόδια σου. Ούτε κάλαντα ακούς, ούτε γέλια, ούτε φωνές, ούτε βήματα. Μα τι κάνει αυτός ο κόσμος και τραγουδά, και γελά, και φωνάζει, και τρέχει; Εξακολουθείς να βρίσκεσαι μέσα σε όλη αυτή την τρέλα, μια άλλη τρέλα όμως σε έχει συνεπάρει.

Μια λέξη που στάθηκες για λίγο να τη σκεφτείς και όλα άλλαξαν. Ενανθρώπιση. Στην αρχή απόρησες (τι είναι αυτό;), μετά αναρωτήθηκες (να είναι αυτό;), μετά θαύμασες (Τι είναι αυτό;!), μετά τρόμαξες (πω, πω...)

Κι όλα άλλαξαν. Κι όλοι άλλαξαν.
Αλλιώς κοιτάς το σώμα σου, όλη την ύπαρξή σου...
Αλλιώς κοιτάς τους γύρω σου.

Κοιτάς τα χέρια σου και αναρωτιέσαι. Είναι χέρια ίδια μ' αυτά που ευλόγησαν, που βάπτισαν, που γιάτρεψαν, που μοίρασαν τόσο απλόχερα. Κοιτάς τα πόδια σου και αναρωτιέσαι. Είναι πόδια ίδια μ' αυτά που περπάτησαν το δρόμο της σωτηρίας και του μαρτυρίου. Κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και βλέπεις το στόμα σου, στόμα ίδιο μ' αυτό που είπε μήνυμα αξεπέραστο, λόγια παρηγοριάς και ιστορίες για μια ζωή άλλη.

Βλέπεις τα μάτια σου, μάτια ίδια μ' αυτά που κοίταξαν τον κόσμο με τόση, μα τόση αγάπη.Αλλιώτικα μοιάζουν όλα τώρα.

Αλλιώς αντιλαμβάνεσαι και τον Θεό. Λίγο σε μπερδεύει αυτή η ενανθρώπιση.
Μα είναι δυνατόν; Τόσο κοντά μου; Τόσο δικός μου; Κομμάτι δικό του εγώ;

Καλά είναι τα Χριστούγεννα. Ως ορόσημο χρονικό. Ως περίοδος οικογενειακών συγκεντρώσεων και φιλικών συνάξεων. Ως χρόνος για διασκέδαση και για ξεκούραση.

Αλλά για σταθείτε λίγο...

Χριστός γεννάται...

Επανάσταση!

agiameteora.net

 

πηγή http://pneumatoskoinwnia.blogspot.gr/2013/12/blog-post_1976.html

Η Παρθένος σήμερον - The Virgin today

Χρόνης Αηδονίδης - Πόψι Χριστός γιννήθικι (παρ.Θράκης)

ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ - CHRISTMAS CAROLS OF CYPRUS

παιδική ταινία για τα Χριστούγεννα

Γιατί τα κάλαντα της Πρωτοχρονιας είναι τόσο ακατανόητα;

 

Έχετε προσέξει οτι τα σημερινά κάλαντα της Πρωτοχρονιάς είναι λίγο...ασυνάρτητα;;Όσο και αν προσπαθήσετε δεν βγαίνει νόημα μεταξύ των στίχων- για να θυμηθούμε τα Κάλαντα:

Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά
Ψηλή μου δεντρολιβανιά (*)
Κι αρχή καλός μας χρόνος
Εκκλησιά με τ' άγιο θόλος (*)
Άγιος Βασίλης έρχεται
Και δε μας καταδέχεται (*)
Από την Καισαρεία
Συ είσ' αρχόντισσα κυρία (*)
Βαστάει πένα και χαρτί
Ζαχαροκάντυο ζυμωτή (*)
Χαρτί χαρτί και καλαμάρι
Δες και με το παλικάρι (*)

Ας δούμε λοιπόν πώς εξηγείται η ασυναρτησία...Η ιστορία μας διαδραματίζεται στο Βυζάντιο. Σε εκείνα τα χρόνια οι φτωχοί και χαμηλών στρωμάτων άνθρωποι δεν είχαν το δικαίωμα να μιλούν στους αριστοκράτες παρά μόνο σε γιορτές όπου μπορούσαν να τους απευθύνουν ευχές.
Κάποιος νεαρός λοιπόν, ταπεινής καταγωγής, ήταν ερωτευμένος με μια αρχοντοπούλα. Επειδή δεν ήταν κοινωνικά αποδεκτό να την πλησιάσει παρά μόνο σε περίοδο εορτών για να της απευθύνει ευχές, αποφάσισε ανάμεσα στα κάλαντα του Μεγάλου Βασιλείου να εντάξει και ένα ερωτικό ποίημα που είχε συνθέσει!Αρχίζει λοιπόν και βάζει ενδιάμεσους στίχους (αυτούς με τα αστεράκια).
Με αυτόν τον τρόπο και τα κάλαντα θα έλεγε ακολουθώντας τους κοινωνικούς κανόνες αλλά ταυτόχρονα θα παίνευε την καλή του..!

