Απόστολος Παύλος

Ας ευχαριστούμε το Θεό όχι μόνο όταν μας δίνει, αλλά και όταν δεν μας δίνει

Από το Βιβλίο «Θέματα ζωής». Κείμενα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσόστομου.

Η προσευχή είναι μεγάλο αγαθό, αν γίνε­ται και με λογισμό αγαθό· αν ευχαριστούμε το Θεό όχι μόνο όταν μας δίνει, αλλά και όταν δεν μας δίνει ό,τι Του ζητάμε, αφού και τα δύο τα κάνει για την ωφέλειά μας. Έτσι, και όταν δεν παίρνουμε, ουσιαστικά παίρνουμε με το να μην πά­ρουμε ό,τι δεν μας συμφέρει. Υπάρχουν, βλέπετε, πε­ριπτώσεις που η μη ικανοποίηση του αιτήματός μας είναι πιο ωφέλιμη. Και τότε ό,τι θεωρούμε σαν απο­τυχία είναι επιτυχία...

Ας μη στεναχωριόμαστε, λοιπόν, όταν ο Θεός αργεί να εισακούσει την προσευχή μας. Ας μη χά­νουμε την υπομονή μας. Μήπως και πριν ζητήσουμε κάτι, δεν μπορεί να μας το δώσει ο Πανάγαθος; Μπο­ρεί, φυσικά, αλλά περιμένει από μας κάποιαν αφορμή, ώστε να μας βοηθήσει δίκαια. Γι’ αυτό ας Του δίνου­με την αφορμή με την προσευχή και ας περιμένουμε με πίστη, με ελπίδα, με εμπιστοσύνη στην πανσοφία και στη φιλανθρωπία Του. Μας έδωσε ό,τι ζητήσαμε; Ας Τον ευχαριστούμε. Δεν μας έδωσε; Και πάλι ας Τον ευχαριστούμε, γιατί δεν γνωρίζουμε, όπως γνωρίζει Εκείνος, τι είναι καλό για μας.

Ας έχουμε ακόμα υπόψη μας, πως ο Θεός συχνά δεν αρνείται, αλλά μόνο αναβάλλει την ικανοποίηση κάποιου αιτήματός μας. Και γιατί αναβάλλει; Επειδή, χρησιμοποιώντας ως μέσο τη δική μας επιμονή στο αίτημα, θέλει να μας ελκύσει και να μας κρατήσει κο­ντά Του. Κι ένας φιλόστοργος πατέρας, άλλωστε, όταν του ζητάει κάτι το παιδί του, πολλές φορές αρνείται να του το δώσει, όχι γιατί δεν θέλει, αλλά γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί μένει κοντά του.

Με δυο λόγια, η αποτελεσματικότητα της προσευ­χής μας εξαρτάται:
-πρώτον, από το αν είμαστε άξιοι να λάβουμε ό,τι ζητάμε·
δεύτερον, από το αν προσευ­χόμαστε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού·
τρίτον, από το αν προσευχόμαστε αδιάλειπτα·
τέταρτον, από το αν για όλα καταφεύγουμε στο Θεό·πέμπτον, από το αν ζητάμε εκείνα που είναι ωφέλιμα σ’ εμάς.

Και δίκαιοι ακόμα να παρακαλέσουν τον Κύριο, δεν θα εισακουστούν, αν δεν πρέπει. Ποιός ήταν δι­καιότερος από τον Παύλο; Και όμως, επειδή ζήτησε κάτι που δεν θα τον ωφελούσε, δεν εισακούστηκε. «Τρεις φορές παρακάλεσα γι’ αυτό τον Κύριο», γρά­φει ο ίδιος, «και η απάντησή Του ήταν: “Σου αρκεί η χάρη μου”» (Β’ Κορ. 12:8-9). Αλλά και ο Μωυσής δεν ήταν δίκαιος; Ε, ούτε κι εκείνος εισακούστηκε. «Φτά­νει πια!», του είπε ο Θεός (Δευτ. 3:26), όταν ζητούσε να μπει στη γη της επαγγελίας.

Πέρα απ’ αυτά, όμως, υπάρχει και κάτι άλλο που αχρηστεύει την προσευχή μας, και αυτό είναι η αμετανοησία. Προσευχόμαστε, ενώ επιμένουμε στην αμαρτία. Ετσι έκαναν οι Ιουδαίοι, γι’ αυτό ο Θεός είπε στον προφήτη Ιερεμία: «Μην προσεύχεσαι για το λαό αυτό! Δεν βλέπεις τι κάνουν;» (Ιερ. 7:16-17). Δεν απομακρύνθηκαν, λέει, από την ασέβεια. Κι εσύ με παρακαλάς γι’ αυτούς; Δεν σ’ ακούω!