Την αποκαλεί ψηλή, σαν δεντρολιβανιά.Επειδή φορούσε ένα από τα ψηλά τα κωνικά καπέλα με το τούλι στην κορυφη, την παρομοιάζει με Εκκλησιά με το Αγιο θόλος (θόλος εκκλησίας). Της λέει ότι δεν τον καταδέχεται (ο Άη Βασίλης δεν εχει να κανει!) γιατί είναι αρχόντισσα κυρία.Τέλος κλείνει με τις γαλυφιές! Την λέει ζαχαροκάντυο ζυμωτή, δηλαδή φτιαγμένη από ζάχαρη (γλυκειά μου) και την παρακαλεί να του ρίξει μια ματιά. Έτσι λοιπόν αυτά τα παράδοξα Κάλαντα πέρασαν από γενιά σε γενιά και έγιναν τα πιο διαδεδομένα σε όλο τον ελληνικό χώρο.

Πηγή/Αναδημοσίευση: http://anakalypsi.blogspot.gr/2013/12/blog-post_22.html

το βρήκαμε εδώ: http://alliotikathriskeytika.blogspot.com/#ixzz2oEhW9rpj

Η Εικόνα της Γέννησις Του Χριστού στην Ανατολή και στη Δύση

Σ' αυτό το άρθρο θα δούμε την ιστορική πορεία της εικόνας Της Γέννησης Του Χριστού και το πόσο επηρεάστηκε η Ορθόδοξη Αγιογραφία από τα δυτικά πρότυπα, μέσα από το κείμενο του αειμνήστου Αγιογράφου Φωτίου Κόντογλου και θα συνεχίσουμε με την θεολογική ορθόδοξη ανάλυση του καθ. Νικολάου Ζία, ώστε να εντρυφήσουμε μέσα από τα κείμενα των, για το ποιά είναι η ορθή Εικόνα Της Γεννήσεως στην Ορθόδοξη Παράδοση, η οποία και μας βάζει στο πνευματικό νόημα των Χριστουγέννων. Ένα ταξίδι εικονογραφίας και ιστορικής ανάλυσης αυτών.

Η Γέννηση στην Αγιογραφία

Φώτη Κόντογλου

Η ορθόδοξη Εκκλησία μας κράτησε και διατήρησε την παράδοση της αγιογραφικής τέχνης αμόλευτη, όπως κράτησε και την παράδοση της υμνογραφίας, της μουσικής και της αρχιτεκτονικής. Και λέγοντας αμόλευτη, θέλω να πω πως δεν την άφησε να ξεπέσει από τον πνευματικό χαρακτήρα της, ώστε να κάνει έργα σαρκικά και κοσμικά, όπως έγινε στη δυτική εκκλησία.

Η λεγομένη Αναγέννηση στην Ιταλία στάθηκε στ' αληθινά η αναγέννηση της ειδωλολατρίας, δηλαδή της λατρείας του σαρκικού ανθρώπου που δεν γνωρίζει τι είναι η πνευματική ωραιότητα. Οι τεχνίτες που δουλέψανε κατά την Αναγέννηση ήτανε οι πιο πολλοί άνθρωποι χωρίς θρησκευτικό αίσθημα, χωρίς πίστη, και παίρνανε τα θρησκευτικά θέματα σαν πρόφαση μοναχά για να επιδείξουνε τη μαστοριά τους στη φυσικότητα και στη σαρκική τέχνη.

Κι' οι ίδιοι οι Ιταλιάνοι το παραδέχουνται αυτό για τους μεγάλους τεχνίτες τους, αφού έχουνε για θαυματουργές εικόνες μονάχα τις παλιές βυζαντινές που βρεθήκανε στον τόπο τους, ενώ θα γελάσουνε αν τους πει κανένας πως κάνανε εικόνες θαυματουργές (δηλαδή εικόνες για να τις προσκυνά ο Χριστιανός) ο Ραφαέλος, ο Τισιάνος, ο Αντρέας ντε Σάρτο, ο Βερονέζης, ο Τιντορέττος κι' οι άλλοι μαστόροι της Αναγέννησης.

Λοιπόν, για να μιλήσει κανένας σωστά, αγιογραφία, δηλαδή θρησκευτική ζωγραφική με πνευματικότητα, δεν κάνανε στην Αναγέννηση, για τούτο και τα έργα που φτιάξανε οι τότε τεχνίτες είναι θεατρικά, επιδειχτικά, χωρίς μυστικισμό, αντιπνευματικά, μην έχοντα καμμιά σχέση με την απλή και ταπεινή θρησκεία του Χριστού.

Μονή Δαφνίου, εντοίχιο ψηφιδωτό, 11ος αιώνας

Ενώ η ορθόδοξη αγιογραφία κράτησε την αρχαία πνευματική καθαρότητα ως τα τελευταία χρόνια. Αλλά και σε μας άρχισε να ξεπέφτει αυτή η τέχνη από το ύψος της πνευματικής απλότητας και να θέλει να κάνει και στις δικές μας εκκλησίες έργα κούφια και θεατρικά, γιατί η απιστία, η επίδειξη, κ' η μανία να μοιάσουμε τους άλλους στο κακό, μας τύφλωσε ολότελα.

Σε όσους δεν έχουνε θρησκεία μέσα στην καρδιά τους αρέσουνε αυτά τα σαρκικά και αντιπνευματικά έργα, γιατί η σάρκα θαυμάζει τη σάρκα και δεν θέλει να βλέπει πνευματικά πράγματα, κι' ούτε μπορεί να τα νοιώσει. Το ανάποδο γίνεται στους ανθρώπους που νοιώσανε τη γλυκύτητα της πίστης· αυτοί δεν βρίσκουνε καμιά ουσία στα έργα που γινήκανε και γίνουνται για να δείξουνε τη μάταιη μαστοριά του ενός και του άλλου ζωγράφου, που τα εξηγεί μία ματαιόδοξη δασκάλα που τη λένε «αισθητική».

Η Γέννηση του Χριστού ζωγραφίζεται στα βυζαντινά εικονίσματα με την πνευματική αγιότητα που είναι ιστορημένη μέσα στο Ευαγγέλιο. Δηλαδή παριστάνεται σαν μυστήριο, ενώ η κοσμική ζωγραφική που είπαμε την ζωγραφίζει σαν μία σκηνοθεσία και τίποτα παραπάνω. Κυττάξετε καμμιά τέτοια ζωγραφιά, όπως είναι του Κορέτζιου είτε του Μουρίλλου, και θα νοιώσετε τι λέγω. Στις δικές μας τις εικόνες η Γέννηση παριστάνεται με απλόν και βαθύ τρόπο, χωρίς επιτηδευμένα στολίσματα και μάταιες αισθηματολογίες. Όλα είναι απλά και ταπεινά πλην μέσα στα απλά αυτά σχήματα υπάρχει εκείνο το θρησκευτικό πνεύμα που είναι άπιαστο για τους άθρησκους, γιατί είναι «ως πνοή αύρας λεπτής».

Ο τύπος της Γεννήσεως στους βυζαντινούς είναι τούτος:

Τοιχογραφία Φ.Κόντογλου, παρεκκλήσιο Οικ. Πεσμαζόγλου Κηφισιά

Στη μέση στέκεται ένα σπήλαιο σαν από κρουστάλινα βράχια περισκεπασμένο. Μέσα στο μαύρο άνοιγμά του είναι μια φάτνη και μέσα βρίσκεται ένα μωρό φασκιωμένο, ο Χριστός, κι' από πάνω του τον αχνίζουνε με το χνώτο τους ένα βόδι κ' ένα γαϊδούρι είτε άλογο.

Η Παναγία είναι ξαπλωμένη πλάγι στο τέκνο της απάνω σ' ένα στρωσίδι, όπως συνηθίζουνε στην Ανατολή.

Στο απάνω μέρος από τα δεξιά είναι χορός Αγγέλων σε στάση δεήσεως, ενώ από τ' αριστερά ένας άλλος άγγελος με φτερά ανοιχτά, μιλά με τους τσομπάνηδες σαν να τους λέγει τη χαροποιά την είδηση.