Όταν, πάλι, ζητάμε κάτι κακό εναντίον των έχθρων μας, όχι μόνο δεν το πραγματοποιεί ο Θεός, αλλά και παροργίζεται. Γιατί η προσευχή είναι φάρ­μακο. Κι αν δεν γνωρίζουμε πως πρέπει να χρησιμο­ποιήσουμε ένα φάρμακο, δεν θα ωφεληθούμε ποτέ από τη δύναμή του.
Πόσο μεγάλο καλό είναι η συνεχής προσευχή, το μαθαίνουμε από τη Χαναναία εκείνη του Ευαγγελίου, που δεν σταματούσε να κραυγάζει: «Ελέησέ με, Κύ­ριε!» (Ματθ. 15:22). Κι έτσι, αυτό που αρνήθηκε ο Χριστός στους αποστόλους, τους μαθητές Του, το πέ­τυχε εκείνη με την υπομονή της. Ο Θεός, βλέπετε, προτιμά για τα δικά μας ζητήματα να Τον παρακαλάμε εμείς οι ίδιοι, που είμαστε και υπεύθυνοι, παρά να Τον παρακαλούν άλλοι για λογαριασμό μας.

Όταν έχουμε την ανάγκη ανθρώπων, χρειάζεται και χρήματα να δαπανήσουμε και δουλόπρεπα να κο­λακέψουμε και πολύ να τρέξουμε. Γιατί οι άρχοντες του κόσμου τούτου όχι μόνο δεν μας δίνουν εύκολα ό,τι τους ζητάμε, αλλά συνήθως ούτε καν να μας μι­λήσουν δεν καταδέχονται. Πρέπει πρώτα να πλησιά­σουμε τους ανθρώπους που είναι κοντά τους -υπηρέ­τες, γραμματείς, υπαλλήλους κ.ά- και να τους καλο­πιάσουμε, να τους εκλιπαρήσουμε, να τους προσφέ­ρουμε δώρα. Έτσι θα εξασφαλίσουμε τη μεσολάβησή τους στους αρμόδιους αξιωματούχους, για το διακα­νονισμό της όποιας υποθέσεώς μας.

Ο Θεός, απεναντίας, δεν θέλει μεσολαβητές. Δεν χρειάζεται να Τον παρακαλούν άλλοι για μας. Προτιμά να Τον παρακαλάμε εμείς οι ίδιοι. Μας χρωστάει χάρη, μάλιστα, όταν του ζητάμε ό,τι έχουμε ανάγκη. Μόνο Αυτός χρωστάει χάρη όταν Του ζητάμε, μόνο Αυτός δίνει εκείνα που δεν Του δανείσαμε. Κι αν δει ότι επιμένουμε στην προσευχή με πίστη και καρτερία, πληρώνει δίχως να απαιτεί ανταλλάγματα. Αν, όμως, δει ότι προσευχόμαστε με νωθρότητα, αναβάλλει την πληρωμή· όχι γιατί μας περιφρονεί ή μας αποστρέφε­ται, αλλά γιατί, όπως είπα, με την αναβολή αυτή μας κρατάει κοντά Του.
Πηγές:  proskynitis.blogspot.gr–  alopsis.gr

το βρήκαμε http://stratisandriotis.blogspot.gr/2015/10/

Η καλοσύνη

Τι σημαίνουν τα επίθετα των Αγίων: Δίκαιος, Όσιος, Μάρτυρας, Απολογητής, Ομολογητής, Οσιομάρτυρας, Ιερομάρτυρας κτλ.

Στους πρωτοχριστιανικούς χρόνους (Μωσαϊκός Νόμος) επικρατούσε η άποψη ότι Άγιος είναι μόνο Ένας, ο Θεός.

Στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους ο Απόστολος Παύλος αποκαλεί Αγίους όλους τους βαπτισμένους Χριστιανούς, που ζουν σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, που αγωνίζονται για την σωτηρία της ψυχής τους και που επιδιώκουν να κατακτήσουν την Βασιλεία του Θεού (Ρωμ. α',7 - Α' Κορ. α',1-2 - Εβρ. ς',10).

Στον 4ο αιώνα ο τίτλος "Άγιος" αρχίζει να αποδίδεται μόνο σε λίγους εκλεκτούς "φίλους του Θεού", που ξεχωρίζουν για το μαρτύριό τους, για την ζωή τους και για τα θαύματά τους. Ο Άγιος Αντώνιος ο Μέγας όμως τονίζει: "Άγιος είναι εκείνος που είναι καθαρός από κακία και αμαρτήματα".

Οι ομάδες (χοροί) των Αγίων έχουν ως εξής:

- Δίκαιοι. Ονομάζονται όλοι οι άγιοι άνθρωποι που έζησαν προ Χριστού έχοντας πίστη στον Έναν και Μοναδικό Θεό και ήλπιζαν στον ερχομό του Μεσσία - Χριστού.

-Προφήτες. Όνομάζονται οι Δίκαιοι που προφήτευσαν για το πρόσωπο του Χριστού και για την Σωτηρία του ανθρώπου.

- Απόστολοι και Αποστολικοί Πατέρες. Τον τίτλο αυτό πήραν οι μαθητές του Κυρίου και οι μαθητές αυτών.

- Μάρτυρες. Ονομάζονται όλοι όσοι μαρτύρησαν για την πίστη τους, βασανίσθηκαν και θανατώθηκαν ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μεγάλους διωγμούς. Οι Μάρτυρες είναι χιλιάδες: Γυναίκες, άντρες, νέοι, γέροι και παιδιά, και φυσικά δεν είναι όλοι γνωστοί.

- Μεγαλομάρτυρες. Όσοι από τους Μάρτυρες υπέστησαν μεγάλα βασανιστήρια και θανατώθηκαν με φρικτό - βάρβαρο τρόπο, έχουν πάρει από την Εκκλησία αυτόν τον τίτλο, ακόμα ονομάζονται και οι Μάρτυρες των οποίων η μαρτυρία τους επηρέασε πολλούς ανθρώπους οι οποίοι έγιναν χριστιανοί.

- Ιερομάρτυρες. Ονομάζονται όσοι από τους Μάρτυρες ήταν Ιερομένοι.

- Οσιομάρτυρες. Οι μοναχοί, οι ασκητές και οι ερημίτες έλαβαν αυτόν τον τίτλο, είχαν οσιακό βίο και μαρτυρικό τέλος.

- Νεομάρτυρες. Έτσι ονομάζονται οι Άγιοι που μαρτύρησαν επί Τουρκοκρατίας, μετά το 1453 (Άλωση της Κων/πολης).

- Ομολογητές. Ονομάζονται οι Άγιοι που διώχθηκαν και βασανίσθηκαν, που ομολόγησαν την πίστη τους, αλλά που τελικά δεν θανατώθηκαν.

- Όσιοι. Οι Άγιοι (ερημίτες, αναχωρητές, ασκητές...) που εγκατέλειψαν τον κόσμο και αφιερώθηκαν εξ΄ ολοκλήρου στον Θεό. Τον λάτρεψαν σε ερήμους και σε κακοτοπιές με πίστη και εγκαρτέρηση για όλη τους την ζωή και τελικά "κοιμήθηκαν εν ειρήνη", ονομάσθηκαν Όσιοι.

- Οσιοπαρθενομάρτυρες. Έτσι ονομάζονται οι παρθένες γυναίκες μοναχές, που θανατώθηκαν με μαρτυρικό τρόπο.

- Ισαπόστολοι. Όλοι όσοι έκαναν αποστολικό έργο ισάξιο των Αποστόλων ονομάσθηκαν έτσι.

- Πατέρες της Εκκλησίας. Οι μοναχοί, οι κληρικοί και ιδιαίτερα οι Επίσκοποι που διακρίθηκαν για το συγγραφικό, αντιαιρετικό και ποιμαντικό έργο τους.

- Απολογητές. Όλοι όσοι υπερασπίστηκαν τον Χριστιανισμό απέναντι σε φιλοσόφους, ηγεμόνες, βασιλείς και αυτοκράτορες, θεωρητικά ή γραπτά, με επιστολές ή με τον λόγο τους.

- Θεολόγοι. Φυσικά τρεις μόνο κατέχουν αυτόν τον τίτλο. Ο Ιωάννης ο Θεολόγος ο Ευαγγελιστής, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος επίσκοπος Ναζιανζού, και ο Συμεών ο νέος, ο Θεολόγος. Αυτοί όχι μόνο Θεολόγησαν με τα γραπτά τους, αλλά και με το παράδειγμα της ζωής τους.

πηγή http://inpantanassis.blogspot.gr/2014/07/blog-post_92.html?spref=bl

( The Other Pair ) το άλλο παπούτσι ....