Στο κάτω μέρος από τα δεξιά παριστάνεται ο γέρο Ιωσήφ καθισμένος σ' ένα κοτρόνι και συλλογίζεται με το κεφάλι ακουμπισμένο στο χέρι του, κατά το Ευαγγέλιο που λέγει «ἠβουλήθη λάθρα ἀπολῦσαι αὐτήν», καθ' όσο δεν ήθελε να εκθέσει την Παναγία που γέννησε δίχως νάναι δικό του το παιδί. Μπροστά του στέκεται ένας γέρος τσομπάνης ακουμπισμένος στο ραβδί του, ντυμένος με προβιά, και του μιλά σα να θέλει να τον παρηγορήσει.

Στα αριστερά είναι καθισμένη μία γρηά που βαστά στην αγκαλιά της το νεογέννητο γυμνό, και δοκιμάζει με το χέρι της το ζεστό νερό μέσα σε μια κολυμπήθρα, ενώ μία μικρή χωριατοπούλα με το τσεμπέρι χύνει νερό για να κολυμπήσουνε το μωρό. Γύρω τους κι' απάνω στις ραχούλες βοσκάνε πρόβατα, κάθουνται ξαπλωμένα και δυό τρία μαντρόσκυλα. Ένας τσομπάνης αρμέγει.

Πίσω από τη σπηλιά φαίνουνται μέσα στα βουνά οι τρεις μάγοι καβαλλικεμένοι στάλογα, ο ένας σε άσπρο, ο άλλος σε μαύρο κι' ο άλλος σε κόκκινο.

Τοιχογραφία στη νότια πτέρυγα της Παντάνασσας Μυστρά

Η Παναγία ζωγραφίζεται και γονατιστή, μα αυτό θαρώ πως φραγκοφέρνει.

Η σκηνή με τις γυναίκες που κολυμπάνε το βρέφος είναι παρμένη από τ' Απόκρυφα Ευαγγέλια. Είναι παράξενο πως οι βυζαντινοί ζωγράφοι που ήτανε ορθοδοξώτατοι, βάζουνε στις εικόνες τους σκηνές που δεν είναι γραμμένες στο Ευαγγέλιο, παίρνοντας τες από βιβλία που δεν είναι Κανονικά.

Στο Μυστρά, στο Καχριέ Τζαμί κι' αλλού είναι ζωγραφισμένα επεισόδια από τη ζωή της Παναγίας παρμένα από το λεγόμενο Ευαγγέλιο του Ιακώβου που δεν είναι Κανονικό. Αλλά τέτοια καθέκαστα είναι ζωγραφισμένα στα Εισόδια, στον Ευαγγελισμό, στην ζωή Ιωακείμ και Άννης κ.λπ. Για τη Γέννηση βρίσκεται γραμμένο στα Απόκρυφα πως σαν πιάσανε οι πόνοι την Παναγία, πήγε ο Ιωσήφ να βρει καμμιά μαμή, και βρήκε μία γρηά που τη λέγανε Σαλώμη, κι' αυτή έπλυνε το παιδί. Σε κάποιες αρχαίες τοιχογραφίες είναι γραμμένο και τόνομα της Σαλώμης. Στα πιο ωραία εικονίσματα η Παναγία παριστάνεται ξαπλωμένη κ' έχει ακουμπισμένο το κεφάλι της στο χέρι της, κ' η έκφρασή της είναι γλυκειά και μελαγχολική, ένα πράγμα πολύ κατανυχτικό.

Σε λιγοστές εικόνες είδα ζωγραφισμένα μάτια απάνω στο σπήλαιο, σαν να είναι ζωντανό, όπως ζωγραφίζουνε πάλι σε σχέδιο αητού, τα σύννεφα που σηκώνουνε τους Αποστόλους στην Κοίμηση, στη Βάπτιση τον Ιορδάνη σαν γέρο και τη θάλασσα σαν νεράϊδα, τις πηγές του ποταμού σαν έναν πέτρινο άνθρωπο που βγαίνει από το στόμα του το νερό, κ.α.