Το άλλο παπούτσι (the other pair) είναι μια μικρού μήκους αιγυπτιακή ταινία, διάρκειας έξι λεπτών, της οποίας το θέμα είναι πολύ συγκινητικό. Βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία από τη ζωή του Μαχάτμα Γκάντι.
Την ταινία σκηνοθέτησε η μόλις 20 ετών Sarah Rozik και κέρδισε βραβείο στο Φεστιβάλ του Luxor το 2014.
Σκηνοθεσία: Sarah Rozik
Σενάριο: Mohammed Maher
Επιμέλεια: Eman Samir
Ηθοποιοί: Ali Rozik & Omar Rozik
Πηγή: Ζωντανό ιστολόγιο

το βρήκαμε http://agiabarbarapatras.blogspot.gr/2016/08/other-pair.html?spref=bl

Η έννοια του χρώματος στο βυζαντινό κόσμο

Κωνσταντίνος Π. Χαραλαμπίδης, Καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Μετά το γραπτό και προφορικό λόγο το χρώμα επιτελούσε στο βυζαντινό κόσμο μία εξέχουσα λειτουργία. Κατά αντιδιαστολή προς το λόγο που είχε μια ακριβή σημειολογική αποδοτικότητα, το χάρη στη συναίσθηση και στο συνδυασμό της αντίληψης του, αποτελούσε μια ισχυρή παρόρμηση της σφαίρας του ψυχικού ασυνειδήτου και έτσι αποδεικνυόταν ένας σημαντικός γνωσιολογικός παράγοντας.

Οι έγχρωμες ζωγραφικές παραστάσεις διευκόλυναν τη βαθιά αντίληψη του φιλοσοφικο-θρησκευτικού αντικειμένου. Οι ίδιοι βυζαντινοί συγγραφείς το παρατηρούσαν σε μορφή ανάλογη με το πνεύμα της εποχής. «Το χρώμα της ζωγραφικής», γράφει ο Ιωάννης Δαμασκηνός[1], «με προσελκύει στη θεώρηση και σαν λιβάδι τέρπει την δράση και απαρατήρητα εμπνέει στην ψυχή τη δόξα του Θεού». Η προσεταιριστική συμβολική του χρώματος ήταν στο Βυζάντιο σύνθετη και αυτούσια από νοήματα. Για τη διαμόρφωση της σημειολογίας του είχαν επίδρασει πολλοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων πρέπει να δεχθούμε την ιουδαιοχριστιανική θρησκευτική παράδοση που είχε βέβαια εμφανή την επιρροή των ινδοιρακινών θρησκευτικών παραδόσεων της συμβολικής του χρώματος[2], τη λειτουργία και τη σημασία του χρώματος στην αυλική εθιμοτυπία στη Ρώμη και στο Βυζάντιο, τη χρήση του χρώματος στην ελληνιστική τέχνη και τα χρώματα της φύσης που συνιστούσαν το θεμέλιο όλων των διαδοχικών συνδυασμών και των πολυσύνθετων συμβολικών εξηγήσεων.
psifidota-vatp.
Κατά τον Ε’-ΣΤ’ αιώνα είχε ήδη διαμορφωθεί στο Βυζάντιο ένα λεξικό χρωμάτων, περισσότερο η λιγότερο σταθερό, βασιζόμενο σε ένα μικρό άθροισμα σημαντικών χρωμάτων. Η σημειολογία των βασικών χρωμάτων συσχετιζόμενη με την αρχή του συνδυασμού και της συναίσθησης πληρωνόταν στο μεταξύ με φιλοσοφικο-θρησκευτική έννοια, βρίσκοντας έκφραση στο σύστημα συμβολικών εικόνων του Ψευδο-Διονυσίου. Βάση του χρηματιστικού κανόνα ήταν η πορφύρα, το λευκό, το κίτρινο (χρυσό), το πράσινο[3]. Σημαντική σπουδαιότητα αποδιδόταν επίσης στο γαλάζιο (του ουρανού) και στο μαύρο χρώμα.
Το πορφυρό-χρώμα «ζωοποιό» και αυτοκρατορικό
Στη βυζαντινή κοινωνία ήταν μεγάλη η σημασία του πορφυρού χρώματος που αντιπροσώπευε προ πάντων το αυτοκρατορικό χρώμα. Μόνο ο αυτοκράτορας υπέγραφε με πορφυρό μελάνι, καθόταν επάνω σε πορφυρό θρόνο και έφερε πορφυρά υποδήματα. Στη θεία λατρεία είχε πορφυρό χρώμα το ευαγγέλιο της αγίας Τράπεζας. Κατά τον ΣΤ’ αιώνα οι καλλιτέχνες της βυζαντινής πρωτεύουσας φιλοτέχνησαν σειρά χειρογράφων σε πορφυρή περγαμηνή, όπως είναι οι πορφυροί κώδικες Γένεση, στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιέννης, τα ευαγγέλια Σινώπης, στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, του Rossano, στο επισκοπικό μουσείο της ομώνυμης κωμόπολης της Καλαβρίας στην Ιταλία, του Rabula, στη Λαυρεντιαντή Βιβλιοθήκη της Φλωρεντίας[4]. Η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος στην Έφεσο το 431 επέτρεψε, ως ένδειξη υψίστης τιμής και οφειλόμενου σεβασμού προς τη Θεοτόκο, τη χρήση από τους ζωγράφους πορφυρών ενδυμάτων για τη Θεομήτορα και την αγία Άννα.

Καλό Δεκαπενταύγουστο ! Αγνή Παρθένε Δέσποινα

Ο ύμνος «Ἁγνὴ Παρθένε Δέσποινα» είναι ένας μη λειτουργικός ύμνος, που συνέθεσε ο Άγιος Νεκτάριος Αιγίνης τον 19ο αιώνα μ.Χ., κατά τη διάρκεια της θητείας του ως διευθυντής της Θεολογική Σχολής στην Ριζάρειο της Αθήνας.

Η παράδοση θέλει την Παρθένο να εμφανίζεται ενώπιον του Αγίου Νεκταρίου στο μοναστήρι της Αίγινας, και να του ζητάει να καταγράψει σε χαρτί έναν ιδιαίτερο ύμνο, όπου οι αγγελικές χορωδίες ήταν έτοιμες να το ψάλλουν. Αυτός ο Ύμνος ήταν ο «Ἁγνὴ Παρθένε Δέσποινα».

(Ἀπὸ Ὠδὴ β') Ἦχος πλ.α΄
Ἁγνὴ Παρθένε Δέσποινα, Ἄχραντε Θεοτόκε, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Παρθένε Μήτηρ Ἄνασσα, Πανένδροσέ τε πόκε, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Ὑψηλοτέρα οὐρανῶν, ἀκτίνων λαμπροτέρα, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Χαρὰ Παρθενικῶν Χορῶν, Ἀγγέλων ὑπερτέρα, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Ἐκλαμπροτέρα οὐρανῶν, φωτὸς καθαρωτέρα, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Τῶν οὐρανίων στρατιῶν, πασῶν ἁγιωτέρα, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

(Ἀπὸ Ὠδὴ ε')
Μαρία Ἀειπάρθενε, Κόσμου παντὸς Κυρία, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Ἄχραντε Νύμφη πάναγνε, Δέσποινα Παναγία, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Μαρία Νύμφη Ἄνασσα, χαρᾶς ἡμῶν αἰτία, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Κόρη σεμνὴ Βασίλισσα, Μήτηρ ὑπεραγία, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Τιμιωτέρα Χερουβείμ, ὑπερενδοξοτέρα, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Τῶν ἀσωμάτων Σεραφείμ, τῶν Θρόνων ὑπερτέρα, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

(Ἀπὸ Ὠδὴ δ')
Χαῖρε τὸ ᾆσμα Χερουβείμ, χαῖρε ὕμνος Ἀγγέλων, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Χαῖρε ᾠδὴ τῶν Σεραφείμ, χαρὰ τῶν Ἀρχαγγέλων, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Χαῖρε εἰρήνη καὶ χαρά, λιμὴν τῆς σωτηρίας, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Παστὰς τοῦ Λόγου ἱερά, ἄνθος τῆς ἀφθασίας, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Χαῖρε Παράδεισε τρυφῆς, ζωῆς τε αἰωνίας, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Χαῖρε τὸ ξύλον τῆς ζωῆς, Πηγὴ ἀθανασίας, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

(Ἀπὸ Ὠδὴ ε')
Σὲ ἱκετεύω Δέσποινα, Σὲ νῦν ἐπικαλοῦμαι, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Σὲ δυσωπῶ Παντάνασσα, Σὴν χάριν ἑξαιτοῦμαι, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

(Ἀπὸ Ὠδὴ β')
Κορὴ σεμνὴ καὶ ἄσπιλε, Δέσποινα Παναγία, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
ἐπάκουσόν μου ἄχραντε, κόσμου παντὸς Κυρία, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

(Ἀπὸ Ὠδὴ ε')
Ἀντιλαβοῦ μου ρύσαι με, ἀπὸ τοῦ πολεμίου, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
Καὶ κληρονόμον δεῖξον με, ζωῆς τῆς αἰωνίου, Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.
saint
το βρήκαμε εδώ http://vassileia.blogspot.gr/2016/08/Agni-Parthene-Despoina-Dekapentaugoustos.html?spref=bl

"Η Παναγία στη Δημοτική Μουσική Παράδοση"

Άρθρο της Νεκταρίας Καραντζή "Η Παναγία στη Δημοτική Μουσική Παράδοση", στο τεύχος Ιουλίου - Αυγούστου 2013 του περιοδικού της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος "Εφημέριος"

Τα τραγούδια της Παναγιάς

Επιχειρώντας να προσεγγίσουμε με τρόπο λαογραφικό το περιεχόμενο των παραδοσιακών τραγουδιών που αφορούν, απευθύνονται ή περικλείουν το όνομα της Θεοτόκου, θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τις ακόλουθες κατηγορίες:

1. Του Γάμου. Πρόκειται ίσως για τη μεγαλύτερη κατηγορία τραγουδιών, με αναφορά στην Παναγιά. Σε κάθε περιοχή της Ελλάδας, μα κυρίως στα Δωδεκάνησα, ο λαϊκός ποιητής ξεκινά τα παινέματα για τους νιόνυμφους, μόνο αφού ζητήσει από την Παναγιά να κατέβει και να δώσει την ευχή Της. Άλλοτε την ώρα που στολίζεται η νύφη, άλλοτε μετά τη Στέψη, στο γλέντι έξω από την αυλή της Εκκλησιάς, κι άλλοτε την ώρα που ετοιμάζουν τα κουλούρια του γάμου, κάθε τραγούδι της γαμήλιας τελετής εισάγεται με την επίκληση της Θεοτόκου:

"Κατέβα Κυρά Παναγιά με το Μονογεννή σου, στ' αντρόυνον που γίνηκε να δώσεις την ευχήν σού" (Κως)
"Έλα Παναγιά μου σώσε, νουν και λογισμόν μου δώσε / να παινέσω την κυρά μας και την χρυσοπέρτικά μας" (Ρόδος, Σύμη)
"Ω Παναγιά, Κυρά Ψηλή, με την χρυσή κορώνα / Έλα να δώσεις την ευκήν σ' αυτόν τον αρρεβώνα" (Κάλυμνος)
"Έλα Θεέ τζαι Πανα(γ)ιά με το Μονο(γ)ενή σου / τζι ευλόα μας του 'ην την δουλειάν, που 'ναι που την βουλή σου" (Κύπρος)

2. Της Θάλασσας. Πρόκειται για τραγούδια-προσευχές στην Παναγιά, που λένε οι γυναίκες και οι μανάδες των ναυτικών, περιμένοντάς τους να γυρίσουν από το ταξίδι. Τάματα και παρακλήσεις πλέκονται με αληθινές ιστορίες και κινδύνους της θάλασσας. Συχνά τα τραγούδια αυτά λειτούργησαν ως η "εφημερίδα" της εποχής, περιγράφοντας και διαδίδοντας, από στόμα σε στόμα, τραγουδισμένα, κάποια πραγματικά περιστατικά ναυαγίων και ανθρώπινου πόνου:

"Ω Παναγιά Γαλατζανή, βλέπε τα τα ναυτάκια / γιατ' έχει η θάλασσα χαρές, μα πιο πολλά φαρμάκια" (Δωδ/σα)
"Παναγιά μας, Παναγιά μας, φύλαγέ τα παιδιά μας" (Κάλυμνος)
"Ανάμεσα Τσιρίγο και σε Καβο-Μαλιά /καράβι κινδυνεύει μ' όλη τη σιρμαγιά […]/
Βοήθα Παναγιά μου για να γλυτώσουμε / κι όσα καντήλια έχεις θα σ' τα ασημώσουμε" (Λακωνία)

3. Νανουρίσματα. Σπάνια βρίσκει κανείς παραδοσιακά νανουρίσματα και κανακίσματα, χωρίς το όνομα της Παναγιάς:
"Κοιμήσου με την Παναγιά και με τον Άγιο Γιάννη / Με τον αφέντη τον Χριστό κι ο πόνος σου να γειάνει" (Μ. Ασία)
"Παναγιά μου 'που το Σκιάδι, βλέπε το πρωί και βράδυ / Παναγιά μου ' που το Βάτι, βλέπε το κι εσύ κομμάτι / Παναγιά μου 'που το Θάρρι, κόρην όμορφη να πάρει" (Ασκληπειό Ρόδου)

4. Της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Στα τραγούδια αυτά περιγράφεται ο πόνος της Θεοτόκου, ως προστάτιδας της Βασιλεύουσας, για την άλωσή της. Η Παναγιά "κλαίγει πικρά" που "τούρκεψεν" η Πόλη, αλλά και εκφράζει την κοινή προσδοκία του υπόδουλου ελληνισμού, ότι κάποτε τα πράγματα θα αλλάξουν. Στέκεται στην πόρτα της Αγια - Σοφιάς, λέγοντας στους τούρκους: "Πάψτε μαστόροι τη δουλειά, μη χάνετε καιρό σας. Εδώ τζαμί δεν γίνεται για να λαλούν χοτζάδες. Εδώ θα μένει Αγια-Σοφιά" (Μακεδονία)
Κι άλλοτε πάλι, συμπάσχοντας με τους ανθρώπους, θρηνεί σα μάνα για τον χαμό της:

"Μας πήρανε την Πόλη μας και την Αγια Σοφιά μας /Κλαίγει πικράν η Παναγιά" (Ανατ. Θράκη)
"Η Παναγιά αναστέναξε και δάκρυσαν οι 'κόνες" (Ανατ. Θράκη)
"Βοήθα Άη Γιώργη, βοήθα Παναγιά /να πάρουμε την Πόλη και την Αγια Σοφιά" (Ανατ. Θράκη)

5. Ιστορικά. Πέραν από όσα ειδικώς αναφέρονται στην Άλωση της Πόλης, η Παναγία εμφανίζεται και σε μία ακόμα σειρά τραγουδιών που περιγράφουν άλλα ιστορικά γεγονότα, συνήθως καταστροφές, όπως της Μ. Ασίας, της γενοκτονίας του Πόντου ή του ολοκαυτώματος των Ανωγείων της Κρήτης, από τους Γερμανούς το 1944:
"Ω Παναγιά μου Ανωγειανή, που 'σουν αυτή την ώρα / όντεν εβάναν την φωθιά στα ξακουσμένα Ανώγεια" (Κρήτη)

"Η Παναγία λειτουργά Τα σήμαντρα κτυπούνε / Βροντούνε τα καμπανας άτ'ς, Τ’ Ορμάνα αντιβροούναι /Της Σουμελάς το μόναστηρ Εβζήεν κ' εχαλάεν" (Πόντος)
6. Αφιερωμένα αποκλειστικά στη Χάρη της Παναγίας. Πρόκειται για τραγούδια που περιέχουν στίχους εγκωμιαστικούς και παρακλητικούς προς την Θεοτόκο και κυρίως αναφέρονται σε "Παναγίες" πολύ ονομαστών προσκυνημάτων (Πορταϊτισσα, Τήνου κ.ο.κ.). Αυτά δημιουργήθηκαν, ως επί το πλείστον, για να τιμήσουν και να υμνήσουν αποκλειστικά την Παναγιά κάθε τόπου:
"Κυρά μου Πορταϊτισσα, με το μεγάλο δρόμο, να μ' αξιώνει η χάρη σου να 'ρχομαι κάθε χρόνο" (Αστυπάλαια)
"Ω Παναγιά μου Τηνιακιά με το χρυσό τσεμπέρι, κρατάεις τον Μονογενή με το δεξί σου χέρι /Όλος ο κόσμος προσκυνά την εδική σου εικόνα, Ω Παναγιά μου Τηνιακιά με τη χρυσή κορώνα" (……..)

7. Θρήνοι Παναγιάς. Ένα πολύ μεγάλο τμήμα των παραδοσιακών τραγουδιών περιλαμβάνει τους λαϊκούς θρήνους της Μεγάλης Παρασκευής, στους οποίους η Θεοτόκος θρηνεί για τον Μονογενή της. Στα τραγούδια αυτά, περισσότερο από κάθε άλλο, ο λαϊκός ποιητής, ταυτίζει τη συμπεριφορά της με εκείνη της απλής μάνας που θρηνεί για το παιδί της, λιποθυμά στο χαμό, χάνει τα λογικά της, ελπίζει να ξαναδεί ζωντανό το σπλάχνο της. Γι' αυτό οι θρήνοι της Παναγιάς αποτελούσαν πάντα τα πιο παρηγορητικά τραγούδια για τις μητέρες εκείνες που έχουν ζήσει θάνατο παιδιού.
"Άρκοντες αφικράστε μου της Δέσποινας τον θρήνον / πώς κλαίει τον Μονογενή εις τον Σταυρόν εκείνον" (Κύπρος)

"Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα […] /
Η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της την προσευχή της έκαμνε για τον Μονογενή της"/[…]
Η Παναγιά σαν τ' άκουσε πέφτει λιπιθυμάει / σταμνιά νερό της ρίχνουνε, τρία κανάτια μόσχο /
και σαν της ήρθε ο λογισμός και σαν της ήρθε ο νους της / ζητεί μαχαίρι να σφαγεί, φωτιά να πάει να πέσει […]" (Θράκη)

8. Με τη μορφή Τσακισμάτων.Υπάρχουν επίσης πολλά τραγούδια, οπου η αναφορά στην Παναγιά γίνεται μέσω "τσακισμάτων", δηλαδή επαναλαμβανόμενων φράσεων, παρένθετων κατά τη διάρκεια των στίχων, όπως λ.χ. "βόηθα Παναγιά μου", "Παναγιά μου", "βλέπε μας Παναγιά μου".Αυτά, άλλοτε έχουν θέμα σχετικό με την Παναγία (οπότε μπορεί να ανήκουν θεματολογικά σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες), άλλοτε όχι:
"Μια Λυγερή -βόηθα Παναγιά- μια Λυγερή τραγούδαγε" (Βάτικα Λακωνίας)
"Τρία καράβια -βόηθα Παναγιά- τρία καράβια φεύγουνε" (Ανατ. Θράκη)
"Ελάτε όλα τα πουλιά να κάνουμε ζυμάρι -βοήθα Παναγιά μου" (Δωδ/σα)
"Ω Παναγιά Κυ -βλέπε μας Παναγιά μου- ω Παναγιά Κυρά Ψηλή" (Κάλυμνος)
"Δώδεκα ευζωνάκια τ' αποφασίσανε / στην Πόλη για να πάνε -Παναγιά μου- να πολεμίσουνε" (Ανατ. Θράκη)