Ψηφιδωτό Ιεράς Μονής Οσίου Λουκά 11ος αιώνας

Η Ερμηνεία των Ζωγράφων του Διονυσίου του εκ Φουρνά των Αγράφων, γράφει για τον τύπο της Γεννήσεως: «Σπήλαιον, καί ἔσω εἰς τό δεξιόν μέρος ἡ Θεοτόκος βάλλουσα τό βρέφος ἐσπαργανωμένον μέσα εἰς τήν φάτνην καί ἀριστερά ὁ Ιωσήφ(1) γονατιστός ἔχων τά χέρια ἐσταυρωμένα· καί ὄπισθεν τῆς φάτνης ἕνα βόδι κ' ἕνα ἄλογον βλέποντα τόν Χριστόν καί ὄπισθεν ποιμένες βαστάζοντες ράβδους καί βλέποντες μετά θάμβους τόν Χριστόν. Καί ἔξωθεν τοῦ σπηλαίου πρόβατα καί ποιμένες, ὁ ἕνας λαλών ἄϋλον καί ἕτεροι βλέποντες ἄνω μετά φόβου. Καί ἐπάνωθεν αὐτῶν ἕνας ἄγγελος εὐλογῶν αὐτούς, καί ἀπό τό ἄλλο μέρος οἱ μάγοι μετά βασιλικῆς στολῆς καθήμενοι ἐπάνω εἰς ἄλογα καί δεικνύοντες ἀλλήλοις τόν ἀστέρα. Καί ἐπάνωθεν τοῦ σπηλαίου πλῆθος ἀγγέλων...».

Γέννηση Χριστού, δεύτερο μισό 15ου αιώνα Βενετία

Οι πιο ωραίες εικόνες της Γεννήσεως που αφήσανε οι παληοί ευσεβείς αγιογράφοι μας είναι κατά πρώτον οι ψηφιδωτές του Δαφνιού και του Οσίου Λουκά, έργα εξαίσια για οποίον νοιώθει τη βυζαντινή τέχνη και δεν θέλει σκηνοθεσίες και επιδείξεις κούφιες. Άλλη ωραία εικόνα της Γεννήσεως είναι στην Περίβλεπτο του Μυστρά, ίσως η ωραιότερη, καθώς και άλλη στην Παντάνασσα. Σπουδαία είναι και η Γέννηση στο Καχριέ Τζαμί της Πόλης (αρχαία Μονή της Χώρας), της Υπαπαντής στα Μετέωρα, στα μοναστήρια του Διονυσίου και του Δοχειαρίου στ' Άγιον Όρος, καθώς και του Αγίου Παύλου, στο μοναστήρι της Μεταμορφώσεως στα Μετέωρα, καθώς και στο μοναστήρι του Βαρλαάμ, έργο του Φράγκου Κατελάνου.

Υπάρχουν κι' άλλες έμορφες Γεννήσεις σε αρχαία εξωκκλήσια, όλες στον ίδιο τύπο που ιστορήσαμε. Πλήθος Γεννήσεις στολίζουνε τα αρχαία χειρόγραφα, όπως είναι δυο που βρίσκουνται στο μοναστήρι των Ιβήρων.

Το αμαρτωλό χέρι μου αξιώθηκε να ζωγραφίσει κάμποσες Γεννήσεις σε σανίδι, και δυό σε τοιχογραφία, τη μια στο οικογενειακό παρεκκλήσι του Γ. Πεσμαζόγλου στην Κηφισιά, την άλλη, σε πολύ μεγάλο σχήμα, στην εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στο Λιόπεσι.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

1. Στα χρόνια του Διονυσίου (18ος αιώνας) είχε αρχίσει να φραγκεύει η αγιογραφία μας, γι' αυτό γράφει πως ο Ιωσήφ είναι γονατιστός, καθώς και άλλα πού δεν είναι της βυζαντινής αγιογραφίας.

5 Μελετήματα για τον πεζογράφο και τον καλλιτέχνη Φ. Κόντογλου, εκδ. Ι. Μ. Χατζηφώτη, εκδ. των «Κριτικών Φύλλων», Αθήνα 1975, σελ. 51-54.

Αγιογραφίες - Η Χριστού Γέννησις

Εγκαυστική εικόνα από τη Μονή Αγίας Αικατερίνης Σινά 7ος αι. μ.Χ.

Τοιχογραφία από το Πρωτάτο Αγίου Όρους 13ος αι. μ.Χ.

Έργο του Π.Βαμπούλη

Aπό τον Άγιο Νικόλαο Ορφανό, Θεσσαλονίκη 1310-1320 μ.Χ.

Λαγουδερά, Παναγία της Αράκου Κύπρου 1192 μ.Χ.

Τοιχογραφία στη Ζωοδόχο Πηγή, Φ. Κόντογλου 1946

Ιερό Κοινόβιον Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ορμύλια Χαλκιδικής

Αντρέι Ρουμπλιόβ, 1405 μ.Χ.

Εικόνα από το Aγιογραφείο της Μονής Βατοπαιδίου

1884 μ.Χ. - Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής, Λαρίσης

Η γέννηση του Χριστού - Λυδία Γουριώτη

Ευαγγελιστάριο, 1120-30. Άγιο Όρος, Μονή Λαύρας

...και τώρα αγαπητοί αναγνώστες πάμε να δούμε την δυτική εικόνα της Γέννησης του Χριστού μέσα από την θεολογική ανάλυση του καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αρχαιολόγου, Νικολάου Ζία.

Η Εικόνα της Γεννήσεως, του Νίκου Ζία, Αρχαιολόγου

Η δυτική εικόνα της Γέννησης του Χριστού

Cimabue Maestà, 1280-1285, Uffizi Gallery, Florence

Γενικότερα η τέχνη που αναπτύχθηκε έξω από το χώρο της Ορθοδοξίας στη δυτική και βόρεια Ευρώπη διαμόρφωσε διαφορετική εικόνα ενώ αρχικά είχαμε τον ίδιο περίπου εικονογραφικό τύπο όπως π.χ. σε πίνακα (Φλωρεντία, συλλογή R. Longhi) που αποδίδεται στο Cimabue (13ος αι.). Στο Duccio (1255 - 1315) διαφαίνονται κάποιες τάσεις για αλλαγές.

Στη «Γέννηση» της Εθνικής Πινακοθήκης της Ουάσιγκτον το σπήλαιο αρχίζει να διαμορφώνεταισε σταύλο, ενώ τα άλλα εικονογραφικά στοιχεία (θέση του Ιωσήφ, λουτρό του βρέφους, ποιμένες, Αγγελοι) παραμένουν τα καθιερωμένα από την παράδοση. Στούς ζωγράφους του 15ου αι. η παραδοσιακή εικονογραφία έχει ξεχαστεί.

Το τοπίο γίνεται ειδυλλιακό και αγροτικό, ή μεσαιωνικό με πύργους, λότζιες, τοξοστοιχίες κ.λ.π. Παναγία είναι μιά όμορφη, νεαρή αρχοντοπούλα, και Ιησούς ένα χαριτωμένο παχουλό μωρό, γυμνό -παρά τη σαφή μνεία του Ευαγγελιστού Λουκά- που παίζει μακάρια με τα χεράκια του. Ο Ιωσήφ παίρνει θέση ισάξια πρός την Παναγία καθώς και οι δύο γονατίζουν δεξιά και αριστερά από το βρέφος.

Duccio, 1308/11, National Gallery of Art, Washington

Συχνά από όλη τη σύνθεση της Γεννήσεως ο ζωγράφος απομονώνει ένα επεισόδιο, όπως π.χ. την «Προσκύνηση του Βρέφους» που βλέπουμε σε πίνακα (Φλωρεντία πινακοθήκη Uffizi) του FilippoLippi (1406-1469) με όλα τα παραπάνω γνωρίσματα, ή την Προσκύνηση των Μάγων, όπου μερικές φορές μάλιστα το θέμα γίνεται μόνο αφορμή για να ζωγραφιστεί μιά θεαματική παρέλαση της αριστοκρατίας όπως συμβαίνει στο γωστό πίνακα τουGentile da Fabriano (π. 1370-1427) που βρίσκεται στο Uffizi της Φλωρεντίας και ακόμη περισσότερο στη τοιχογραφία του 1459 του Benozzo Gozzoli στο παρεκκλήσιο των Μεδίκων - Ρικάρντι στη Φλωρεντία.

Με ανάλογα έργα φεύγουμε από την πνευματική, αυστηρή έκφραση της πίστης όπως συνολικά -καθολικά- βιώνεται από την Εκκλησία και μπαίνουμε στο χώρο της προσωπικής -και κάποτε αυθαίρετης- ερμηνείας. Παρ᾿ όλες όμως αυτές τις αλλαγές, που παρατηρούνται, στους περισσότερους ζωγράφους του 14ου και 15ου αι. δεν λείπει εντελώς κάποια αίσθηση θαύματος, όπως όμως το αντικρίζουν μέσα από το συναισθηματισμό της ιππωσύνης, και της προσαρμογής στα δεδομένα της εποχής.

Η προσκύνησις των Μάγων, F. Lippi, Uffizi Florence, 1496

«Η τέχνη τα απομακρυσμένα γεγονότα της «Γεννήσεως» τα φέρνει κοντά, έτσι που η θερμή κι ευεργετική δύναμή τους γίνεται πιο έντονη. Και σε σένα τον ίδιον πρέπει να γίνουν Χριστούγεννα, λένε οι καλλιτέχνες ομόφωνα, η αυλή σου, η κάμαρά σου είναι Βηθλεέμ, παντού αντιλαλεί το μήνυμα του αγγέλου, παντού πρέπει ποιμένες και μάγοι με στέρεα πίστη να σπεύσουν στο Βρέφος» γράφει δυτικός ιστορικός της τέχνης (Η.Lϋtzeler, Τα Χριστούγεννα στην Τέχνη, εκδ. Herder/Freiburg, σελ.3-4).