9. Λοιπά, γενικού περιεχομένου.Εδώ θα μπορούσαμε να κατατάξουμε όλα τα υπόλοιπα, σε θεματολογία, τραγούδια (της ξενιτιάς, της αγάπης κ.ο.κ.) που δεν μπορούν να ενταχθούν σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες. Σε αυτά, η αναφορά στην Παναγιά συνήθως γίνεται ως παράκληση να εκπληρώσει μια επιθυμία, αλλά το πρόσωπό Της δεν είναι αυτό που κατέχει εν τέλει τον πρωταρχικό ρόλο στους στίχους:

"Καλέ Συ Παναγιά μου κι Άγια μου Φωτεινή / βοήθα με και 'μένα όπου 'μαι ορφανή […]
Άγια μου Παναγιά μου κι Άγιε Γρηγόρη μου / βοήθα το πουλί μου να 'ρθει στη γνώμη μου" (Μ. Ασία)
"Παναγιά του Μανταλάκη βλέπέ μας το νησάκι" (Πάτμος)
"Συληβριανή μου Παναγιά, στο μπόι του λαμπάδα /
Φύλαγε την αγάπη μου, που 'ναι μακριά στα ξένα" (Σινασός Καππαδοκίας)

Άλλοτε επίσης το όνομά Της χρησιμοποιείται για να αποδείξει το μέγεθος της αγάπης:
"Μαρία λεν την Παναγιά, Μαρία λεν΄ κι εσένα /
κι αν αρνηθώ την Παναγιά, θα αρνηθώ κι εσένα" (Ήπειρος)

Εδώ συναντάμε επίσης και κάποια τραγούδια με ιδιαίτερο περιεχόμενο. Το ένα από αυτά είναι ο πολύ γνωστός χασάπικος της Κωνσταντινούπολης: "Έχε γεια Παναγιά", όπως τουλάχιστον έχει καταγραφεί έως σήμερα. Κατ' άλλη εκδοχή, οι στίχοι του τραγουδιού απαντώνται και ως: "Έχει γεια, πάντα γεια". Όπως και να έχει, η Παναγία ως προστάτιδα της Πόλης, μπορεί να δικαιολογήσει την ύπαρξή της σε αυτό το τραγούδι, έστω και αν γεννώνται απορίες για το νόημα των στίχων: "Έχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε / όνειρο ήτανε, τα λησμονήσαμε"...
Το δεύτερο είναι ένα καθιστικό της Ανατολικής Θράκης, που συνηθιζόταν να λέγεται την ώρα του τραπεζιού, από τον οικοδεσπότη προς τους καλεσμένους του, στο οποίο περιγράφεται ένα όνειρο με την Παναγιά:

"Εψές είδα στον ύπνο μου και στο γλυκό ονειρό μου / τους Αποστόλους φίλευα και τον Χριστό κερνούσα /και την γλυκιά μας Παναγιά θερμοπαρακαλούσα / για να μου δώσει τα κλεδιά, κλειδιά του Παραδείσου"

Τα δημοτικά τραγούδια της Παναγιάς, αναρίθμητα στο πέρασμα του χρόνου, θα θυμίζουν πάντα τη ζώσα αγάπη στο πρόσωπό Της από τις γενιές που τα δημιούργησαν, τα διέδωσαν, τα διέσωσαν και μας τα παρέδωσαν. Αγάπη που κανένα άλλο ιερό πρόσωπο της Ορθοδοξίας δεν έχει δεχθεί, σε αυτόν τον βαθμό. Η Παναγιά θα αποτελεί πάντα στην ψυχή του πιστού, σε κάθε εποχή, το οικείο ανθρώπινο πρόσωπο του δημοτικού τραγουδιού, που παρότι ξεπέρασε σε δόξα τους Αγγέλους και τους Αρχεγγέλους, τα Σεραφίμ, τα Χερουβίμ και κάθε τάγμα αγγελικό, παραμένει στην καρδιά του ως η Μητέρα του και η Μητέρα του κόσμου.

πηγή/αντιγραφή

το βρήκαμε εδώ http://proskynitis.blogspot.gr/2014/11/blog-post_25.html?spref=bl