Η πορεία της δυτικής τέχνης δείχνει όλο και περισσότερο να εξανθρωπίζει το μυστηριακό γεγονός. Στη λεγόμενη «Μυστική Γέννηση» (Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη) του Sandro Botticelli (1444-1510) η εκκοσμίκευση ολοκληρώνεται και η Γέννηση γίνεται παγανιστική γιορτή· ή έστω καταγραφή ενός ιστορικού γεγονότος εκφρασμένου στά πλαίσια της ουμανιστικής ομορφιάς, του μέτρου και της αρμονίας.

Ο Ghirlandaio δέν διστάζει να ζωγραφίσει το γυμνό βρέφος μπροστά σε μιά αρχαία σαρκοφάγο. (Η προσκύνηση των ποιμένων - 1485, Αγ. Τριάς Φλωρεντία).

Gentile da Fabriano, 1423

Στην εκλαϊκευμένη τέχνη που θα ακολουθήσει κατά τον 18ο και 19ο αι. και θα διαδοθεί στην Δύση αλλά και στην Ορθόδοξη Ανατολή, η παράσταση της Γεννήσεως έχει χάσει τελείως τον αποκαλυπτικό λειτουργικό της χαρακτήρα καθώς έχει δημιουργηθεί ο γλυκερά συναισθηματικός τύπος, της «Αγίας Οικογενείας» κατάλληλης για χριστοήθεια, αλλά μακριά από το αληθινό προορισμό μιάς πραγματικής εικόνας.

Την πορεία πρός τον εκδυτικισμό και την εκκοσμίκευση η τέχνη στο χώρο της Ορθοδοξίας την έκαμε με πολύ-πολύ αργά βήματα και σθεναρή αντίσταση, παρ᾿ όλο ότι βρισκόταν κάτω από δυσμενέστατες συνθήκες λόγῳ της δουλείας του ελληνικού έθνους (Τουρκοκρατία, Ενετοκρατία κ.λ.π.). Σιγά-σιγά όμως μικρές εικονογραφικές παραλλαγές περνούσαν από την Δύση στην Ορθόδοξη τέχνη.

Στη τοιχογραφία π.χ. της Μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων (1548), που αποδίδεται στο ζωγράφο Φράγκο Κατελάνο, η Παναγία είναι γονατιστή, προφανώς από δυτική επίδραση. Ανάλογη στάση έχει η Θεοτόκος σε τοιχογραφίες του Αγ. Όρους (Μ. Δοχειαρίου, Αγ. Νικόλαος Μ. Λαύρας, Μ. Ξενοφώντος κ.ά.).

Μυστική Γέννηση, Botticelli, 1500/1

Σε εικόνα του Ηλιού Μόσχου (1658) του Μουσείου Μπενάκη το Βρέφος είναι γυμνό και οι άγγελοι κρατούν ταινία με την επιγραφή «Δόξα εν υψίστοις Θεώ...».

Στον ίδιο αιώνα ο Θεόδωρος Πουλάκης ζωγραφίζει σχεδόν ισοδύναμους γονατιστούς τον Ιωσήφ και την Παναγία, ενώ ένα αιώνα πριν ο Μιχαήλ Δαμασκηνός ζωγράφησε την προσκύνηση των Μάγων (ναός Αγίας Αικατερίνης Ηρακλείου Κρήτης) ακολουθώντας πιστά δυτικά πρότυπα με πλήθος πολύχρωμα ντυμένων μορφών, αλόγων προοπτικά και διαγώνια ζωγραφισμένων, σε ζωή κίνηση κλπ. μόνος, σύνδεσμος με την παράδοση είναι το αγκαθερό βουνό και η τεχνική του αυγού.

Τον επόμενο αιώνα σε εικόνα του Στεφάνου Τζαγκαρόλα (Εθνική Πινακοθήκη) έχουμε μιά δυτική παράσταση μεταφρασμένη στη βυζαντινή τεχνική.

Κατάληξη της πορείας αυτής είναι ο εφτανησιώτικος νατουραλισμός, όπου η σύνθεση είναι εντελώς δυτική (π.χ. Προσκύνηση των Μάγων Μουσείου Ζακύνθου).

Τεχνική (ελαιογραφία), εικονογραφία, τεχνοτροπία, ενδυματολογία δέν έχουν καμμιά απολύτως σχέση με την παράδοση.

Benozzo Gozzoli, Medici Florence 1459

Στο απελευθερωμένο ελληνικό κράτος θα επικρατήσουν ανάλογες τάσεις με προοδευτικά αυξανόμενη την εκκοσμίκευση, ώσπου περί τα μέσα του αιώνα μας ο Φώτης Κόντογλου (1895-1965) θα ξαναϊστορήσει την Γέννηση με την παραδοσιακή τεχνική, τεχνοτροπία και πνευματικότητα. (Φορητή εικόνα στο δωδεκάορτο της Παναγίας - Μοναστηράκι Αθηνών του 1932, τοιχογραφίες στο παρεκκλήσιο Αγ. Ειρήνης οικ. Γ. Πεσεματζόγλου στη Κηφισιά του 1938, στον Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής στο Λιόπεσι του 1946 κ.ά.).

Η Ορθόδοξη εικόνα της Γεννήσεως μορφοποιεί την διδασκαλία της Εκκλησίας κρατώντας όλο το θεολογικό βάθος της, καθώς βρήκε στην έκφραση το μέτρο ανάμεσα στο θείο και το ανθρώπινο.

Domenico Ghirlandaio,1485, Cappella Sassetti, Basilica di Santa Trinita, Firenze

Με την ταυτόχρονη αναπαράσταση μέσα στην ίδια σύνθεση γεγονότων που διαφέρουν μεταξύ τους χρονικά (π.χ. ο Χριστός στην φάτνη και την ίδια ώρα στο λουτρό, οι Μάγοι που οδεύουν ακολουθώντας τον αστέρα και συγχρόνως προσκυνούν το Χριστό κλπ.), που σημαίνει απελευθέρωση από την αντίληψη του χρόνου σαν ροής και διαδοχής, δίδεται μιάν άλλη αίσθηση του χρόνου πού τα αντιμετωπίζει όλα σάν παρόν.

Αυτή η αντίληψη είναι αποτέλεσμα της κατανόησης του μυστηρίου της Σάρκωσης, σαν γεγονότος ιστορικού, αλλά και μυστηριακού, εξωχρονικού. Γιατί ο Χριστός που γεννήθηκε στην ορισμένη χρονική στιγμή «ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου» (Γαλ. 4,4) και συγκεκριμένο τόπο, δέν έπαυσε να είναι ο «πρό των αιώνων υπάρχων» ο άχρονος Υιός που «Όλος ήν εν τοίς κάτω και των άνω ουδόλως απήν» (Ακάθιστος Ύμνος).

Αυτή τη θεώρηση του χρόνου δίνει η Ορθόδοξη εικόνα της Γεννήσεως και μέ αυτόν τον τρόπο κάνει σύγχρονο το γεγονός και καλεί τον πιστό να συμμετάσχει και να δεί τον τόπο όπου εγεννήθη ο Χριστός.

Tiziano Vecellio, 1540 National Gallery of Scotland

Τα εικονογραφικά στοιχεία που σημειώθηκαν πιο πάνω δεν θα αρκούσαν όμως να αποδώσουν το μήνυμα σωστά αν δεν είχαν την απαιτούμενη αισθητική μορφή. Η ελεύθερη σύνθεση, που δεν καθορίζεται από τούς δεσμευτικούς γεωμετρικούς νόμους της προοπτικής, η δισδιάστατη απόδοση των σωμάτων, ο εσωτερικός φωτισμός των μορφών, το καθαρό χρώμα είναι τα ζωγραφικά μέσα πού κάνουν την παράσταση αποκαλυπτική.Χρώμα, σχέδιο, σύνθεση γίνονται Θεολογία.

Αυτό είναι το μεγάλο επίτευγμα της Βυζαντινής ζωγραφικής, πέτυχε να φανερώσει με χρώματα και σχήματα την ενανθρώπιση στην σωτηριώδη, θεολογική διάσταση και χωρίς να μάς στερήσει την αισθητική χαρά που γεννιέται από την μεγάλη τέχνη, κατώρθωσε να καταστήσει την εικόνα πύλη εισόδου στο μυστήριο που μπαίνουμε με ευφροσύνη και δοξολογία.

Εικόνες Αναγέννησης

Giotto. 1304-1306. Fresco Capella degli Scrovegni

Raffaello Sanzio da Urbino

Tindoretto

Paolo Veronese, 1573

Leonardo da Vinci

Giorgone,1505

Lorenzo Lotto, 1523

El Greco

πηγή-  Επιμέλεια: sophia-siglitiki.blogspot.gr/Αέναη επΑνάσταση